مزدک دانشور
زندگینامه و معرفی کتابهای مزدک دانشور
مزدک دانشور، پزشک، نویسنده، مترجم و پژوهشگر تاریخ اجتماعی، از چهرههای برجسته در تحلیل انتقادی نظام سلامت و تاریخ اجتماعی است. آثار او با تلفیق دانش پزشکی و انسانشناسی، به بررسی تأثیرات نابرابریهای اجتماعی و سیاستهای کلان بر سلامت و زندگی مردم میپردازد.
بیوگرافی مزدک دانشور
مزدک دانشور در سال ۱۳۵۶ متولد شد. او پس از گذراندن تحصیلات پزشکی، به حوزهی انسانشناسی پزشکی گرایش یافت و تحصیلات تکمیلی خود را در این رشته دنبال کرد. او در حال حاضر بهعنوان پژوهشگر مقطع دکتری در رشتهی تاریخ اجتماعی در دانشگاه لیدن هلند مشغول به تحصیل است.
آثار و کتابهای تالیفی و ترجمه مزدک دانشور
آثار مزدک دانشور عمدتاً بر روی موضوعاتی چون سلامت سوسیالیستی، نابرابری در نظام سلامت، سیاستهای بهداشتی و تأثیرات آنها بر زندگی مردم متمرکز است. برخی از آثار شاخص او در ادامه معرفی شدهاند.
کتاب سلامت سوسیالیستی در مناظره با نئولیبرالیسم
در عصری که نئولیبرالیسم بر جهان سایه افکنده و بازار آزاد بهعنوان راهحل همهی مشکلات تلقی میشود، پرسشهای بنیادینی دربارهی سلامت و رفاه انسانها مطرح میشود. آیا واقعاً با واگذاری اقتصاد به دست نامرئی بازار، سعادت جامعه تضمین میشود؟ آیا سود فردی لزوماً به سود جمعی منجر میشود؟ و آیا تجربهی تاریخی نشان میدهد که آزادی بیحدوحصر اقتصادی به رفاه و سلامت عمومی منجر شده است؟ این پرسشها نهتنها اقتصاددانان، بلکه جامعهشناسان و مورخان را نیز به چالش میکشد.
اقتصاددانان بازارگرا اغلب از بررسی تأثیرات اجتماعی سیاستهای اقتصادی خود سرباز میزنند. آنها ترجیح میدهند تنها به ارقام و آمار بسنده کنند و از پرداختن به مسائل پیچیدهتر مانند نابرابری، فقر و سلامت عمومی خودداری کنند. در ایران، جامعهشناسان و انسانشناسانی که به دنبال یافتن راهحلهایی برای مشکلات جامعه هستند، با چالشهای جدی مواجهاند. گفتمان غالب نئولیبرالیسم که در سالهای اخیر بهشدت تقویت شده است، هرگونه نقدی بر نظام اقتصادی موجود را سرکوب میکند. این گفتمان، با نفوذ در همهی عرصههای زندگی، از جمله سیاست، فرهنگ و رسانهها، به یک ایدئولوژی حاکم تبدیل شده است. کتاب «سلامت سوسیالیستی در مناظره با نئولیبرالیسم» با رویکردی انتقادی به بررسی تأثیرات نابرابری اقتصادی بر سلامت مردم میپردازد. مزدک دانشور با استفاده از ابزارهای جامعهشناسی، تاریخنگاری و انسانشناسی پزشکی، نشان میدهد که چگونه سیاستهای نئولیبرالی، با خصوصیسازی خدمات بهداشتی و درمانی و کالاییسازی سلامت، به نابرابریهای موجود دامن زده و سلامت مردم، به ویژه اقشار محروم، را به خطر انداخته است. این کتاب حاصل سالها تحقیق و پژوهش است و تلاش میکند تا با ارائهی شواهد و مستندها، به پرسشهای مهمی دربارهی رابطهی بین اقتصاد و سلامت پاسخ دهد.
کتاب انقلاب در قرن بیست ویکم
کتاب «انقلاب در قرن بیستویکم» نوشتهی کریس هارمن و ترجمهی مزدک دانشور، سفری است ماجراجویانه به دنیای پیچیدهی انقلابها و تحولات اجتماعی. این کتاب با نگاهی موشکافانه به وقایع تاریخی و تحولات نظری، چالشهای پیش روی جنبشهای مترقی در عصر حاضر را بررسی میکند. هارمن با پرداختن به رویداد تاریخی فروپاشی دیوار برلین و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ابتدای کتاب، بهخوبی نشان میدهد که چگونه ایدئولوژیهای حاکم بر جهان به چالش کشیده شدهاند.
مزدک دانشور با طرح این پرسش که آیا با فروپاشی بلوک شرق، دوران انقلابها به پایان رسیده است، بحث را به سمت تحلیل عمیقتر از ماهیت انقلاب و پیشنیازهای آن سوق میدهد. در ادامه، نویسنده با نگاهی انتقادی به مفاهیم کلیدی همچون سرمایهداری، سوسیالیسم، دموکراسی و انقلاب، این مفاهیم را از نو تعریف کرده و آنها را در بستر تاریخی و اجتماعی کنونی تحلیل میکند. او به طور خاص بر نقش طبقهی کارگر در فرایند انقلاب تأکید کرده و با بررسی تجربیات انقلابهای گذشته، به دنبال یافتن الگوها و درسهایی برای جنبشهای معاصر است. یکی از نکات برجستهی کتاب، تأکید بر اهمیت سازماندهی و نقش احزاب در فرایند انقلاب است. هارمن با نقد دیدگاههای فردگرایانه و آنارشیستی، بر ضرورت وجود یک سازمان منسجم و برنامهریزیشده برای هدایت انقلاب تأکید میکند. وی همچنین به بررسی چالشهای پیش روی احزاب در عصر حاضر و راهکارهای مقابله با آنها میپردازد.
از دیگر موضوعات مهمی که در کتاب انقلاب در قرن بیست ویکم مورد بررسی قرار میگیرد، میتوان به نقش فناوری، رسانهها و جنبشهای اجتماعی جدید در شکلدهی انقلابها اشاره کرد. هارمن با نگاهی واقعبینانه به این تحولات، به تحلیل تأثیر آنها بر ماهیت و شیوههای مبارزه انقلابی میپردازد. برخی از فصلهای مهم کتاب عبارتاند از: شبحی بر فراز جهان: بررسی رویدادهای تاریخی و تحولات نظری پس از فروپاشی بلوک شرق، ضرورت انقلاب: تحلیل دلایل نیاز به تغییر سیستم سرمایهداری و ساخت یک جامعهی عادلانهتر. انقلاب را چه میسازد؟: بررسی پیشنیازهای انقلاب و نقش عوامل مختلف در شکلگیری آن. دموکراسی انقلابی: تحلیل مفهوم دموکراسی و چگونگی تحقق آن در یک جامعه انقلابی، انقلابهای قرن بیستم: بررسی تجربیات انقلابهای گذشته و درسهایی که میتوان از آنها آموخت. نقش افراد انقلابی: تحلیل نقش افراد در فرایند انقلاب و ویژگیهای یک انقلابی واقعی.