بریده‌هایی از کتاب مزاج شناسی

تشخیص طبع با توجه به خواب و بیداری اعتدال در خواب و بیداری نشانهٔ اعتدال مزاج خصوصاً اعتدال در مغز است. مزامج سرد و مرطوب باعث پرخوابی می شود، به همین علت افراد بلغمی و دموی، به خواب بیشتر نیاز دارند. خشکی و گرمی موجب بیداری (کم خوابی) می شود، به همین دلیل افراد صفراوی و سوداوی در خوابیدن مشکل دارند و معمولاً خواب شان سبک است. خواب از بیرون بدن را سرد و از درون بدن را گرم می کند. اگر خواب در روز کوتاه باشد، درون را مرطوب و اگر طولانی باشد درون را سرد و سست می کند. کودکان معمولاً بیشتر می خوابند زیرا رطوبت بیشتری دارند و به تدریج و با افزایش سن که رطوبت مزاجی آنها کاهش پیدا می کند خواب شان نیز کمتر می شود.

(آتش) صفرا= ترشحات کبد در کیسه صفرا جمع می شود و زرد است (گرم و خشک). ۲ (خاک) سودا= رسوبات خون (سردو خشک). ۳ (هوا) خون = گلبولهای قرمز (گرم و تر). ۴ (آب) بلغم = سیستم لنفاتیک یا ایمنی بدن است. مثل سفیده تخم مرغ (سردو تر).

۱ - آتش = منبع حرارت، گرما و خشکی است (گرم و خشک). ۲ - خاک= منبع فلزات و املاح است (سردو خشک). ۳ - آب = منبع تری و خیسی است (سرد وتر) دو، سوم بدن انسان و کره زمین. ۴ - هوا = منبع گازها و تنفس (گرم و تر) در قدیم این چهار عنصر را دربدن انسان (اخلاط اربعه) می نامیدند. یکی از دوعامل مهم در سلامتی انسان تعادل PH خون است (اخلاط اربعه) PH خون به طور معمول باید بالای ۷ باشد (۷.۴ –۷.۲) اگر بالاتر از این عدد باشد خون قلیایی (گرم) شده و اگر پاییتر از ۷ باشد خون اسیدی (سرد) شده و در هر دو حالت سلامتی مختل شده

وقتی صفرا (آتش) بالا باشد PH بالای ۵.۸ است زیر دنده ها داغ است و فرد انگار همیشه دو درجه تب دارد. لبها دچار خشکی و ترک است. پوست سر شوره میزند، کبد خراب شده و از شدت حرارت پوست بدن می سوزد. در سودا (خاک) PH زیر ۶ است و فرد همیشه احساس سرما و یخ زدگی می کند. اگر بلغم (آب) بالا باشد چشم ها پف کرده و فرد بی حال است و درد مفاصل ایجاد می شود که علت آن خوردن زیاد سردی هاست (مثل ماست) بلغم که زیاد شد، گلبولهای سفید در بدن افزایش یافته است (بدن انسان اقدام به خودکشی کرده). عدم استفاده درست از آب باعث بیماریهای بسیاری در بدن می شود. با غذا آب خوردن، آب یخ خوردن، یک دفعه سرکشیدن آب باعث بیماری می شود. بهتراست آب را در سه مرحله و جرعه جرعه بخورید. (نیم ساعت قبل از غذا و ۲.۵ساعت بعد از غذا).

خلط دم (خون) علت به وجود آمدن خلط دم، استفاده از خوراکی های متعادل و سازگار با مزاج است و بیشتر در کبد، قلب و رگ ها ساخته می شود. از جمله وظایف مهم خلط دم، جریان داشتن در سراسر بدن، رساندن غذا به قسمت های مختلف بدن و گرم و مرطوب نگه داشتن بدن است.

ویژگی های ظاهری افراد دموی از جمله ویژگی های افراد دموی می توان به سرخ بودن پوست زبان و صورت، داشتن پوست گرم و مرطوب، عرق زیاد، وجود دمل و جوش زیاد در بدن، بالا بودن سرعت رشد مو، نداشتن مشکل گوارشی، شیرین بودن طعم دهان، عادی بودن ترشحات بینی، داشتن لب های کلفت، سنگینی سر و بدن، داشتن احساس خستگی، سنگینی خواب، باهوش، داشتن مداوم وزوز گوش، ناسازگار با محیط های گرم، دارای دست و پا اندام درشت،

رگ های برجسته، حرکات بدنی سریع و ناسازگار با خوارکی های گرم و شیرین اشاره نمود. ویژگی های رفتاری و فکری افراد دموی مزاج این افراد پر انرژی، علاقه مند به ادبیات و موسیقی، دارای استعداد شاعری، مهربان، شجاع، تنوع طلب و بی علاقه به کارهای تکراری، خوش اخلاق و خوش رو، دوراندیش، شوخ طبع، دست و دل باز و دارای میل جنسی زیاد می باشند.

