محمدحسن علوان

محمدحسن علوان (Mohammed Hasan Alwan) نویسنده‌‌ی عربستانی متولد سال ۱۹۷۹ میلادی در شهر ریاض است. علوان از نویسنده‌‌های شناخته‌‌شده‌‌ی جهان عرب است که توانسته برنده‌‌ی جایزه‌ی بوکر شود. تخصص علوان نوشتن رمان‌‌های تاریخی و زندگی‌‌نامه‌‌ای است. از جمله مهم‌‌ترین آثار علوان می‌‌توان از «گاهِ ناچیزیِ مرگ» نام برد.

بیوگرافی محمدحسن علوان

محمدحسن علوان در ۲۷ آگوست سال ۱۹۷۹ در ریاض، پایتخت عربستان به دنیا آمد. علوان پس از اتمام تحصیلات در مدرسه وارد دانشگاه شد و در آنجا به تحصیل در رشته‌‌ی سیستم‌‌های اطلاعاتی کامپیوتر پرداخت. او پس از اخذ مدرک لیسانس خود، به آمریکا رفت و در سال ۲۰۰۸ میلادی، موفق به اخذ مدرک ام بی اِی از دانشگاه پورتلند آمریکا شد. علوان که علاقه‌‌مند به ادامه‌ی تحصیلات عالیه بود، در سال ۲۰۱۶ میلادی توانست مدرک دکترای بازاریابی و مدیریت کسب‌وکار بین‌‌المللی را از دانشگاه کارلتون کانادا اخذ کند. محمدحسن علوان در کنار تحصیلاتش در حوزه‌‌ی مدیریت، به داستان‌‌نویسی نیز علاقه نشان می‌‌داد. او اولین داستان خود را در سال ۲۰۰۲ میلادی منتشر کرد. از علوان طی این سال‌‌ها پنج کتاب منتشر شده است. او که در این سال‌‌ها در کانادا سکونت داشت، هیچ‌‌گاه ارتباطش را با وضعیت معاصر عربستان قطع نکرد. وی در کنار داستان‌‌نویسی با روزنامه‌‌های مشهور الشرق و الوطن نیز همکاری کرده است که حاصل این همکاری بیش از ۳۰۰ مقاله بوده است. در کارنامه‌‌ی علوان، همکاری با روزنامه‌‌های نیویورک تایمز و گاردین در زمینه‌‌ی مقاله‌‌نویسی و داستان‌‌نویسی دیده می‌‌شود. محمدحسن علوان با جایزه‌‌ی بوکری که در سال ۲۰۱۷ میلادی کسب کرد، بر شهرت خود افزود، به‌‌طوری که در سال ۲۰۱۹ دولت عربستان او را برای ریاست بخش ادبیات، انتشارات و ترجمه‌ی وزارت فرهنگ منصوب کرد.

معرفی مهم‌‌ترین کتاب‌‌های محمدحسن علوان

از میان پنج رمانی که محمدحسن علوان نوشته است، دو عنوان از سایر رمان‌‌ها مهم‌‌تر هستند؛ دلیل این امر هم نامزدی جایزه‌ی بوکر برای رمان «القندس (سمور یا سگ آبی)» در سال ۲۰۱۳ و دریافت جایزه‌ی بوکر برای رمان «موت صغیر (گاه ناچیزی مرگ)» در سال ۲۰۱۷ است.

