عبدالوهاب البیاتی

«عبدالوهاب البیاتی» (Abd al-Wahhab Al-Bayati) در سال ۱۹۲۶ در بغداد به دنیا آمد و در ۱۹۹۹ میلادی در دمشق درگذشت. او یکی از شاعران نوگرای برجستهٔ عرب و عراق بود و معمولاً در کنار «نازک الملائکه» و «بدر شاکر السیاب» از پیشگامان شعر نوی عربی شناخته می‌شود. پس از تحصیل در دانشسرای عالی بغداد در رشتهٔ زبان و ادبیات عرب، به تدریس و نویسندگی در مطبوعات پرداخت. فعالیت‌های سیاسی او منجر به دستگیری و تبعیدش به سوریه، قاهره و بیروت شد. پس از انقلاب ژوئیهٔ ۱۹۵۸ به عراق بازگشت و در سمت‌های مختلف ازجمله وزیر آموزش و وابستهٔ فرهنگی در مسکو خدمت کرد، اما پس از استعفا در ۱۹۶۱ در شوروی باقی ماند و با دانشگاه مسکو و انستیتوی ملل آسیا همکاری کرد. در طول زندگی‌اش با شاعرانی چون «ناظم حکمت»، «اوکتاویو پاز»، «پابلو نرودا»، «گابریل گارسیا مارکز» و «یاشار کمال» ارتباط داشت و بیش از نیم‌قرن در سفر و تبعید بود؛ ازجمله ۱۰ سال در اسپانیا زندگی کرد و در سال ۱۹۹۱ به ایران سفر کرد. او تحت‌تأثیر ادبیات ایرانی قرار گرفت. این شاعر معاصر عضو حزب کمونیست عراق بود. اشعار او سرشار از مضامین انسان‌دوستانه، ظلم‌ستیز و آزادی‌خواهانه بوده و تجربیات آوارگی و مهاجرت در آن‌ها بازتاب یافته است. برخی آثار شاخص او شامل «ملائکة وشیاطین»، «أباریق مهشمة»، «کلمات لا تموت»، «النار والکلمات»، «الکتابة علی الطین» و «ینابیع الشمس - السیرة الشعریة» هستند. اشعار «عبدالوهاب البیاتی» تحت‌تأثیر شعرای اروپایی و آمریکایی مانند «تی. اس. الیوت» و نیز دوستان شاعرش، «نزار قبانی»، «محمد فیتوری»، «بدر شاکر السیاب»، «فالح البیاتی»، «محمود درویش» و «بلند الحیدری» است و به زبان‌های روسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی، چینی و یوگسلاوی ترجمه شده است. برخی آثار او همچون «۲۰ قصیده» توسط آهنگساز روسی، «اسپنسکی» به اجرا درآمد و با همراهی «شوستاکویچ» به اجرا رسید. «عبدالوهاب البیاتی» در سال ۱۹۹۹ در دمشق درگذشت و به‌عنوان شاعری نوگرا و جهانی، میراثی غنی از شعر نوی عربی بر جا گذاشت.