سیروس ابراهیم‌زاده
زندگینامه و معرفی آثار سیروس ابراهیم زاده
سیروس ابراهیم زاده (Cyrus Ebrahimzadeh) متولد سال ۱۳۱۶، بازیگر شناخته‌شده‌ی تلویزیون، سینما و تئاتر ایران، در طول سال‌ها فعالیت هنری خود آثار درخشانی از خود به جای گذاشته است. مخاطبان سینما و تلویزیون ایران خاطرات بسیاری با او دارند، چراکه سیروس ابراهیم‌زاده با بیش از نیم‌قرن تجربه، چهره‌ای شناخته‌شده در عرصه‌ی بازیگری است. افزون بر این، او در حوزه‌ی نویسندگی و ترجمه نیز فعالیت‌های چشمگیری داشته و نام خود را در عرصه‌ی ادبیات نیز ثبت کرده است.
بیوگرافی سیروس ابراهیم‌زاده
سیروس ابراهیم‌زاده در سال ۱۳۱۶ در اردبیل چشم به جهان گشود. اما داستانی تاریخی باعث شد زادگاه او به‌جای اصفهان، اردبیل باشد؛ چراکه جد هفتم او، یک استاد کاشی‌کار اصفهانی، به دستور شاه‌عباس برای مرمت بقعه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی به این شهر آمد و در نهایت، همان‌جا ساکن شد.
خانواده‌ی او در دوران کودکی سیروس، زمانی که تنها پنج سال داشت، به محله‌ی امامزاده یحیی تهران مهاجرت کردند. او در انتخاب مسیر تحصیلی، رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران برگزید. هدف او از این انتخاب، پرکردن شکاف‌های موجود در تحصیلات آکادمیک داخل کشور با بهره‌گیری از منابع خارجی بود.
در آن دوران، تهران تنها یک مدرسه برای آموزش تئاتر داشت و فضای آکادمیک دیگری برای هنرهای نمایشی وجود نداشت. همین کمبود باعث شد سیروس ابراهیم‌زاده تصمیم به ادامه‌ی تحصیل در انگلستان بگیرد. او در این کشور، به‌طور هم‌زمان در دو رشته‌ی تئاتر و موسیقی به تحصیل پرداخت و سرانجام از دانشگاه بیرمنگام فارغ‌التحصیل شد.
سیروس ابراهیم‌زاده با ناهید کریمی، شاعر، نویسنده و مترجم، ازدواج کرد که این همراهی نیز نقشی مؤثر در زندگی ادبی و هنری او داشت.
نخستین تجربه‌ی سینمایی او با همکاری ابراهیم حاتمی‌کیا و فیلم «حسن کچل» آغاز شد. در طول سال‌ها، با ایفای نقش در فیلم‌ها و سریال‌های ماندگاری همچون کمال‌الملک، ستارخان، آرایشگاه زیبا، و خسته‌دلان، او به یکی از چهره‌های ماندگار سینما و تلویزیون ایران تبدیل شد.
او که اکنون از اساتید برجسته در حوزه‌ی هنرهای نمایشی محسوب می‌شود، به دلیل کیفیت پایین بسیاری از فیلم‌نامه‌های امروزی، فعالیت چندانی در عرصه‌ی بازیگری ندارد. با این حال، او همچنان به فعالیت‌های فرهنگی و هنری مشغول است. از جمله مهم‌ترین اقدامات او، تأسیس گروه نمایش «پاییزه» در سال ۱۳۸۰ است. این گروه بر ارائه‌ی نمایش‌نامه‌خوانی با رویکردی خاص و نوآورانه برای مخاطبان تمرکز دارد و در نوع خود اثری ماندگار در این عرصه به شمار می‌رود.
علاوه بر فعالیت در سینما و تلویزیون، او هرگز از دنیای ادبیات فاصله نگرفته است. نویسندگی، ترجمه و گویندگی بخش‌های دیگری از فعالیت‌های حرفه‌ای او را تشکیل می‌دهند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
معرفی کتاب‌های تألیفی، ترجمه‌شده و صوتی سیروس ابراهیم‌زاده
ثروت ملل
آدام اسمیت که از او به عنوان پدر علم اقتصاد یاد می‌شود، با نگارش کتاب ثروت ملل یکی از بزرگ‌ترین آثار خود را به جا گذاشت. این کتاب که حاصل ده سال تلاش اسمیت است، به موضوعی بنیادی در زندگی بشر، یعنی پول، می‌پردازد. ثروت ملل در پنج بخش یا به تعبیر خود اسمیت، در پنج کتاب تنظیم شده است. در چهار بخش نخست، او به بررسی درآمد مردم، نحوه‌ی خرج‌کردن آن‌ها، و اثرات این چرخه بر اقتصاد جامعه می‌پردازد. در بخش پنجم، تمرکز او به سمت درآمد فرمانروایان یا دولت‌ها معطوف می‌شود. این کتاب ابتدا به مخارج ضروری فرمانروا یا دولت می‌پردازد و نحوه‌ی تأمین این مخارج از طریق مالیات‌های عمومی یا اختصاصی را تشریح می‌کند. اسمیت سپس روش‌هایی را مطرح می‌کند که با آن می‌توان مشارکت جامعه در تأمین این هزینه‌ها را تضمین کرد. در پایان، او به تحلیل وام‌ها و بدهی‌های دولت‌ها و تأثیرات مخرب آن‌ها بر ثروت واقعی جامعه، یعنی تولید سالانه زمین و نیروی کار، می‌پردازد. این اثر ارزشمند توسط سیروس ابراهیم‌زاده به فارسی ترجمه شده و در ۴۸۰ صفحه از سوی انتشارات پیام منتشر شده است.
