بریده‌هایی از کتاب چطور از خودم راضی باشم؟

زندگی همین است. زندگی سخت است، نه برای اینکه ما راهش را بلد نیستیم، بلکه فقط برای اینکه زندگی سخت است.

بعضی‌‌ها معتقدند در بعضی مذاهب توصیه شده که زنان احساس حقارت و ناکافی‌بودن بکنند تا مبادا سرکش شوند.

برن براون خجالت را این‌گونه توصیف می‌کند: «احساسی به‌شدت دردناک، یا تصور اینکه مقصریم و بنابراین مستحق عشق یا دلبستگی نیستیم-چیزی که تجربه کرده‌ایم، انجام داده‌ایم یا موفق به انجامش نشده‌ایم به ما این حس را می‌دهد که مستحق رابطه نیستیم.»

خیلی حرص می‌خوردم وقتی می‌شنیدم کسی سن بیشتری نسبت به او دارد و هنوز زنده است. این یعنی آن شخص بیشتر از پدر من فرصت داشت.

«می‌خواهم درمورد اتفاق بدی که امروز برایم افتاد حرف بزنم و راستش اصلاً نمی‌خواهم نصیحت بشنوم. فقط دوست دارم به حرف‌های من گوش کنی و شاید هم در آخر بغلم کنی. می‌توانی؟»

«انزواطلبی من وقتی شروع شد که یازده‌ساله بودم و در اتفاقی صدمه دیدم. آن‌زمان هیچ‌کس شدت درد جسمانی مرا باور نمی‌کرد. بعدها معلوم شد که باید جراحی می‌کردم. این اتفاق مرا به این باور رساند که «هیچ‌کس به احساسات من اهمیت نمی‌دهد.» و «وقتی رنج می‌کشم کسی صدایم را نمی‌شنود.» بنابراین تصمیم گرفتم دیگر هیچ‌وقت موضوعات دردآور را با کسی در میان نگذارم. وقتی اوضاع به‌هم می‌ریزد عقب‌نشینی می‌کنم. احساساتم و هر چیزی که مرا در نظرِ دیگران آسیب‌پذیر نشان دهد از همه پنهان می‌کنم.

احساساتم دست خودم نیستند، اما این من هستم که تصمیم می‌گیرم چه واکنشی به آنها نشان دهم. من هستم که انتخاب می‌کنم در برخورد با احساسات دیگران چه رفتاری داشته باشم. گاهی همین‌که مردم دورم را می‌گرفتند، یا حتی نفس‌کشیدنشان، مرا عصبی می‌کرد. اما من مطمئن بودم احساساتم گذرا هستند و به آنها نمی‌گفتم بزنند به چاک.

باید بفهمیم چطور خجالت را بشناسیم. همۀ ما به‌طور غریزی دلمان نمی‌خواهد خجالت بکشیم. چه آگاهانه و چه ناخودآگاه زندگی می‌کنیم و سعی داریم از این حس دور باشیم. همین تلاش برای دوری‌کردن از این حس نیرویی می‌شود که عادت‌های مخربمان را در دست می‌گیرد. اینجاست که کمال‌طلبی، تلاش برای جلب رضایت مردم، سرزنش‌کردن، خودتخریبی، بی‌تفاوتی، انزواطلبی و دوری از دیگران، کنترل، موفقیت بیش از حدِ توان و تمام عادت‌های دیگری که قرار است درمورد آنها بخوانید متولد می‌شوند.

زندگی سخت است، نه برای اینکه ما راهش را بلد نیستیم، بلکه فقط برای اینکه زندگی سخت است. گلَنِن دویل ملتون

این سؤالات سخت را از خودتان بپرسید - فکر می‌کنید بیشترین چیزی که به‌خاطر آن خودتان را آزار می‌دهید چیست؟ - منتقد درون شما دقیقاً چه می‌گوید؟ - آیا می‌دانید این گفتگوی منفی با خودتان دقیقاً از کجا نشئت می‌گیرد؟ اگر می‌دانید، بگویید از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ - محرک عصبی خاصی هست که بتوانید آن را کنترل کنید؟ اگر پاسختان مثبت است، بگویید با آن چه‌کار می‌کنید؟ - چیزی هست که باید به‌خاطر آن خودتان را ببخشید؟ اگر پاسختان مثبت است، قصد دارید چه‌کار کنید؟

یک مانترای عالی درمورد بخششِ خود این است که بگویید: «من انسان هستم و اشتباهی مرتکب شده‌ام.» چون هم انسان هستید و هم مرتکب این عمل شده‌اید. همین و بس.

من به‌اندازۀ کافی لاغر یا زیبا نیستم. من هرگز نمی‌توانم رابطه‌ای سالم داشته باشم چون عشق را باور ندارم. همه راهش را بلدند به‌جز من. من دغل‌بازم و به‌زودی همه خواهند فهمید. انگار منتقد درونمان فکر می‌کند وظیفه دارد مرتباً این باورها را به‌یادمان بیاورد. حقیقت تلخ اینجاست که دنبال شاهد و مدرک می‌گردد تا درستیِ خودش را ثابت کند.

