
درحالیکه بدوبیراهگفتن به مردم جای تردیدی برای آنها باقی نمیگذارد که مورد توهین قرار گرفتهاند، نوع دیگری از پرخاشگری وجود دارد که آنها را به تردید میاندازد. این نوع رفتار اسم دارد: «پرخاشگری منفعلانه». رفتارهایی که غیرمستقیماند و، دستکم در ظاهر امر، بیادبانه شمرده نمیشوند. پرخاشگری منفعلانه دوپهلوست، برخلاف رفتار مستقیماً آزاردهندهای مانند فحشدادن. ولی مگر تمام نکتۀ چنین رفتاری پرهیز از آزاردهندگی نیست؟
ایان — این موقعیت را در نظر بگیرید: برای جشن تولدم برنامهریزی و همه را دعوت میکنم. دربارۀ تدارکات مهمانی مباحثهای گروهی در فیسبوک به راه میاندازم. درحالیکه همهچیز طبق روال پیش میرود، خواهرم فلور کاری میکند که ناراحت میشوم. او بعداً عمیقاً پشیمان میشود و از من عذرخواهی میکند و من هم، شاید کمی سرد، به او میگویم که مشکلی نیست. بعد او میفهمد که از مباحثۀ فیسبوکی حذف شده است و مهمانی بدون او پیش میرود. وقتی این مسئله را به من یادآوری میکند و میپرسد که آیا چون هنوز از دستش ناراحتم او را حذف کردهام، در جوابش میگویم: «مگر دیوانهای؟ من تو را حذف نکردهام. حتماً یک مشکل فنی در فیسبوک است.» خواهرم سردرگم است: ازیکطرف، مطمئن است که عمداً او را از مباحثۀ فیسبوکی کنار گذاشتهام و، از طرف دیگر، مردد است که شاید زیادی حساس و زودرنج شده است.
فرض کنیم فلور زیادی حساس نیست و من عمداً او را از مباحثۀ فیسبوک حذف کردهام. این کار را کردم چون، با وجود عذرخواهیاش، بابت رفتارش عصبانی بودم. درواقع، آنقدر ناراحت بودم که بیشتر دوست داشتم با عصبانیت به او بدوبیراه بگویم. اگر چنین کاری میکردم، او میرنجید و احتمالاً با هم …