فرهاد پیربال

فرهاد پیربال (Farhad Pirbal) نویسنده، شاعر، مترجم، نقاش و فعال سیاسی کرد است که در سال ۱۹۶۱ در شهر اربیل به دنیا آمد. آثار او بیشتر روایت‌گر چهره‌ی جنگ و دوری از وطن و غربت‌اند. کتاب‌های او به چندین زبان و در کشورهای مختلف ترجمه شده‌اند.

بیوگرافی فرهاد پیربال

فرهاد پیربال از آن دسته هنرمندانی بود که نمی‌توانست بی‌سروصدا گوشه‌ای بنشیند، کنج خلوت خود را در آغوش بگیرد و بنویسد. او درد وطن خویش را حس می‌کرد و نمی‌توانست سکوت کند.

او نوشتن را از دهه‌ی هفتاد میلادی شروع کرد. پیربال در دانشگاه سلیمانیه در درس ادبیات کردی خواند و پس از آن راهی خدمت سربازی شد. این نقطه، جایی بود که زندگی او متحول شد. در تقسیم‌بندی او را به‌عنوان عضوی از گروه موسیقی انتخاب کردند. شاید در ابتدا تصور شود که از این بهتر نمی‌شود. سربازهای گروه موسیقی در ایامی خاص مارشی می‌نوازند، سازی می‌زنند و می‌روند تا مراسم بعدی. اما داستان همیشه طبق تصور ما پیش نمی‌رود. فرهاد پیربال و باقی افراد گروه، پس از تمریناتی فشرده به مکانی می‌روند و در آنجا وادار به اجرای موسیقی می‌شوند. گروه باید هم‌زمان با به‌رگباربستن عده‌ای ایرانی و کرد عراقی سرود ملی عراق را می‌نواخت. صحنه به حدی دور از ذهن پیربال جوان بود که از هوش رفت. اما این پایان ماجرا نبود و درواقع آغازی بر داستان مهاجرت اجباری او بود. در بیمارستان مورد بازجویی قرار گرفت. از او پرسیدند اگر پیشمرگه یا ضد رژیم بعثی نیستی چرا از حال رفتی؟ آن‌قدر شکنجه‌اش دادند که بالاخره مجبور به فرار شد.

پیربال ابتدا به ایران پناهنده و ساکن کرج شد. همین امر موجب آشنایی او با زبان فارسی و علاقه‌مندی به شاعران ایرانی شد. او از همه بیشتر دلبسته‌ی آثار فروغ فرخزاد شد، تا آنجا که در نخستین مجموعه اشعارش به نام «اکسیر» رد پای شعر فروغ را می‌توانید ببینید. این کتاب در کشورهای مانند سوئد توانست جوایز متعددی را از آن خود کند.

مهاجرت پیربال ادامه یافت و او به کشورهای سوریه، دانمارک، ایتالیا، آلمان و فرانسه نیز رفت. در دانشگاه سوربن فرانسه مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۹۹۳ از این دانشگاه درجه دکتری تاریخ و ادبیات‌معاصر کردی را کسب کرد.

معرفی آثار و کتاب‌های فرهاد پیربال

از این نویسنده تاکنون بیش از ۸۰ کتاب در حوزه‌های مختلفی چون شعر، داستان کوتاه، نمایشنامه و رمان به چاپ رسیده است که تعدادی از آن‌ها به بیش از ۱۵ زبان زنده‌ی دنیا ترجمه شده‌اند. برخی از آثار او نیز به زبان فارسی ترجمه شده‌اند که از آن جمله می‌توان به کتاب معروف «حاشیه‌نشین‌های اروپا» اشاره کرد. این کتاب را نشر ثالث در سال ۱۳۹۸ منتشر کرده است. حاشیه‌نشین‌های اروپا راوی داستان‌هایی از مهاجران کردی است که مقیم اروپا شده‌اند. به‌اجبار جنگ از خانه و کاشانه گریخته و در غربت روزگار می‌گذرانند.

کتاب دیگری که از این نویسنده‌ی نام‌آشنا به فارسی ترجمه شده است «مردی با کلاه مشکی، پالتوی مشکی و کفش آبی» است. این کتاب را نشر نیماژ در سال ۱۴۰۱ منتشر کرده است. باز هم داستان حول محور جنگ، مهاجرت و آوارگی است. او باز هم مانند سایر آثارش واقعیت جنگ را عریان و واضح بیان می‌کند و از حقیقت گمشدگی، تنهایی و غربتی که نجات‌یافتگان را رها نمی‌کند می‌نویسد.

نقد آثار پیربال

او را نویسنده‌ای آوانگارد و ساختارشکن می‌شناسند. کسی که حد و مرزها را درنوردیده و تلاش می‌کند جنگ را آشکار و بدون هیچ ملاحظه‌ای بیان کند. در نوشته‌های او جنگ دلیل تمام تلخی‌هاست؛ شاید حتی دلیل غمگین‌بودن آسمان، مزه‌ی تلخ قهوه، ریش اصلاح نکرده‌ی مردها. او قربانی اصلی جنگ‌ها را زن‌ها می‌داند و کشته‌ها را مردها.

پیربال به جهت زندگی در کشورهای مختلف تلاش کرده است تعادلی میان نوشتن به زبان کردی و جهانی برقرار کند. جنگ را طوری بنویسد که برای همه‌ی مردم جهان تعریفی مشترک داشته باشد. او در جایی درباره‌ی خودش گفته است: «من کی هستم؟ زباله‌دان ملتم، زباله‌دان کرد.»

در اشعار و داستان‌های او می‌توان دغدغه‌ی مردم و زندگی آن‌ها را به‌خوبی درک کرد. جملاتی از او می‌خوانید که نیاز نیست حتماً کرد باشید تا درک کنید.

نظرات افراد مشهور درباره فرهاد پیربال و آثار او

مریوان حلبچه‌ای، مترجم نام‌آشنا، درباره‌ی این نویسنده گفته است: «پیربال درزمینه‌ی ادبیات فردی بسیار دغدغه‌مند است. عجیب نیست که از او به‌عنوان یکی از حرفه‌ای‌ترین نویسندگان کردزبان یاد کنند. او نویسنده‌ای آوانگارد است و اغلب به دنبال راه‌هایی است که دیگران نرفته‌اند.»