حسن محدثی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های حسن محدثی
حسن محدثی گیلوایی (Hasan Mohaddesi Kilvaei) جامعه‌شناس و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی است. او در زمینه‌های جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی معرفت مطالعات دارد و یکی از چهره‌های تاثیرگذار در زمینه‌ی نقد سیاست‌های مذهبی است. او همچنین عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران است. محدثی در مناظره‌های بسیاری شرکت کرده است که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به مناظره‌‌ای اشاره کرد که در سال ۱۳۹۶ در برنامه‌ی زاویه و با حضور هادی صادقی برگزار شد. محدثی در این مناظره‌ی جنجالی که به صورت زنده پخش می‌شد، انتقادهای تندی نسبت به ساختار صدا و سیما در مورد آزادی بیان ابراز کرد و آن را ارگانی معرفی کرد که مجری دروغ‌های سیستماتیک است.
بیوگرافی حسن محدثی
حسن محدثی متولد سال ۱۳۴۵ در رشت است. او در روستای کرباسده در استان گیلان به دنیا آمده است که پسوند گیلوایی هم به همین محل تولد اشاره دارد. محدثی دوره‌ی ابتدایی و راهنمایی خود را در روستای کرباسده گذراند و پس از آن برای تحصیل در مقطع دبیرستان به رشت رفت. او در رشت، در رشته‌ی علوم تجربی درس خواند و در نهایت در سال ۱۳۶۴ دیپلم گرفت. بعد از دیپلم به سربازی رفت. سربازی حسن محدثی همزمان با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران همزمان بود. محدثی سال ۱۳۶۴ با آثار علی شریعتی آشنا شد و این آشنایی باعث شد تا او به علوم انسانی علاقه‌ی بسیاری پیدا کند. حسن محدثی سال ۱۳۶۹ در دانشگاه تهران و در رشته‌ی علوم اجتماعی قبول شد و به تهران آمد. محدثی، دوران کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه تهران گذراند و برای دوره‌ی دکتری، به دانشگاه آزاد اسلامی رفت.
او در مهر سال ۱۳۸۰ در واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به استخدام درآمد و اکنون، به عنوان هیئت علمی این دانشگاه فعالیت می‌کند. حوزه‌ی اصلی فعالیت وی دین‌پژوهی است و او به صورت ویژه بر روی جامعه‌شناسی دین مطالعات دارد.
حسن محدثی بیشتر تحقیقاتش را در حوزه جامعه‌شناسی دین و نسبت حکومت و جامعه و دین انجام داده است. گرچه این به معنای بی‌توجهی او به سایر مسائل نبوده و او مطالعات و تحقیقاتی دربارهی جامعه‌شناسی خانواده و جامعه‌شناسی فساد نیز داشته است.
مقالات حسن محدثی
از مقالات محدثی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مطالعه‌ی جامعه‌شناختی دروغگویی در روابط بیناجنسی. محدثی در این مقاله تلاش کرده یک مسئله از جامعه شناسی خانواده را بررسی کند. او برای انجام این تحقیقات و دستیابی به الگوهای دروغگویی در روابط بیناجنسی از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون استفاده کرده است.
پیشنهاد الگو و روشی چندبعدی برای سنجش فساد در آموزش عالی؛ هدف اصلی این مقاله حاضر پیشنهاد الگو و روشی چندبعدی برای سنجش فساد در آموزش عالی با تأکید بر فساد دانشگاهی است.
بررسی تأثیر اندیشه‌های کانونی انقلاب اسلامی بر حیات اجتماعی ایران؛ حسن محدثی در این مقاله با طرح دو مفهوم تاریخی و حیات اجتماعی برآمده از انقلاب اسلامی، تلاش کرده است نسبت این دو مفهوم را بررسی کند.
محدثی بیش از ۳۰ مقاله در این زمینه‌ها دارد و همواره تلاش کرده است که مسائل را با بینشی عمیق مورد بررسی قرار دهد.
مناظره‌ها و حضور در برنامه‌های مختلف
حسن محدثی تاکنون در مناظره‌های بسیاری حضور پیدا کرده است. او در مناظره‌ها به بررسی و تحلیل موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و دینی می‌پردازد. چیزی که مناظره‌های حسن محدثی را با دیگران متفاوت می‌کند این است که او همیشه با لحنی صریح و بی‌پرده به بیان بحران‌های اجتماعی می‌پردازد و از گفتن نظرات حقیقی خود ترسی ندارد. به طور مثال او یک‌بار در برنامه‌ای تلویزیونی چنین گفت: «اگر قصد مهاجرت یا خودکشی دارید، یکی دو سال صبر کنید! ایران شاهد تحولات اجتماعی بزرگی خواهد بود.»