تشخیص طبع با توجه به رنگ پوست رنگ پوست بدن علامت خوبی برای تشخیص مزاج است به این صورت که: _سفیدی و روشن شدن رنگ پوست، نشان دهندهٔ رطوبت با مزاج بلغمی است. _رنگ سرخ، نشانهٔ حرارت و رطوبت در بدن و مزاج دموی است. _زرد مایل به قرمز (زرد آفتابی)، نشان دهندهٔ بالا بودن گرمی در بدن و مزاج صفراوی است. _رنگ تیره و کبود، نشان دهندهٔ بالا بودن خشکی در

خواب طولانی در بدن شخص صفراوی به علت ایجاد سردی و رطوبت به کاهش حرارت بدن آنها کمک می کند و برعکس شخص بلغمی با خواب طولانی دچار

 شاخص ترین علامت: گر گرفتگی و بیقراری نکته ۱: صفرا اغلب در سنین ۱۵ تا ۳۵ مشهود است. نکته ۲: نمود بیشتر در فصل تابستان. درمان  غلبه صفراء (طبع گرم و خشک) ۱- مداومت بر خوردن سبزی خرفه (سبزی حضرت زهرا س) -مهمترین درمان-

۲- مصرف روزانه مواد سرد و تر و ملین. ۳- سنای مکی (مراجعه به انواع دارو در طب شیعی –  سنای مکی) ۴-  سویق عدس (بصورت ناشتا-مهم) (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۵- خوردن سه قاشق غذاخوری مخلوط سویق گندم و جو بصورت ناشتا و خشک. ۶- روغن زیتون ۷- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۸- خوردن یک قاشق مربا خوری عسل بصورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۹- افطار با آب ولرم ۱۰- مصرف سرکه طبیعی (خصوصا بعد از غذا کمی رکه انگور طبیعی)

مصرف روزانه مواد سرد و تر و ملین. ۳- سنای مکی (مراجعه به انواع دارو در طب شیعی –  سنای مکی) ۴-  سویق عدس (بصورت ناشتا-مهم) (دقت شود در غلبه همزمان سودا با صفرا که رایج است استفاده نشود) ۵- خوردن سه قاشق غذاخوری مخلوط سویق گندم و جو بصورت ناشتا و خشک. ۶- روغن زیتون ۷- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۸- خوردن یک قاشق مربا خوری عسل بصورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۹- افطار با آب ولرم ۱۰- مصرف سرکه طبیعی (خصوصا بعد از غذا کمی رکه انگور طبیعی)

عملی و ناامیدی ۱۲- پیدایش خال‌ها، نقطه‌ها و دانه‌های سیاه و قهوه‌ای در بدن ۱۳- نفخ شکم ۱۴- گرفتگی عضلات شاخص ترین علامت: یبوست نکته ۱: سودا اغلب در سنین ۴۰ تا ۶۰ مشهود است. نکته ۲: نمود بیشتر در فصل پاییز درمان  غلبه سودا (طبع سرد و خشک): یکی از مهمترین علل شکر سفید حاصل از چغندر قند (اکثر شکرهای امروزی)

درمان  غلبه سودا (طبع سرد و خشک): یکی از مهمترین علل شکر سفید حاصل از چغندر قند (اکثر شکرهای امروزی) ۱- عدم استفاده از شکر و قند سفید ۲- استفاده از ملین همچون سنای مکی ۳- مصرف مداوم بادمجان (حتما حداقل هفته ای دوبار) سرخ شده با روغن زیتون، آب پز، در خورش ۴- استفراغ عمدی دو هفته یک بار – از استفراغ غیر عمدی نیز جلوگیری نکنید ۵- زیاد حجامت و فصد کردن (با توصیه طبیب) ۶- مصرف یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی به

صورت ناشتا (بهمراه کندر نر نیز توصیه شده است) ۷- هفته ای یکبار کوتاه کردن ناخنها ۸- روغن زیتون ۹- کشمش و مویز ۱۰-  مرکب یک از داروهای ترکیبی در طب اسلامی ۱۱- افتیمون که اصلی ترین درمان سوداست (مهم) ۱۲- داروی معجزه آسای شافیه ۱۱ ماهه ۱۳- استفاده از نوره اسلامی بصورت مداوم ۱۴- خوردن مویز قرمز هسته دار ۲۱ عدد بصورت ناشتا. ۱۵- داروی مفرح و تقویت عصب طب اسلامی