پرویز صداقت
زندگینامه و معرفی کتابهای پرویز صداقت
پرویز صداقت متولد سال ۱۳۴۵ در تهران، از پژوهشگران حوزهی اقتصاد سیاسی، نویسنده و مترجم ایرانی است که نزدیک به دو دهه فعالیتی چشمگیر در حوزهی اقتصاد سیاسی اعم از تألیف، ترجمه و نقد و تحلیل دارد. در کارنامهی کاری وی، سردبیریِ روزنامهی «سرمایه»، «ماهنامهی بورس» و «فصلنامهی حسابدار رسمی» و همچنین «مترجم و مدیر گروه اقتصاد سیاسیِ سایت انسانشناسی و فرهنگ» و اکنون سردبیری مجلهی «نقد اقتصاد سیاسی» دیده میشود.
ترجمههای پرویز صداقت
«گذار از سرمایهداری» نوشتهی سعید رهنما، تهران، نشر آگاه (۱۳۹۵)، با هدف بررسی و تحلیل دلایل شکستها و دستاوردهای حرکتهای انقلابی و رفُرمیستیِ جریانات چپ در جهان و جستوجوی پاسخ به یک سلسله پرسشهای مهم، از جمله تأثیرات جهانیشدن سرمایه بر جنبشها، نقش طبقات مختلف در تحول اجتماعی، ماهیت نظام پساسرمایهداری و چگونگی گذار به آن دوران است.
«نظریهی بازتولید اجتماعی: بازترسيم طبقه، بازتمركز بر ستم» با نام اصلی: Social Reproduction Theory
Remapping Class, Recentering Oppression توسط نشر خوب (۱۴۰۱) منتشر شده است. این کتاب حاصل همکاری نویسندگانی از جمله لیز فوگل Lise Vogel و تیتی باتاچاریا Tithi Bhattacharya و دیگران است و پرویز صداقت با همکارانش ترجمهی کتاب را انجام دادهاند. پشت جلد کتاب میخوانیم: «اگر کار کارگران تمامی ثروت جامعه را تولید میکند، پس چه کسی کارگر را تولید میکند؟ به عبارت دیگر، چه فرایندهایی به کارگر امکان میدهند هر روز خودش را به محل کار برساند تا بتواند ثروت جامعه را تولید کند؟ صبحانه چه نقشی در آمادگی او برای کار دارد؟ خواب خوش شبانه چطور؟ اگر سؤالات را به فرایندهای خارج از خانوار این کارگر بسط دهیم، اوضاع از این هم پیچیدهتر میشود.»
خسرو کلانتری و پرویز صداقت ترجمهی کتاب «از حقِ به شهر تا شهرهای شورشی» با نام اصلی From the right to the City to the Urban Revolution را با همکاری انتشارات آگاه عرضه کردهاند. نویسندهی کتاب، دیوید هاروی) (David Harvey (۱۹۳۵ انگلستان)، از اساتید ممتاز جغرافیا و انسانشناسی است. «حق به شهر» حق جمعیِ ساکنان شهرها در بهرهگیری از شهر در چارچوب اصولِ دموکراسی، برابری و همبستگی و پایداری و عدالت اجتماعی است. بر اساس این حق، کسانی همچون فرودستان، اقلیتها و به حاشیه راندهشدگان، مشروعیتِ سازماندهی و کنشگری یافته و سپس خواهند توانست تا نسبت به حق خود و نسلهای آینده مطالبهگری داشته باشند (صداقت، ۱۳۹۶). کتاب «از حقِ به شهر تا شهرهای شورشی» در ۷ فصل تنظیم شده و با نگاهی ضدِ سرمایهداری نوشته شده است.
«اقتصاد سیاسی: طبقه و دولت در سرمایهداری» رسالهای در ۵ فصل به قلم «سهراب بهداد» و «فرهاد نعمانی» است که نشر آگاه (۱۴۰۰) منتشر کرده است. ۵ فصل کتاب عبارتاند از: تعیّن دیالکتیکی و سطوح انتزاع-انضمام در بررسی طبقات اجتماعی، ساختار اقتصادی سرمایهداری در سطح ناب و طبقات همپای آن، نظام سرمایهداری در کشور «درحال توسعه» در سطح میانجیِ انتزاع، دولت در نظام سرمایهداری در حال توسعه و طبقات در سرمایهداری در سطوح میانجی و انضمامی تحلیل. نویسندگان در مقدمهی کتاب میگویند نقطهی اتکا و آغازگر بحث آنها، روششناسی رویکرد منطقی - تاریخی در اقتصاد سیاسی با تمرکز بر روش دیالکتیک و سطوح انتزاع در بررسی اجتماعی است (نعمانی و بهداد، ۱۴۰۰).
گردآوری و ترجمه
کتاب «ایدئولوژی نولیبرال» نشر آگاه (۱۳۸۸)، توسط پرویز صداقت گردآوری و ترجمه شده است. صداقت در مقدمهی کتاب بیان میکند که موضوع اصلی کتاب، به نقد کشاندنِ مجموعهای از ایدهها، اصول، آموزهها، نمادها و اسطورههایی است که مبانی فکری نولیبرالیسم را پدید میآورند (صداقت، ۱۳۸۸).