او در تاریخ ۱۳ دی سال ۱۳۹۶ با حضور در برنامه زاویه به موضوعات اجتماعی و سیاسی مهمی پرداخت. محدثی در این برنامه صداوسیما را به دروغگویی متهم کرد و گفت که این رسانه صدای مردم ایران را به‌خوبی انتقال نمی‌دهد و به تحریف اطلاعات می‌پردازد. از دیگر مناظره‌های حسن محدثی می‌توان به این موارد اشاره کرد: مناظره «به کوروش افتخار کنیم» در سال ۱۴۰۳ و مناظره «آیا جمهوری اسلامی منجر به دین‌دارتر شدن مردم شده است؟» در سال ۱۴۰۲.
معرفی آثار حسن محدثی
محدثی علاوه بر نوشتن مقالات دانشگاهی و آکادمیک، برای مخاطبان عام و بازار نشر هم دست‌به‌قلم شده است. او کتاب‌های معروفی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
کتاب خدا و خیابان
نویسنده در این کتاب با مایه‌های داستانی می‌خواهد پیوندی بین خداوند متعال و امر شهری و شئونات زندگی اجتماعی برقرار کند. متن کتاب برای مخاطب عام مناسب است و با لحن مناسب و ساده‌ای که دارد، خواننده را تا انتها مجذوب خود باقی می‌گذارد. این کتاب با وجود اینکه مباحثی بسیار جدی را مطرح می‌کند به راحتی برای مخاطبان قابل درک است.
کتاب حاجی خودتی
کتاب «حاجی خودتی!» خاطرات خودنوشت محدثی است. او در این کتاب خاطرات سفر حج را گرد هم آورده و در لابه‌لای آن‌ها تلاش کرده است که نگاه نقادانه‌ی خودش را هم حفظ کند. او این کتاب را برای مخاطب عام نوشته و دربارهی کتابش چنین می‌گوید: «امیدوارم دومین کتابی که برای مخاطبان عام نوشته‌ام، چنان درخور باشد که به خلوت کسان بسیاری راه یابد و شادی و امید در جانشان بریزد و لبخندشان را جاری سازد و گاهی نیز تأمّلی برانگیزاند.»
کتاب مشرکی در خانواده پیامبر
این کتاب، رمانی مشترک از حسن محدثی و بیژن عبدالکریمی است و به زندگی ابوالعاص بن ربیع، همسر زینب و داماد پیامبر اسلام اختصاص دارد. بعضی منابع عنوان کرده‌اند که ابوالعاص تا پیش از سال دوم یا حتی سال پنجم و ششم پس از هجرت علی‌رغم هجرت کردن و زندگی با زینب، مسلمان نشده بوده است و علت نام‌گذاری کتاب هم همین نکته بوده است. این داستان به نحوه‌ی ارتباط عاشقانه و احساسات میان ابوالعاص و زینب می‌پردازد. به گفته‌ی نویسندگان، این کتاب تلاش می‌کند جایگاه عشق انسانی را در روح و احساس پیامبر نشان دهد.
کتاب روایت ایرانی جامعه‌شناسی دین
این مجموعه دوجلدی نتیجه‌‌ی مطالعات گسترده و چکیده مقالات محدثی گیلوایی درمورد جامعه‌شناسی دین است. این کتاب نثری نسبتاً دشوار دارد و برقراری ارتباط با آن برای مخاطب عام راحت نیست.
کتاب دین و شادی
نویسنده در این کتاب تلاش کرده است مضامین دینی را با نظریات شادی پیوند دهد و بررسی کند که چگونه می‌توان دین و شادی را در کنار همدیگر قرار داد به‌طوری که هریک تقویت‌کننده‌ی دیگری باشد و در تضاد و تقابل با هم معنا نشوند. محدثی در این کتاب به دیدگاه‌های کنترل و مهار شادی در جامعه ایرانی و دلایل آن هم توجه داشته است.
کتاب حکایت دانشگاه
حسن محدثی در این کتاب تجربیات خود از حضور در دانشگاه و فعالیت علمی در این مکان را بیان کرده است. او از مشکلات و فسادهایی که در پشت پرده‌ی دانشگاه‌ها رخ می‌دهد صحبت کرده و به گفته‌ی خودش تلاش کرده تا صدای کسانی باشد که در تلاش‌اند تا جلوی سقوط دانشگاه‌ها و اماکن علمی و فرهنگی را بگیرند.
