کتاب کندو: تجلی اخلاق در شعر پارسی

سید حمید رضا حسینی دانشور( -۱۳۶۵)، پژوهشگر است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «شاعران متعهد -که با اعجاز نظم و سخن موزون در بیدارنمودن غرایز، برانگیختن عواطف و الهام‎بخشی روح آشنا بوده‌اند- از آن به عنوان یکی از مؤثرترین و کارآمدترین ابزارها برای انتقال مفاهیم گوناگون به مردم بهره بردند. دراین میان، گذشته از آن که پای‌بندی شاعر به بنیادهای اخلاقی و ارزشی در جامعه‌های گوناگون مورد توجه بوده و دانشمندان در نقد شعر - در همه زمان‌ها- ارزش و اخلاق را یکی از معیارهای جدی دانسته‌اند؛ جایگاه ویژه اخلاق در آموزه‌های دینی (تا آنجا که در کلام نبوی به عنوان هدف بعثت مطرح شده و می‌فرماید: «إنّما بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الأخلاقِ») موجب توجه ویژه شاعران متعهد به «شعر اخلاقی» شده است. شعر اخلاقی، دعوت به پاکی‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و زیبایی‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌را اساس کار خویش قرار می‌دهد و در کنار آن، انسان‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌را از ناپاکی‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و زشتی‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازمی‌دارد. تشویق و ترغیب به پیروی از اصول خوب، احساسات سالم، حُرّیت افکار و آزادی عقیده، وطن پرستی و شرافت دوستی، راستی و نیکوکاری و اجتناب از صفات رذیله از دیگر کارکردهای شعر اخلاقی است. نکته درخور توجه آن است که گنجینه های غنی اشعار اخلاقی، گاه در کنار ارائه شهد شیرین فضایل و ارزش ها، نیش‌های ظریفی دارد که تلنگری است برای رشد و بیداری؛ اگر بدانیم... «کندو» گزیده‌ای از دیوان های شعر فارسی در ۴۰ موضوع اخلاقی است که به پیروی از سنت گذشتگان، با ذکر کلامی از حضرات معصومین علیهم السلام نیز متبرک شده است.»