بریده‌هایی از کتاب شعر زمان ما؛ حسین منزوی

برای دیگران چرا؟ برای خویشتن بمان

بال پریدنم اگر هدیه نمی‌دهی دگر، می‌شکنی ز من چرا پای دویدن؟ این مکن

به سرو گفت کسی: میوه‌ای نمی‌آری؟ جواب داد که آزادگان تهیدست‌اند

بی عشق زیستن را، جز نیستی چه نام است؟ یعنی اگر نباشی، کار دلم تمام است با رفتن تو در دل سر باز می‌کند، باز آن زخم کهنه‌یی که در حال التیام است

منی که در شکفتگی، نشانه می‌شدم، کنون زمانه در شکستگی مرا مثال می‌زند

چه سرنوشت غم انگیزی که کرم کوچک ابریشم تمام عمر قفس می‌بافت، ولی به فکر پریدن بود

اگرچه وسوسهٔ دیدنت همیشگی است ـ که هیچ وسوسه را، این‌قدر نمی‌خواهم

نه به خود می‌روم این ره که کسی می‌برَدَم

ای قصّهٔ تو و من، چون قصّهٔ شب و روز پیوسته در پی هم، امّا بدون دیدار

مجال بوسه به لب‌های خویشتن بدهیم که این بلیغ‌ترین مبحث شناسایی است

من زخمی از دیروزم و بیزار از امروز وز آن‌چه می‌نامند فردا، ناامیدم

برای کینه؟ آه نه! برای عشق من، بمان برای دوست داشتن، برای خواستن بمان هرآن‌چه دوست داشتم، برای من نماند و رفت امید آخرین اگر تویی برای من بمان به سبزه و نسیم و گل، تو درس زیستن بده بهار باش و باز هم به خاطر چمن بمان تمامت و کمال را به‌نام ما رقم زدند کمال عشق اگر منم، تو هم، «تمام زن» بمان برای آن‌که تیشه را به فرق خویش نشکند امید زیستن شو و برای کوهکن بمان مزن به نقش خود گمان، ز سرگذشت این و آن برای دیگران چرا؟ برای خویشتن بمان

گُزیدم از میان مرگ‌ها، این‌گونه مردن را: تو را چون جان فشردن در بر آن‌گه جان سپردن را

کاری که کرد تفرقه با ما تبر نکرد

گلچین رسید و نوبت با من وزیدنت دیگر تمام شد، گل سرخم! تمام شد شعر من از قبیلهٔ خون است، خون من، فواره از دلم زد و آمد کلام شد ما خون تازه در تنِ عشقیم و عشق را شعر من و شکوه تو، رمزالدوام شد بعد از تو باز عاشقی و باز... آه نه! این داستان به نام تو، این‌جا تمام شد.

همواره یا دیر آمدم، یا زود، یعنی هربار بی‌هنگام شد، وقتی رسیدم

به هر چمن رسیده‌ام، از تو نشان ندیده‌ام تو در کجا شکفته‌ای، ای گل بی‌نظیر من؟

هرآن‌چه دوست داشتم، برای من نماند و رفت امید آخرین اگر تویی برای من بمان

شمیم یوسفی‌اش باید ارنه عاشق را نه چشم‌روشنی آرد، هر آن چه پیرهن است

یقین دارم که در وصف شکرخندت فرو ماند سخن‌ها بر لب «سعدی»، قلم‌ها در کف «مانی»

تنها صداست آنچه در این راه، ماندنی است خوش باد زنده ماندن‌مان در صدای هم

چو در کنار منی کفر نعمت است ای دوست! دو دیده‌ام مژه بر هم، دمی اگر بزند

اشاره، شیوهٔ لب‌های دوخته است، ار نه هزار نعرهٔ خونین به سینهٔ سخن است

اگر باید زنی هم‌چون زنان قصه‌ها باشی نه عذرا دوستت دارم نه شیرین و نه لیلایت که من با پاک بازی‌های ویس و شور رودابه خوشت می‌دارم و دیوانگی‌های زلیخایت

در آسمان آخر شهریور حتّا ستاره‌یی هم نگران من نیست به اتاق برمی‌گردم و شب را دور سرم می‌چرخانم و به دیوار می‌کوبم

«دلم گرفته برایت» زبان سادهٔ عشق است سلیس و ساده بگویم: دلم گرفته برایت!

در به سماع آمده است از خبر آمدنت خانه غزل‌خوان شده از زمزمهٔ در زدنت خانهٔ بی‌جان ز تو جان یافته، جانا! نه عجب گر همه من جان بشوم بر اثر آمدنت «حافظ شیراز» مگر وصف جمال تو کند وصف نیارست یقین، ور نه غزل‌های منت یا تو خود ای جان غزل! ای همه دیوان غزل!

دریا نبودم اما توفان سرشت من بود گردابِ خویش گشتن در سرنوشت من بود

مرا مُردن بیاموز و بدین افسانه پایان ده که دیگر بر نمی‌تابد دلم، نوبت شمردن را کجایی ای نسیم نابهنگام! ای جوان‌مرگی! که ناخوش دارم از باد زمستانی، فسردن را.

افسوس من چرا به خواب خویش نمی‌آیم؟