بریده‌هایی از کتاب زن و چالش های جامعه

انسانی که از بند خود رها نشده باشد، نمی‌تواند از بند دیگران رهایی یابد.

اگر زن اعضای زینت خود را نپوشاند و در هنگام راه رفتن زیبایی‌هایش را آشکار کند و به‌طور کلی، اگر وضع تحریک‌کننده و وسوسه‌انگیزی داشته باشد، هر اندازه هم عالم و بااستعداد و فداکار و بافضیلت باشد، در اولین برخورد با نامحرم، همان زیبایی‌ها و جذابیت‌هایش جلب توجه می‌کند و قابلیت‌های دیگرش نادیده گرفته می‌شود. تنها یک نگارهٔ هنری است.

خواهران! مردانی که از خودشان برای شما بت‌هایی برای عبادت کردن ساختند و شکل‌هایی از این عبادت به نام خدمت در خانه یا آوردن فرزند برای شما ترسیم کردند، همان‌ها در عصر جدید، بتی دیگر برای شما ساختند و شیوه‌ای دیگر از عبادت کردن را بر شما تحمیل کردند. آن‌ها هنوز می‌خواهند شما را وادار کنند که آن‌ها را قدس الاقداس بدانید. این‌طور نیست؟ روزگاری مرد زن را به کار کردن در خانه و بچه‌دار شدن وادار می‌کرد و امروز او را وادار می‌کند تا به تابلوی هنری تبدیل شود تا مرد با چشمانش و با قلب بیمارش از او لذت ببرد: چه در خیابان، چه در مدرسه و چه در بیمارستان. مرد می‌خواهد در همه جا زن را به تابلوی زیبا تبدیل کند تا از دیدن آن لذت ببرد وگرنه چه دلیلی دارد سالن‌های مد به راه بیندازند و مدل‌های جدید لباس ارائه کنند، آن هم با چه کیفیت و چه میزان تحریک‌کنندگی! آیا در درازمدت هدفی جز تأثیرگذاری هرچه بیشتر بر مرد دارند؟

مردم بیم مکنید در راه راست، که شمار روندگان آن چنین اندک چراست.

می‌گویند زن آزاد است، اما هزار و یک زنجیر بر دست و پای او بسته‌اند و در کتاب‌ها و تبلیغات و مهمانی‌ها و مُدها اسارت را به او تحمیل می‌کنند و شخصیت و هویت او را انکار می‌کنند.

تکیهٔ تمدن جدید روی زیبایی و تحریک‌کنندگی زنان است و این مساوی است با پایین آوردن ارزش زن و نادیده گرفتن مهارت‌ها و قابلیت‌های او

امام حسن (ع) می‌فرماید: «مادرم فاطمه را دیدم که شب جمعه در محرابش به عبادت ایستاده بود. او پیوسته در حال رکوع و سجود بود تا سپیدی صبح پدیدار گشت. می‌شنیدم که برای مردان و زنان مؤمن با ذکر نامشان دعا می‌کرد،

ولی بدان که روز آخرتی هم هست و چه نیکوست داوری خدا در آن روز و دادخواهی محمد (ص).

عنصر اصلی در ازدواج، دختر است نه پسر. همهٔ شما یا ازدواج کرده‌اید یا فرزندانتان ازدواج کرده‌اند یا مراسم ازدواج را دیده‌اید. ازدواج را دختر انجام می‌دهد و مرد آن را می‌پذیرد. مثلاً وقتی خطبهٔ عقد را جاری می‌کنیم و وکالت دختر را قبول می‌کنیم، می‌گوییم: «زَوَّجتُکَ نفسی عَلی المهر المَعلوم» (خودم را با مهریهٔ مشخص‌شده به ازدواج تو درمی‌آورم.) ازدواج را دختر یا وکیل دختر صادر می‌کند و مرد یا شوهر می‌گوید: پذیرفتم. بنابراین، زن است که عقد ازدواج را می‌خواند و مرد آن را می‌پذیرد. دختر، یا زوجه، عنصر اصلی در ازدواج است. پس چطور می‌توان ازدواج را بر دختر تحمیل کرد؟ به هیچ وجه چنین چیزی درست نیست. حرام است. عقدی که با مجبور کردن دختر خوانده شود، باطل است.

ای جوانان، شما باید تهدیدها و خطرهایی که به همراه دستاوردهایی که از نسل‌های قبل کسب کرده‌اید، جبران کنید و وارد عرصهٔ عمل شوید و شما می‌توانید.

