دکارت مشهورترین فکرش را از یک زن وام گرفته بود<!-- --> | طاقچه
infinite

ویژه مشترکین بی‌نهایت

دکارت مشهورترین فکرش را از یک زن وام گرفته بود

در نوشتن تاریخ فلسفه سهم زنان به شیوه‌های مختلف نادیده گرفته شده است

فصلنامه ترجمان علوم انسانی

۵ دقیقه مطالعه

sharebookmark
دکارت مشهورترین فکرش را از یک زن وام گرفته بود

دکارت مشهور است به فیلسوف بنیان‌گذار، پدر فلسفۀ مدرن، کسی که افکاری کاملاً متمایز از هم‌عصران خود پرورید و پایۀ فکر جدید را ساخت. اما این تصویر از دکارت ده‌ها سال پس از مرگ او ساخته شده است. در زمان دکارت، کسی او را متفکری یکسره متفاوت نمی‌دانست. او تحت تأثیر متفکران عصر خود بود و شاید، بیش از همه، وام‌دار راهبه‌ای عارف به نام ترزا که نوشته‌هایش در آن دوران بسیار محبوب بود.

کوارتز — رنه دکارت، فیلسوف قرن هفدهمی، را پدر فلسفۀ جدید دانسته‌اند: مردی که از هر جهت نوآور بود، کسی که با آثارش مرزی آشکار بین خود و متفکران پیشین کشید و، با تمرکز بر خودشناسیِ ذهن فردی، تفکر مدرن را بنیان نهاد.

اما کریستیا مرسر، استاد فلسفه در دانشگاه کلمبیا، می‌گوید این روایت بدون شک نادرست است. از نظر مرسر «مردم در زمان دکارت فکر نمی‌کردند او پدر چیزی باشد». اگرچه این فیلسوف در زمان خود به‌واسطۀ آثارش در فیزیک و فلسفۀ طبیعی مشهور بود، اما تنها در قرن نوزدهم بود که مورخین دکارت را شخصیتی اساساً متفاوت ‌با گذشته معرفی کردند. این طرز فکر تا حدودی ادامه یافته است، چرا که مورخین تاریخ فلسفه همواره در جست‌وجوی مردان متفکر بزرگی بودند که احتمالاً بر اندیشه‌های دکارت تأثیر داشته‌اند و در این راه از فیلسوف زنی که پیش از او آمده غافل مانده‌اند: ترزای آویلایی.

امروز نظریۀ شناخت دکارت، که در رسالۀ تأملات در فلسفۀ اولی [۱] به شرح آن پرداخته، در بین آثار معتبر غربی یکی از مهم‌ترین‌هاست. …

این نوشته‌ را پسندیدی؟

like
like

اطلاعات چاپ

این نوشته در شماره ۶ فصلنامه علوم انسانی ترجمان (زمستان ۱۳۹۶) منتشر شده است.