بریده‌هایی از کتاب سرنوشت انسان: برزخ و نفخه صور (به انضمام مباحث رجعت)

لَولا تَکْثیرٌ فِی کَلامِکُمْ وَ تَمْریجٌ فِی قُلُوبِکُمْ لَرَأَیْتُمْ ما اَری وَ لَسَمِعْتُمْ ما اَسْمَعُ؛ اگر پر حرفی نمی‌کردید و خلجان‌ها و اوهام و خیالات در قلب‌های شما نبود، حتماً آنچه را من می‌بینم، شما هم می‌دیدید و آنچه را من می‌شنوم، شما هم می‌شنیدید.

خلاصه کوچک‌ترین معامله با اهل بیت (ع) ثمرات بزرگ دارد. حُرّ در کربلا به حضرت زهرا (س) ادب کرد. خداوند هم دستش را گرفت و از صف دشمن و قعر جهنم به اوج بهشت رسید.

پیامبر اکرم (ص) فرمود: غُضُّوا اَبْصارَکُمْ تَرَوْنَ الْعَجائِبَ؛ چشم از محرمات الهی بپوشانید تا امور عجیب را مشاهده کنید.

پیامبر اکرم (ص) فرمود: اِذا قَرَءَ الْمُؤْمِنُ آیَهَ الْکُرسِیِّ وَ جَعَلَ ثَوابَ قِرائَتِهِ لِاَهْلِ الْقُبُورِ اَدْخَلَهُ اللهُ تَعالی قَبْرَ کُلِّ میِّتٍ وَ یَرْفَعُ اللهُ لِلقاری دَرَجَهَ سِتّینَ نَبیّاً وَ خَلَقَ اللهُ مِنْ کُلِّ حَرْفٍ مَلَکاً یُسَبِّحُ لَهُ اِلی یَوْمِ الْقِیامَهِ؛ هرگاه انسان مؤمنی آیه الکرسی را بخواند و ثواب آن را برای اهل قبور قرار دهد، خداوند ثواب قرائت این آیه را به هر یک از اموات مؤمنین و مؤمنات می‌دهد و به قرائت کننده به اندازه شصت پیامبر درجه می‌دهد و از هر حرفی که در این آیه وجود دارد، فرشته‌ای خلق می‌کند که تا روز قیامت برای او تسبیح گویند.

۴) خواندن سوره‌هایی از قرآن خواندن برخی سوره‌های قرآن، مثل سوره دخان در نمازهای واجب یا نافله یا سوره والعصر که کوتاه هم هست و یا خواندن سوره یوسف در هر شب و یا روز و نیز خواندن سوره احقاف در شب و یا روز جمعه، خاصیت ایمنی از فزع قیامت را دارد.

چقدر خوب است شخص با وضو باشد و بعد که وارد شد، به اهل قبور سلام بدهد. ساده‌ترین آن «السَّلامُ عَلی اَهْلِ لا اِلهَ اِلَّا اللهُ» است. بعد به همه اموات و از جمله قبر مورد نظر خود هدیه بفرستد. خواندن سوره یس، سوره ملک، آیه الکرسی، حمد و هفت مرتبه «انا انزلناه» یا حمد و یازده مرتبه «قل هوالله» سفارش شده است.

امام صادق (ع) فرمودند: «اگر هزار نفر را در حج خود شریک کنی، برای هر یک حجی خواهد بود، بدون آن‌که از حج تو چیزی کم شود.» هرچه بخل در دعا نورزی، بخل در رحمت خدا نورزی و رحمت او را وسیع بدانی، نشانه عظمت روح توست و خدا بیشتر می‌دهد.

شد. وقتی به هوش آمد گفت: یا روح الله، در این مسأله من هم مثل شما هستم و علم بیشتری ندارم. فقط می‌گویم: «وَ لَهُ مَنْ فِی السَّمٰواتِ وَ الْاَرْضِ لا تَأتیکُمْ اِلّا بَغْتَهً؛ و برای اوست آنچه در آسمان و زمین است و ناگهان واقع می‌شود.» مرحوم علامه مجلسی از امام باقر (ع) نقل کرده است که روزی پیامبر اکرم (ص) نشسته بود.

اِنَّ شَیئاً هذا آخِرُهُ لَحقیقٌ اَنْ یُزْهَدَ فی اَوَّلِهِ وَ اِنَّ شَیْئاً هذا اَوَّلُهُ لَحَقیقٌ اَنْ یُخافَ آخِرُهُ؛ چیزی که آخرش این است، البته سزاوار است که در اول آن به دنیا دل نبست و چیزی که اولش این است، سزاوار است که از آخر آن بیم داشت.