گاه ناچیزی مرگ

داستان رمان «موت صغیر» که در فارسی با عنوان «گاه ناچیزی مرگ» و «مرگ کوچک» ترجمه شده است درباره‌‌ی عشق، سفرها و حوادثی است که بر محی‌‌الدین بن عربی گذشته است. داستان رمان از زمان تولد محی‌‌الدین در اندلس در نیمه‌‌ی سده‌‌ی ششم هجری آغاز می‌‌شود و تا وفات او در دمشق ادامه می‌‌یابد. زندگی محی‌‌الدین از سفرهای مختلف از اندلس تا عراق، ترکیه، شام و غیره را دربرمی‌‌گیرد. محمدحسن علوان این رمان را در سال ۲۰۱۶ میلادی منتشر کرد. منتقدان ادبی، زیبایی و ظرافت روایت زندگی‌‌نامه‌‌ای «گاه ناچیزی مرگ» را در نگاه فلسفی و پدیدارشناسی آن می‌‌دانند. سبک‌‌شناسی مهاجرت در این رمان با حوادث دقیقی که بر محی‌‌الدین گذشته است، آن‌‌چنان واقعی به نظر می‌‌رسد که انگار، خواننده به همراه محی‌‌الدین یک به یک آن‌‌ها را پشت سر می‌‌گذارد و این مهارت نویسندگی علوان را نشان می‌‌دهد. رمانِ «موت صغیر» در سال ۲۰۱۷ میلادی توانست به‌عنوان سومین رمان عربستانی در کمتر از هفت سال برنده‌‌ی جایزه‌‌ی بوکر شود. معروف‌‌ترین نسخه‌‌ی موجود در بازار ایران از این کتاب به ترجمه‌‌ی امیرحسین الهیاری بازمی‌‌گردد که با نام «گاه ناچیزی مرگ: رمان درباره‌‌ی زندگانی محی‌‌الدین‌‌ابن عربی» در سال ۱۳۹۷ توسط انتشارات مولی روانه‌‌ی بازار گردید. این نسخه مورد توجه خوانندگان ایرانی قرار گرفته است و تاکنون ۹ بار تجدید چاپ شده است.

سگ آبی

داستان رمان «سگ آبی» درباره‌‌ی شخصیتی به نام غالب است که فرزند طلاق است. مادر و پدر غالب در دو سالگی‌‌ او از هم جدا می‌‌شوند. با جدایی پدر و مادر، هر یک مجدد ازدواج می‌‌کنند و غالب با پدرش از ریاض به منطقه‌‌ی فاخریه نقل مکان می‌‌کند. این نقل مکان آغاز اتفاقاتی است که بر غالب رخ می‌‌دهد. غالب مانند نویسنده در بزرگسالی به پورتلند مهاجرت می‌‌کند و اتفاقات مختلفی در زندگی‌‌اش به وجود می‌‌آید. منتقدان ادبی معتقدند که علون در این رمان، شرایط زندگی اجتماعی و فردی شخصیت‌‌ها را به‌درستی در اولویت خود قرار داده و چالش‌‌های جامعه‌‌ی سنتی و مدرن را در بافت رمان به خواننده ارائه می‌‌دهد. نگاه انتقادی نویسنده به افکار سنتی و محدودیت‌‌های جامعه‌‌ی عربستان و قصد نویسنده برای رهایی از این وضعیت، مورد دیگری است که تحسین منتقدان را برانگیخت. «سگ آبی» در سال ۲۰۱۱ میلادی منتشر شد و در سال ۲۰۱۳ میلادی در لیست اولیه‌‌ی نامزدهای جایزه‌ی بوکر قرار گرفت. «سگ آبی» اولین بار در سال ۱۳۹۸، با ترجمه‌‌ی سیدحمیدرضا مهاجرانی توسط انتشارات روزنه وارد بازار کتاب ایران شد. ترجمه‌‌ی دیگر این کتاب با نام «بیدستر» توسط امیرحسین الهیاری در سال ۱۴۰۱ انجام شده است که انتشارات مولی این نسخه را منتشر ساخته است.

محمدحسن علوان چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

محمدحسن علوان، یک بار با رمان «گاه ناچیزی مرگ»، برنده‌‌ی جایزه‌ی بوکر، مهم‌‌ترین جایزه‌ی ادبیات جهان عرب، در سال ۲۰۱۷ میلادی شده است. او همچنین با رمان «سگ آبی» توانست وارد لیست اولیه‌ی نامزدهای جایزه‌ی بوکر در سال ۲۰۱۳ میلادی شود. علوان در سال ۲۰۱۹ میلادی به‌عنوان یکی از مقامات جدید حوزه‌‌ی فرهنگ در پادشاهی عربستان، به سِمَت ریاست بخش ادبیات، انتشارات و ترجمه‌ی وزارت فرهنگ منصوب گردید.