برادران و خواهران من، ببینید چگونه بر ضد کرامت و عزت زن نقشه می‌کشند! در هر قصه و رمانی که نوشته می‌شود و هر فیلم و تئاتری که نمایش داده می‌شود، نقش زن فقط زیبایی و دلربایی است و در هیچ نقش دیگری حضور ندارد؛ نه به شایستگی‌های او توجهی دارند و نه به علم او. وقتی می‌خواهند ذهن خواننده یا تماشاگر را از مسائل مهم جامعه منحرف کنند، به سراغ زنی می‌روند که جذابیت جنسی داشته باشد. آیا این وضع فیلم‌ها و قصه‌ها و رمان‌های ما نیست؟

آنان می‌گویند که مؤمن‌اند، ولی ایمانشان در اعمال و افکار و عواطفشان انعکاسی ندارد. پس این صورتِ ایمان است، نه حقیقت ایمان.

فاطمهٔ جوان می‌خواهد در جهاد پدرش شرکت جوید. از این رو، مخلصانه درصدد برمی‌آید تا کمبود عاطفی پدر را که از دست دادن پدر و مادرش در دوران کودکی موجب آن شده بود، پُر کند؛ کمبودی که پیامبر (ص)‌ را می‌آزرد و بر دل نازک و مشتاق محبت و شیفتهٔ عاطفهٔ او پدیدار می‌گردید. پیامبر (ص)‌ برای تحقق رسالت سنگین خویش و نیز در رویارویی با محیط پرشقاوت خود، به مهربانی‌ها و ملاطفت‌های مادرانه بسیار نیاز داشت. آن حضرت این‌همه را در وجود فاطمه (س) پیدا می‌کرد. در تاریخ تنها نشان اندکی از این حالت‌های مادرانهٔ فاطمه ثبت شده است. اما همین چند مورد اندک به‌خوبی بیانگر موفقیت حضرت فاطمه بود که توانست پدر خود محمد (ص) را از جنبهٔ عاطفی غنی سازد و بدون شک او را برای به دوش کشیدن بار بزرگ رسالت خویش یاری کرد.

یکی از دانشمندان بزرگِ زنِ دنیا لبنانی‌الاصل است؟ بیشتر مردم این را نمی‌دانند. این دانشمند دکتر سلوی نصار است که چندی پیش فوت کرد. او اتم‌شناس بود و در سطح دانشمندان بزرگ جهان قرار داشت. کسی او را نمی‌شناسد و اخبارش در هیچ روزنامه و مجله‌ای منتشر نمی‌شود. چرا؟ برای اینکه هفتادساله است و چهرهٔ جذاب و دلربایی ندارد. وقتی وفات کرد، بعضی از روزنامه‌ها لطف کردند و خبرهای کوتاهی از مرگ او منتشر کردند. خانم سلوی نصار همهٔ عمر خود را در راه علم و خدمت به قوی‌ترین سازمان در لبنان گذراند. او اولین مدیر لبنانی مؤسسهٔ آمریکایی جونیور کالج بود و قبل از وفاتش وصیت کرد که چشم‌ها و مغز و قلبش برای آزمایش‌های علمی اهدا شود. مردها یادی از او نمی‌کنند، برای اینکه ظاهر فریبنده‌ای نداشت.

امام رضا (ع) از کنار خدمتکارانش می‌گذشت. آن‌ها نشسته بودند و غذا می‌خوردند. خواستند از جایشان بلند شوند، ولی امام نگذاشت آنان برخیزند. روزی نیز خدمتکار خود را پی کاری فرستاد، ولی او دیر کرد. امام به دنبال او رفت و دید خوابیده است. امام نزدیک او نشست و بادبزن را برداشت و شروع به باد زدن او کرد. رحمت و مهربانی کجاست! خدمتکار نیز انسان است. باید با برادران خود برخورد نیک داشته باشیم. فاطمه (س) کارهای خانه‌اش را تقسیم کرد. روزی خودش کار می‌کرد و خدمتکار استراحت می‌کرد و

به زودی روزی خواهد رسید که شما در برابر دو گزینه قرار خواهید گرفت: اصول اسلام یا اوهام مسلمانان.

فاطمه (س) هشت سال با علی (ع) زندگی کرد. زندگی خوب این دو زبانزد همگان شد و به صورت نمونه‌ای اعلا درآمد.

مؤمن به خدا در خلال کار خود به کمال خود به مثابهٔ هدف نهایی می‌نگرد. بنابراین، کار او درحقیقت حرکت تکاملی اوست به سوی غایتی بالاتر. هدف این انسان از کار به دست آوردن مزدی نیست که جامعه به او می‌پردازد. این مزد وظیفهٔ جامعه در قبال اوست نه قیمت عمل و کار او.

تلاش نیازمند تحمل سختی‌هاست، به‌خصوص در حین تحول و تغییر، به‌خصوص زمان رویارویی با محافظه‌کاران و سنتی‌ها.

ممکن نیست انسان به‌یک‌باره از بی‌مسئولیتی مطلق به مسئولیت‌پذیری تمام‌عیار برسد.

