پیتر وولن

پیتر وولن یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان سینمایی بریتانیایی در نیم‌قرن اخیر است. کتاب او، نشانه‌ها و معنا در سینما، اثری بنیادی بود و همچنان از آن دست کتاب‌هایی است که همهٔ سینه‌فیل‌ها، اگر می‌خواهند اهمیت برخی ایده‌های نظری، زیبایی‌شناختی و انتقادی برای تحلیل فیلم را به‌درستی درک کنند، باید آن‌ها را بخوانند. وولن هرگز به ورطهٔ زبان تخصصیِ غامض، استعاره‌های مبهم یا بیان بلاغیِ متکلفانه اما توخالی سقوط نمی‌کند؛ می‌داند می‌توان ایده‌های پیچیده را با استفادهٔ درست از زبان انگلیسیِ ساده و سرراست واکاوید و توضیح داد، به پرسش کشید و روشن کرد. شاید برخی کسانی که آشنایی سطحی‌ای با کار وولن دارند، از مشاهدهٔ چنین کتابی در رزومهٔ کاری او غافلگیر شوند. به هر حال، در اینجا نام استاد دانشگاه و نظریه‌پرداز برجسته‌ای به چشم می‌خورد که نه فقط به خاطر کتاب نشانه‌ها و معنا بلکه به خاطر نوشته‌هایش دربارهٔ گدار، وارهول، فریدا کالو، تینا مودوتی، ویکتور برگین، موقعیت‌گرایان و بسیاری از سویه‌های دیگر سینما، هنر و فرهنگ معاصر معروف است. به‌علاوه، تا جایی که به کوشش‌های او در زمینهٔ فیلم‌سازی مربوط می‌شود، نه فقط در کنار مارک پپلو، یکی از فیلم‌نامه‌نویسان حرفه: خبرنگارِ (۱۹۷۴) اثر میکل‌آنجلو آنتونیونی بوده، بلکه به همراه لورا مالوی (شریک زندگی‌اش در آن زمان) که او نیز استاد دانشگاه و نظریه‌پرداز برجسته‌ای است، چند فیلم تجربی نظیر معمای ابوالهول (۱۹۷۴) و بلوربینی (۱۹۸۲) را نوشته و کارگردانی کرده است. جدیدترین فیلم او که خودش به‌تنهایی نوشته و کارگردانی کرده، اثری به همین اندازه ویژه و جاه‌طلبانه با عنوان مرگ دوستی (۱۹۸۷) است که دو شخصیت اصلی دارد و در آن تیلدا سویینتن جوان (در نقش یک موجود فضاییِ انسان‌نما) و بیل پترسن (در نقش روزنامه‌نگاری بریتانیایی که تا حدی انعکاس گذشتهٔ خودِ وولن است) ایفای نقش می‌کنند. وولن هیچ‌وقت صرفاً منتقد فیلم نبوده و یکی از لذت‌های خواندن کتاب او، بهره‌گیری از دانش وولن دربارهٔ جهانِ ورای سینما و دلبستگی‌اش به آن است.