شاید شما هم در طول روز این تلنگرهای کوچک را تجربه کرده باشید. تلنگرهایی که به شما می‌گویند کافی نیستید. گاهی این تلنگرهای کوچک جمع می‌شوند و بعد سرتان را درد می‌آوردند. مثل این است که با ماهی‌تابه به سرتان ضربه زده باشند. هرکدام از آنها به‌تنهایی نمی‌توانند آسیب چندانی بزنند، اما به‌مرورِزمان جمع می‌شوند و حتماً می‌توانند حال عمومی شما را خراب کنند. از همه مهم‌تر، حسی را که نسبت به خودتان دارید خدشه‌دار می‌کنند.

برای اینکه از شرّ مقایسه خلاص شوم با خودم گفتم آن‌قدر عقلم می‌رسد که بدانم بیشترِ این مردم در ظاهر آرام هستند و ظاهری آراسته دارند، اما زیر این لایۀ بیرونی انسان‌هایی مثل خود ما هستند. همین دیدگاه خیلی کمکم کرد.

مانترای همیشگی و موردعلاقۀ من این است: «خوب، پیش آمد دیگر.» چیزی می‌گویم که مثل روز روشن است. مانترای من خنثی است. با این مانترا خودم را به‌خاطر شرایطی که در آن هستم سرزنش نمی‌کنم. ازطرفی معنای مثبتی هم در آن دیده نمی‌شود. این جمله به من اجازه می‌دهد همین‌جا متوقف شوم و رفتار دیگری را انتخاب کنم.

. با خودمان می‌گوییم هیچ‌کس زنی را دوست ندارد که خودش را دستِ‌بالا می‌گیرد. بهتر است کوچک بمانیم و امنیت داشته باشیم. نباید جلبِ‌توجه کنیم.

من قلباً معتقدم که اگر همیشه سعی می‌کنیم از دید بچه‌هایمان قوی باشیم درواقع در حال آسیب‌زدن به آنها هستیم. به‌خیال خودمان می‌خواهیم از آنها محافظت کنیم. تصور کنید که هرگز احساسات انسانی خود را با آنها در میان نگذارید. فکر می‌کنید با این کار چه پیامی به آنها می‌دهید؟ پیام شما این است که فرزندانتان آن‌قدر قوی نیستند که شاهد احساسات شما باشند. آنها نخواهند دید که چطور با کمک افراد مورداعتماد حال روحی یک فرد سریع خوب می‌شود. آنها به شما اعتماد دارند، پس الگویشان شوید و نشان دهید که چگونه باید به احساسات و عواطفشان اعتماد کنند. همیشه نمی‌توانید الگویی عالی باشید. اما سعی خودتان را بکنید.

بچه‌هایتان عادت ندارند اشک‌هایتان را ببینند یا هق‌هق شما را بشنوند، پس بهتر است به آنها اطمینان خاطر دهید که حالتان بد نیست و فقط خیلی خیلی ناراحت هستید. گاهی باید بیش از یک بار به آنها بگویید که خاطرجمع باشند. بچه‌هایتان باید سوگواری سالم را ببینند. اشک‌هایتان را پنهان می‌کنید، نمی‌گذارید گریۀ شما را ببینند و هرچه غصه دارید در دلتان نگه می‌دارید. چرا؟ چون می‌خواهید قوی باشید؟ اینکه می‌خواهید قوی باشید ستودنی‌ست اما الزامی نیست. در مجموع نه به شما و نه به بچه‌هایتان کمکی نمی‌کند. آنها نیاز به یک الگو دارند. باید یاد بگیرند وقتی اتفاق ناراحت‌کننده‌ای پیش می‌آید بد نیست احساسات مهمشان را با کسی در میان بگذارند.»

تقریباً دو دهۀ پیش بود که سفر رشد فردی‌ام را شروع کردم. آن‌زمان دو بچه هم داشتم. بله، درست همان دوران بود که متوجه شدم قوی‌بودن نشانۀ سالم‌بودن نیست. می‌خواستم الگوی عواطف سالم باشم، اما سؤالی ذهنم را مشغول کرده بود: «چه احساساتی سالم هستند و می‌توان آنها را به بچه‌ها نشان داد؟ کدام عواطف سالم نیستند؟»

حقیقت این است: ما در فرهنگی زندگی می‌کنیم که از احساس کمبود در زنان سود می‌برد. اینکه زنان احساس کنند به‌اندازۀ کافی خوب، زیبا و لاغر نیستند، و کلاً کافی نیستند، به‌نفع آنهاست. شرکت‌های بزرگ از این طرز فکر پول‌های کلان به جیب می‌زنند. این طرز فکر زنان به اقتصاد هم کمک می‌کند. بعضی‌‌ها معتقدند در بعضی مذاهب توصیه شده که زنان احساس حقارت و ناکافی‌بودن بکنند تا مبادا سرکش شوند.