کودکی که بر پایهٔ ایمان تربیت شود، به‌سختی گمراه می‌شود. اما کودکی که در دست خدمتکاران و به‌دور از توجه و محبت مادر بزرگ می‌شود، کودکی که پدر و مادرش توجه نمی‌کنند که نباید پیش چشم او مرتکب گناه و معصیت شوند و با مجالس و شب‌نشینی‌های پر از گناهشان، جوی فاسد برای او می‌سازند، کودکی که پدر و مادرش با بی‌رحمی تمام پیش چشم او با یکدیگر دعوا و مشاجره و فحاشی می‌کنند، از چنین کودکی نمی‌توان انتظار خیر داشت، برای اینکه این کودک در سایهٔ گناه و انحراف بزرگ شده است.

گاهی از ورم پاهایش رنج می‌برد، زیرا بسیار به نماز می‌ایستاد و به شب‌زنده‌داری می‌پرداخت. به‌راستی آیا فاطمه (س) در تمام زندگی‌اش از محراب عبادت بیرون آمد؟ آیا حیات او جز سجود پیوسته در برابر پروردگارش بود؟ وی خدا را در خانه،‌ با شوهرداری و تربیت فرزندان،‌ عبادت می‌کرد، زیرا مسجد زن خانه‌اش است. در خدمات اجتماعی که ایفا می‌کرد از خدا فرمان می‌برد و با خدمت به خلق خدا، که عیال اویند، پروردگار را عبادت می‌کرد. همواره این نکته را در نظر داشت که محبوب‌ترین کس نزد خدا کسی است که از او به عیال خداوند فایدهٔ بیشتری برسد. او در همدردی با فقرا و دردمندان و رنج‌کشیدگان، به همراه خانواده‌اش، خدای را می‌پرستید.

پیامبر (ص)‌ برای تحقق رسالت سنگین خویش و نیز در رویارویی با محیط پرشقاوت خود، به مهربانی‌ها و ملاطفت‌های مادرانه بسیار نیاز داشت. آن حضرت این‌همه را در وجود فاطمه (س) پیدا می‌کرد.

زن‌ها نپندارند که کار آنان در خانه، خدمت به شوهر و کلفتی کردن برای اوست، هرگز! بلکه برای خداست. این عمل عبادت است. شوهر باید بداند که ارتباط با همسرش واجب و عبادتی مقدس است.

نه تسلیم شدن در برابر مُد و نه عقب‌نشینی در برابر چالش‌های تبلیغاتی و تجاری جهانی.

از سوی دیگر، درمی‌یابیم که احساس پدری در پیامبر در پیوندهایش با فاطمه تجسم می‌یابد. وقتی به مردم فرمان داده می‌شود که پیامبر (ص) را با لقب «رسول‌اللّه» خطاب کنند و فاطمه (س) از این فرمان تبعیت می‌کند، آن حضرت وی را از این کار بازمی‌دارد و به دختر خود می‌گوید که وی را مانند گذشته با لفظ «پدر» خطاب کند. همچنین، در تاریخ زندگی پیامبر اکرم (ص) می‌خوانیم که آن حضرت به هنگام برخورد با خستگی و اندوه‌های بزرگ، بسیار به نزد فاطمه (س) می‌رفت. وقتی در جنگ‌ها زخم برمی‌داشت، یا هنگام گرسنگی و فقر و یا هنگامی‌که مهمانی بر او وارد می‌شد، تنها به خانهٔ فاطمه می‌رفت. از یک‌سو، فاطمه (س) مانند مادری مهربان به او ملاطفت و رسیدگی می‌کرد، بر زخم‌هایش مرهم می‌نهاد و دردهایش را سبک می‌کرد و، از سویی دیگر، همچون دختری کمر به خدمت و اطاعت از پدر می‌بست و احتیاجات او را رفع می‌کرد.

پس زمام این مرکب رام‌شده را بگیر، ولی بدان که روز آخرتی هم هست و چه نیکوست داوری خدا در آن روز و دادخواهی محمد (ص). موعد به قیامت. در قیامت گزافه‌کاران زیان می‌بینند و پشیمانی به حال شما سودی نمی‌بخشد

که فقط دانایان از خداوند می‌ترسند.

دیگر زن تبدیل به تابلویی هنری شده است. به تعبیر دیگر، زن در گذشته به حساب نمی‌آمده است و امروز نیز هیچ چیزی نیست. بنابراین، رهایی زن امری ضروری است. پیروزی زن باید از طریق پشت سر نهادن عقب‌ماندگی تحقق یابد و بر زن لازم است بار تعهدات اجتماعی و ملی و خانوادگی و انسانی‌اش را بر دوش‌کشد.

حقیقت این است که آشکار کردن زیبایی‌های زن به طغیان و سرکشی جنبهٔ زنانگی بر وجود زن منجر می‌شود و زن را تنها به یک تابلوی هنری بدل می‌سازد که این مسئله تحقیر زن و انکار استعداد و توانمندی‌های اوست و باعث ازبین رفتن عمر و وقت و فرصت‌های گران‌بهای او می‌شود. خصوصاً این مسئله به محرومیت زن و جامعه از ایفای درست وظیفهٔ مادری او می‌انجامد.