اولین پرواز
این کتاب به رویای دیرینه‌ی پرواز پرداخته و در طول داستان، خواننده را با مفاهیمی عمیق از زندگی، رشد و تکامل آشنا می‌کند. نویسنده این اثر، ماکسیم گورکی، آن را با عنوان گنجشک کوچولو خلق کرده است. سیروس ابراهیم‌زاده با هنرمندی، این داستان زیبا را برای کودکان ایرانی ترجمه کرده است تا بتواند پیام‌های ارزشمند آن را به نسل‌های جوان منتقل کند.
این کتاب توسط انتشارات ماهور در ۳۴ صفحه منتشر شده و به دلیل جذابیت و اهمیت موضوع، نسخه‌ی صوتی آن نیز با کارگردانی مترجم به زبان فارسی تولید شده است. این اثر، سفری دلنشین به دنیای تخیل و ارزش‌های انسانی را برای کودکان رقم می‌زند.
یک خواهش کوچک
سیروس ابراهیم‌زاده در این اثر با رویکردی طنزآمیز به بررسی جامعه‌ی ایرانی می‌پردازد. او در پیشگفتار کتاب از «جامعه‌ی عبوس ایرانی» سخن به میان می‌آورد و در عین حال تأکید می‌کند که هنگام نگارش این اثر، ملاحظات فراوانی را در نظر گرفته تا به دل خوانندگان بنشیند. در مراسم رونمایی از کتاب، ابراهیم‌زاده توضیح می‌دهد که این اثر نگاهی به تاریخ گذشته، فرهنگ، آداب و رسوم و نشانه‌های فرهنگی-اجتماعی شهر اردبیل دارد. همچنین، بخشی از این کتاب بازتاب تجربیات شخصی او از دوران کودکی‌اش است که با ظرافت و لطافت در داستان گنجانده شده و به آن عمق و اصالت ویژه‌ای بخشیده است.
آقا پسر به خانه می‌آید
داستان در روزهای پس از جنگ جهانی اول روایت می‌شود؛ جایی که فیلیپ که پیش از این عزیزدردانه‌ی خانواده بوده، پس از چهار سال به خانه بازمی‌گردد. او که تصور می‌کند می‌تواند قوانین خود را در خانه عمویش پیاده کند، غافل از آن است که جنگ تنها او را تغییر داده و دنیا دیگر همان دنیای پیش از جنگ نیست.
این اثر نوشته الن الکساندر میلن، نویسنده‌ی نام‌آشنایی است که علاوه بر خلق شخصیت محبوب «پو» (خرس عاشق عسل)، رساله‌ی ضد جنگ «صلح افتخارآمیز» را نیز در کارنامه‌ی خود دارد. با این حال، این کتاب که توسط سیروس ابراهیم‌زاده ترجمه و از سوی نشر قطره منتشر شده، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آثار او شناخته می‌شود. نقطه‌قوت این داستان را می‌توان در نگاه موشکافانه‌ی نویسنده به مسائل اجتماعی و تأثیرات جنگ بر زندگی فردی و خانوادگی دانست.
پند پیر عقل
کیکاووس بن وشمگیر این اثر ارزشمند را در سال ۴۱۲ هجری قمری برای فرزندش، گیلانشاه، نگاشته است. خاندان کیکاووس بر اساس برخی منابع تاریخی از حاکمان شمال ایران در قرون چهارم و پنجم هجری بودند و مناطقی همچون گرگان، طبرستان، گیلان و دیلمستان را تحت فرمان داشتند. قابوس‌نامه چنان اهمیتی دارد که به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین منابع تاریخی، ادبی و تعلیمی شناخته می‌شود. این اثر مضامینی متنوع را دربرمی‌گیرد، از جمله آداب اجتماعی، فنون مملکت‌داری، اهمیت دانش و هنر، روش‌های لشکرکشی و دیگر موضوعات مرتبط با زندگی و حکمرانی. همچنین اطلاعات ارزشمندی درباره‌ی فرهنگ، آداب و رسوم، سیاست، اقتصاد، جامعه و دین در سرزمین‌های شمالی ایران پیش از حمله مغول ارائه می‌دهد. گزیده‌ای از این اثر در جلد پانزدهم مجموعه «گنج حکمت» با تصحیح دکتر یوسفی و توضیحات مهدی سیدی منتشر شده است. روایت صوتی این کتاب نیز توسط سیروس ابراهیم‌زاده انجام شده و با صدای او به اثری شنیدنی تبدیل گشته است.
از غم به شادمانی
این اثر، گزیده‌ای از کتاب «فرج بعد از شدت» است، نوشته‌ی ابوعلی محسن تنوخی در قرن چهارم هجری که بعدها به دست حسین بن اسعد دهستانی مویدی به زبان فارسی ترجمه شد. این کتاب مجموعه‌ای از حکایات الهام‌بخش درباره‌ی انسان‌هایی است که پس از گذراندن روزهای سخت و پررنج، به‌واسطه‌ی عوامل انسانی یا رخدادهای شگفت‌انگیز، به آرامش و آسایش دست می‌یابند. تمام این تغییرات در پرتو اراده و قدرتی برتر، یعنی خداوند، رقم می‌خورند.
گزینش و شرح این اثر توسط دکتر اسماعیل حاکمی انجام شده و سیروس ابراهیم‌زاده با خوانش و اجرای تأثیرگذار خود، جان تازه‌ای به آن بخشیده است.