برخی برای یک نماز قضا شدن، تا یک سال شب زنده‌‌داری می‌کردند. یا برای یک غیبت، یک ختم قرآن می‌کردند. حال امام رضا (ع) می‌فرماید: اگر کسی چیزی ندارد که با آن از ظلمت گناه خارج شود، بسیار صلوات بفرستد، که صلوات قدرت پاک‌کنندگی شگفت‌انگیزی دارد.

خواندن برخی سوره‌های قرآن، مثل سوره دخان در نمازهای واجب یا نافله یا سوره والعصر که کوتاه هم هست و یا خواندن سوره یوسف در هر شب و یا روز و نیز خواندن سوره احقاف در شب و یا روز جمعه، خاصیت ایمنی از فزع قیامت را دارد.

هرکس سر قبر برادر ایمانی خود برود، آن‌گاه دستش را روی قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره انا انزلناه بخواند، از ترس وحشت قیامت در امان است.

امام صادق (ع) فرمود: یکی از حقوق مؤمنین بر یکدیگر این است که قبل از این‌که از تو درخواست کند، که خودش یک ذلّتی به همراه دارد، تو حاجتش را برآورده کن.

زندگی در قیامت فوق درک و طاقت ماست؛ هم عذاب‌هایش هم لذت‌هایش.

چشم‌های ریزبین نقل می‌کنند: مرحوم آیت الله میرزا رحیم ارباب که از بزرگان اصفهان بود، داشت سبزی پاک می‌کرد. برگ‌های ریحان را یکی‌یکی از ساقه می‌کند. یک نفر آنجا گفت: آقا همین‌طور یک مرتبه بکشید، همه این برگ‌ها سریع کنده می‌شوند، دیگر لازم نیست یکی‌یکی بکنید. آقا فرمود: نه اگر یکی از این برگ‌ها از زیر دست من رد شود، بعد گله می‌کند که خدا من را برای تو فرستاده بود و من این همه راه را طی کردم تا شدم این نعمت، تو من را ضایع کردی و اسرافی کردی. البته نمی‌خواهم بگویم همه این‌گونه ریزبینی‌ها و مراقبت‌های دقیق را داشته باشیم. بالاخره کلاس آدم‌ها فرق می‌کند، ولی از آن‌طرف هم نیفتیم که دیگر مصداق‌های درشت اسراف را هم نادیده بگیریم.

وَ اَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ لَذَّهٍ بِغَیرِ ذِکْرِکَ؛ خدایا، از هر لذتی که ذکر و یاد تو در آن نباشد استغفار می‌کنم. بندگان خوب خدا در برابر نعمت‌ها و دست عنایت حق، این‌گونه ادای دین می‌کنند: اولاً، حمد می‌کنند و از این دست نوازش و لطفی که نعمتی را داده تشکر می‌نمایند. ثانیاً، اسراف نمی‌کنند و به جا مصرف می‌کنند؛ چرا که آن را بی‌احترامی به لطف حق می‌دانند.

چرا برای همۀ بیماران دعا نمی‌کنید؟ «اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ!» چرا وقتی برای این‌که قرضتان ادا شود، برای همه قرض‌دارها دعا نمی‌کنید؟ «اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ!» چرا وقتی برای میّت خودتان طلب رحمت و مغفرت و سرور می‌کنید، برای همه اموات این درخواست را نمی‌کنید؟ «اَللَّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرورَ!»

آیه در واقع می‌گوید: هر خوبی را با خوبی بهتر از آن جواب دهید، یا دست‌کم به همان اندازه باشد. این یک دستور الهی قرآنی است. انبیا و اولیای الهی حتی بدی دیگران را هم با خوبی جواب می‌دادند. بنابراین، اگر کسی به آن‌ها یک خوبی کند، یا یک هدیه دهد، یا تمام اعمال صالح عمرش را نثار آن‌ها کند، و با آن‌که خود محتاج این اعمال است، خود را نبیند، آن وقت آن‌ها چگونه پاسخ می‌دهند؟

اَصْدَقُکُمْ رُؤْیا اَصْدَقُکُمْ حَدیثاً؛ صادق‌ترین شما از نظر رؤیا، صادق‌ترین شما در گفتار است.

حاجب اگر معامله حشر با علی است شرم از رخ علی کن و کمتر گناه کن

هیچ مؤمنی بیمار نمی‌شود، جز این‌که به خاطر بیماری او ما بیمار می‌شویم و غمگین نمی‌شود، جز این‌که به خاطر حزن او ما محزون می‌شویم. و دعا نمی‌کند، جز این‌که ما آمین می‌گوییم. و ساکت نمی‌شود، جز این‌که برای او دعا می‌کنیم.