«از سقوط مالی تا رکود اقتصادی: ریشههای بحران بزرگ مالی» کتابی است که نشر پژواک (۱۳۹۲) نشر داده است. در مقالات کتاب با دیدگاههای متفاوتی مواجهیم که میکوشند تبیینی از بحران مالی سالهای اخیر و وضع کنونی اقتصاد جهان ارائه کنند.
نگاهی به پروندهی پرویز صداقت در انسانشناسی و فرهنگ
عنوان قدیمیترین یادداشت صداقت در این سایت، «هری مگداف و آن پایان ناگزیر» است. مگداف از زمرهی اقتصاددانان چپگرا و از تأثیرگذارترین و مهمترین اقتصاددانان رادیکال امریکا در قرن بیستم معرفی شده است.
از دیگر ترجمههای وی میتوان به گفتگوی اشپیگل با جوزف استیگلیتز ( Joseph Stiglitz) با عنوان «پایان رؤیای امریکایی» (The American Dream Has Become a Myth) اشاره کرد که در Spiegel Online ۲۰۱۲ منتشر شده است.
نظرات و دیدگاهها
ایالات متحده همواره خود را سرزمین فرصتها تلقی کرده که در آن مردمانی از اعماق میتوانند به ثروت دست یابند. بر سر این رؤیای امریکایی چه آمده است؟ این باور همچنان قدرتمند است؛ اما رؤیای امریکایی به افسانه بدل شده است. باور به رؤیای امریکایی از داستانها مدد گرفته شده است، از مثالهای جذابِ افرادی که با حرکت از قعر به اوج، این رؤیا را ساختهاند؛ اما آنچه مهمتر است بختهای زندگی فردی است. دادهها، باور به رؤیای امریکایی را تأیید نمیکند.
نشستها و سخنرانیهای پرویز صداقت
صداقت در سخنرانی نقادانه با عنوان «سرگردانی نظری در چپ ایران» (۱۴۰۳)، معتقد به دو گرایش نظری نسبتاً نافذ در چپ ایران است. گرایش نخست را از آنِ کسانی میداند که پروژهی «نقد اقتصاد سیاسی» مارکس را کنار نهاده و میکوشند در چارچوب سایر نظریهها واقعیتهای جامعهی امروزی ایران را تبیین کند. او «مهرداد وهابی» یکی از نمایندگان این گرایش میداند. گرایش دوم را شامل کسانی میداند که «نقد اقتصاد سیاسی» مارکس را مسکوت گذارده و در تلاش هستند با اتکا به انواع ایدههای متفکرانی که اغلب غیر مارکسیست هستند و یا در حوزهی «پسا»مارکسیستی و پساساختارگرا قرار دارند، به تحلیل وضعیت کنونی ایران مبادرت ورزند. صداقت «مراد فرهادپور» را جزو این گرایش دوم معرفی میکند. (صداقت، ۱۴۰۳).
سخنرانی با عنوان «کولبران، فرودستترین لایههای طبقهی کارگر» (۱۴۰۳). صداقت به مسئلهی کولبری از منظر اقتصاد سیاسی و روابط قدرت در عرصهی اقتصاد توجه کرده و معتقد است باید کوشید تا جنبشهای متعدد و پراکندهی زنان، کارگران، بازنشستگان، سایر مزد و حقوق بگیران، اقلیتهای قومی و ... به یک زبان مشترک برسند تا با یافتن قدرتی دوچندان بتوانند مسیر دشوار پیشِرو را طی کنند.
پرویز صداقت در پرتال جامع علومانسانی
فعالیتهای صداقت در پرتال جامع علومانسانی اغلب در حوزهی ترجمه است؛ ترجمهی «حسابداری در دنیای کهن: تاریخ اندیشهی حسابداری» نوشتهی «مایکل چتفیلد» که به دلیل تاریخ چاپ آن در نشریهی حسابدار (۱۳۶۷)، شمارهی ۴۹ و ۵۰ در زمرهی فعالیتهای آغازین وی است. در این ترجمه گوشههایی از حسابداری در کشورهایی همچون مصر، چین، و هند انتخاب و بیان شده است.
« تاریخ محرمانهی کودتای ۲۸ مرداد» نوشتهی «جیمز رایزن» چاپ شده در «نیویورکتایمز» (۲۰۰۰) با ترجمهی پرویز صداقت در شمارهی ۱۲ «اندیشهی جامعه» (۱۳۷۹) منتشر شده و به اسرار کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ایران میپردازد. سازمان سیا اعلام کرده است که بخشی از اسنادِ کودتای ۲۸ مرداد که از آن بهعنوان «نخستین عملیاتِ موفق این سازمان در سرنگونی یک دولت خارجی» یاد میکنند از بین رفته است.