کتاب کتاب التفصیل لجمل التحصیل

کتاب التفصیل لجُمَل التحصیل (عربی) شرح کتاب التّحصیل لمؤلفه حسن‌ بن محمد الرصّاص اثر سلیمان‌بن عبداللّه خُراشی (زنده در۶۱۰ هـ . ق) است. این اثر نسخۀ خطی شمارۀ ۵۱ از مجموعۀ جلازر (کتابخانۀ برلین) است. مقدمه و نمایه‌های اثر از حسن انصاری و یان تیله است.

کتاب التفصیل لجُمَل التحصیل با همکاری مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین در نشر میراث مکتوب به چاپ رسیده است.

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب در سال ۱۳۷۲ ش به قصد حمایت از کوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مکتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مکتوب» و با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مرکز نشر میراث مکتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ ش با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب» تغییر نام داد و علاوه بر کار نشر به کار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزة ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمرکز است.

میراث مکتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می کند. در حوزه متون کهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش ها و نکوداشت ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون که در سلسله­ ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن کهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار ، میراث مکتوب مجموعه‌ای با عنوان «کارنامۀ دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون کهن به قصد استفادۀ جوانان یا کسانی که دانش استفاده از اصل متون کهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می شود

میراث مکتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌کند:

«آینه میراث» که دوفصلنامه است و هر شش ماه یکبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزۀ متون» است. «گزارش میراث» که فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزۀ نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی» اختصاص دارد

افزون بر این، موسسه میراث مکتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی دربارۀ مباحث متن پژوهی و متون کهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار کرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت کرده است.

درباره کتاب التفصیل لجمل التحصیل

کتاب التحصیل فی التوحید والتعدیل اثر حسن بن محمد رصاص، گزیده‌ای است جامع از مباحث کلام معتزلی که از دیرباز مورد توجه زیدیان قرار داشته است. یکی از شروحی که بر این کتاب نوشته شده، شرحی است از سلیمان بن عبدالله خراشی با نام کتاب التفصیل لجمل التحصیل که تنها نسخۀ شناخته شدۀ مجلدی از آن است که با مقدمۀ حسن انصاری و یان تیله و با همکاری مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین به صورت نسخه‌برگردان منتشر شده است. این شرح یکی از کتاب‌های مهم دانش کلام معتزلی بر حسب تعالیم بهشمی در یمن است.

 خواندن کتاب التفصیل لجمل التحصیل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 متخصصان علم کلام و عقاید مخاطبان این کتاب‌اند.