بهشت آب خوشگوار و خاک خوشبویی دارد و در آن سرزمین‌هایی است سپید که در آن‌ها «سبحان الله و الله اکبر ولا حول و لا قوه الّا بالله» کشت می‌شود. به امتت بگو: از این نهال بسیار در آن بکارند.

بهشت آب خوشگوار و خاک خوشبویی دارد و در آن سرزمین‌هایی است سپید که در آن‌ها «سبحان الله و الله اکبر ولا حول و لا قوه الّا بالله» کشت می‌شود. به امتت بگو: از این نهال بسیار در آن بکارند.

یکی از علمای بزرگوار معاصر، در حالی‌که خدمت حضرت ولی عصر (عج) مشرف شده بود، پرسیده بود: چه کنیم تا به شما نزدیک شویم؟ حضرت فرموده بودند: عملت را عمل امام زمانت قرار بده. این عالم بزرگوار می‌گوید: من از فرمایش حضرت این‌طور فهمیدم که هر کاری می‌کنی، ببین اگر حضرت بودند، چه می‌کردند. مقصود این است: عرض کردم چگونه؟ فرمود: «بالإخلاص فی العمل.

امام صادق (ع) فرمودند: خَیْرُ ما یُخَلِّفُهُ الرَّجُلُ بَعدَهُ ثَلاثَهٌ: وَلَدٌ بارٌّ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ سُنَّهُ خَیْرٍ یُقْتَدی بِهِ فیها وَ صَدَقَهٌ تَجری مِنْ بَعْدِهِ؛ بهترین چیزی که انسان از خود به یادگار می‌گذارد، سه چیز است: فرزند صالح و خوبی که برای او طلب مغفرت کند، سنت و رسم خوبی که از خود باقی بگذارد و پس از او مردم به آن عمل کنند و صدقۀ جاریه‌ای که پس از مرگش جریان داشته باشد.

در دستورات دینی بسیار توصیه شده که به زیارت اهل قبور بروید. و فرموده‌اند: در هنگامی‌که خیلی شادید و هنگامی‌که خیلی غمگین هستید به قبرستان بروید،

شما اگر بروید و ده دقیقه داخل یک قبر بنشینید و آن را نگاه کنید، بعید است آن روز دیگر گناهی بکنید؛ دروغی، غیبتی، نگاه حرامی. حداقل یک روز همه توجه شما به جایی است که گناهانمان به شکل‌های بدی به ما برمی‌گردد. به هر حال یکی از جاهایی که می‌تواند گرد و غبار غفلت را از دل و جان آدمی بزداید، قبرستان‌ها و زیارت اهل قبور است.

یَجیءُ اَحَدُکُم اِلی کِیسِ اَخیهِ فَیَأخُذَ مِنْهُ حاجَتَهُ»؛ یعنی آیا آن‌قدر با هم صمیمی هستید و صفا و اعتماد بین شما هست که اگر یکی از شما احتیاج داشت، دست در جیب دیگری کند و به مقدار نیاز بردارد؟ او گفت: نه. حضرت فرمود: «فَهُمْ بِدِمائِهِمْ اَبْخَلُ»؛ این‌ها که حاضر نیستند از مالشان برای یکدیگر بگذرند، نسبت به نثار خونشان که بخیل‌ترند. چطور در راه اصلاح جامعه و احقاق حقوق دیگران حاضرند جان بدهند.

در حدیث زیبایی از امام باقر (ع) چنین نقل شده است: وقتی از ایشان پرسیدند: فرج شما اهل بیت چه زمانی است؟ حضرت زمانه را به سه دوره تقسیم کردند: دوره گرگ، دوره میش، دوره ترازو. دوره گرگ، دوره ظلم و چپاول و گرگ صفتی است که حق اهل بیت (ع) غصب می‌شود. دوره میش دوره‌ای است که مردم آرام‌ترند، اثر ظلم را پذیرفته‌اند و با آن خو کرده‌اند، تکان نمی‌خورند و علیه ظلم فریادی و تلاشی نمی‌کنند. دوره سوم دوره ترازو است. در آن دوره مردم عدالت‌خواه و عدالت‌طلب شده‌اند و دیگر از انظلام و ظلم‌پذیری خارج شده‌اند. اینجا که مردم این روحیه را پیدا کرده‌اند، ظهور رخ می‌دهد.

آتش قیامت صبح و شب ندارد