کتاب روان کاوی و استعمارگری

کتاب روان‌کاوی و استعمارگری (درآمدی کوتاه و نو) نوشته‌ی سالی سوارتز و با ترجمه‌ی اسماعیل یزدان‌پور، اثری است که به بررسی پیوندهای تاریخی و نظری میان روان‌کاوی و استعمار می‌پردازد. این کتاب توسط نشر فراهم منتشر شده است و بخشی از مجموعه‌ای است که به معرفی رویکردهای نوین و میان‌رشته‌ای در روان‌کاوی معاصر می‌پردازد. سالی سوارتز، روان‌درمانگر و استاد دانشگاه کیپ‌تاون، با نگاهی انتقادی و موشکافانه، تاریخچه و تأثیرات استعمار را بر شکل‌گیری و تحول روان‌کاوی بررسی کرده است. او با تکیه‌بر تجربه‌ی زیسته‌ی خود در آفریقا و آشنایی با سنت‌های روان‌کاوی غربی، تلاش کرده است تا لایه‌های پنهان و کمتر دیده‌شده‌ی این دانش را آشکار کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روان کاوی و استعمارگری

کتاب روان‌کاوی و استعمارگری نوشته‌ی سالی سوارتز، به بررسی درهم‌تنیدگی‌های تاریخی و نظری میان روان‌کاوی و استعمار می‌پردازد. این کتاب بخشی از مجموعه‌ی درآمدی کوتاه و نو بر روان‌کاوی معاصر است که با هدف ارائه‌ی دیدگاه‌های نو و میان‌رشته‌ای درباره‌ی مفاهیم و چهره‌های برجسته‌ی روان‌کاوی منتشر شده است. سوارتز در این کتاب، با نگاهی انتقادی، به ریشه‌های شکل‌گیری روان‌کاوی در بستر فرهنگی و سیاسی غرب می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیمی مانند «بدوی»، «متمدن‌سازی» و «تسخیر ناخودآگاه» در نظریه‌های فروید و یونگ، تحت‌تأثیر گفتمان‌های استعماری شکل گرفته‌اند. ساختار کتاب شامل چهار فصل است: مقدمه‌ای درباره‌ی پیوندهای روان‌کاوی و استعمار، بررسی آثار فروید و یونگ از منظر استعماری، معرفی صداهای ضداستعماری مانند فانون و مانونی و در نهایت تأملی بر چالش‌های استعمارزدایی از روان‌کاوی. نویسنده با بهره‌گیری از منابع متنوع و تجربه‌ی زیسته‌ی خود، تلاش کرده است تا تصویری چندلایه و انتقادی از تاریخ و نظریه‌ی روان‌کاوی ارائه دهد و امکان بازاندیشی در مفروضات بنیادین این دانش را فراهم کند.

خلاصه کتاب روان کاوی و استعمارگری

کتاب روان‌کاوی و استعمارگری با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا روان‌کاوی، به‌ویژه در سنت فرویدی، همواره با مفاهیمی چون «امر بدوی» و «دیگری» پیوند خورده است. سالی سوارتز در فصل نخست، تاریخچه‌ی شکل‌گیری روان‌کاوی را در بستر گسترش استعمار اروپایی بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه نظریه‌های روان‌کاوی از همان ابتدا تحت‌تأثیر نگاه‌های نژادپرستانه و سلسله‌مراتبی غرب به فرهنگ‌ها و جوامع غیرغربی قرار داشته‌اند. او با تحلیل آثار فروید و یونگ، به این نکته اشاره می‌کند که مفاهیمی مانند ناخودآگاه، واپس‌روی و تکرار، اغلب با استعاره‌هایی از رام‌کردن، متمدن‌سازی و تسخیر قلمروهای ناشناخته بیان شده‌اند؛ استعاره‌هایی که ریشه در گفتمان استعماری دارند. در ادامه، کتاب به بررسی واکنش‌ها و نقدهای ضداستعماری می‌پردازد و نقش متفکرانی چون فرانتس فانون و سزار را در بازخوانی و نقد روان‌کاوی از منظر استعمارزدایی برجسته می‌کند. سوارتز نشان می‌دهد که چگونه این متفکران با نقد پیش‌فرض‌های جهان‌شمول روان‌کاوی، امکان شکل‌گیری رویکردهای تازه و رهایی‌بخش را فراهم کرده‌اند. بخش پایانی کتاب به چالش‌های استعمارزدایی از روان‌کاوی اختصاص دارد و نویسنده با تأکید بر ضرورت بازنگری در مفاهیم و روش‌های روان‌کاوی، پیشنهاد می‌کند که این دانش می‌تواند با رهایی از پیش‌فرض‌های استعماری، به ابزاری برای نقد و تغییر ساختارهای قدرت و ستم بدل شود.

چرا باید کتاب روان کاوی و استعمارگری را بخوانیم؟

کتاب روان‌کاوی و استعمارگری با رویکردی انتقادی و تاریخی، به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های حوزه‌ی روان‌کاوی می‌پردازد: پیوندهای پنهان و آشکار این دانش با استعمار و امپریالیسم غربی. این کتاب نه‌تنها برای علاقه‌مندان به روان‌کاوی، بلکه برای پژوهشگران مطالعات فرهنگی، علوم اجتماعی و تاریخ اندیشه نیز جذاب است. از ویژگی‌های شاخص این اثر می‌توان به تحلیل موشکافانه‌ی متون کلاسیک روان‌کاوی، بررسی تأثیرات استعمار بر مفاهیم بنیادین این دانش و معرفی صداهای ضداستعماری اشاره کرد. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب، با لایه‌های پنهان نظریه‌های روان‌کاوی آشنا می‌شود و می‌تواند نسبت به پیش‌فرض‌های فرهنگی و سیاسی این دانش، نگاهی انتقادی و بازاندیشانه پیدا کند. همچنین، کتاب امکان گفت‌وگو و تأمل درباره‌ی نسبت قدرت، فرهنگ و ذهنیت را در فضای فکری معاصر فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان روان‌شناسی، روان‌کاوی، مطالعات فرهنگی و علوم اجتماعی پیشنهاد می‌شود. همچنین به کسانی که دغدغه‌ی نقد استعمار، نژادپرستی و بازاندیشی در مفاهیم علوم انسانی را دارند، توصیه می‌شود.