کتاب متافیزیک صدرایی

کتاب متافیزیک صدرایی نوشته‌ی احمد ولیعی اثری پژوهشی در حوزه‌ی فلسفه‌ی اسلامی و به‌ویژه حکمت متعالیه است که توسط انتشارات میراث شرق به‌صورت الکترونیکی منتشر شده است. این کتاب به بررسی بنیادهای متافیزیکی اندیشه‌ی صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا) و پیروان او می‌پردازد و تلاش می‌کند مهم‌ترین مباحث هستی‌شناسی و فلسفی این مکتب را با رویکردی تحلیلی و تاریخی واکاوی کند. ساختار کتاب بر محور تبیین مفاهیم کلیدی مانند اصالت وجود، تشکیک وجود، رابطه‌ی وجود و ماهیت، و دیگر مسائل بنیادین متافیزیک صدرایی شکل گرفته است. نویسنده با بهره‌گیری از منابع دست‌اول و آثار اصلی ملاصدرا و دیگر فیلسوفان اسلامی، سیر تطور تاریخی و مفهومی این مباحث را دنبال کرده و تلاش کرده است تصویری روشن و مستند از اندیشه‌ی صدرایی ارائه دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب متافیزیک صدرایی

کتاب متافیزیک صدرایی نوشته‌ی احمد ولیعی اثری تخصصی در حوزه‌ی فلسفه‌ی اسلامی است که به‌طور خاص به حکمت متعالیه و اندیشه‌های ملاصدرا می‌پردازد. این کتاب با تمرکز بر هستی‌شناسی و مسائل بنیادین متافیزیک، ساختار خود را بر محور بررسی موضوع، روش و غایت فلسفه در حکمت متعالیه بنا کرده است. نویسنده در مقدمه و فصل‌های ابتدایی، جایگاه فلسفه‌ی صدرایی را در سنت فلسفی اسلامی و نسبت آن با مکاتب مشاء و اشراق توضیح داده و تفاوت‌های روشی و محتوایی این مکاتب را برجسته کرده است. در ادامه، کتاب به سراغ مهم‌ترین مسئله‌ی حکمت متعالیه یعنی اصالت وجود و اعتباریت ماهیت می‌رود و با رویکردی تاریخی، سیر شکل‌گیری و تحول این بحث را از فیلسوفان پیشین تا ملاصدرا و پس از او دنبال می‌کند. مباحثی مانند تشکیک وجود، وجود رابط و مستقل، وجوب و امکان، و نسبت وجود و ذهن نیز در فصل‌های جداگانه بررسی شده‌اند. نویسنده تلاش کرده است ضمن بیان دیدگاه‌های مختلف، تحلیل‌ها و استدلال‌های صدراییان را نیز منعکس کند و نقاط تمایز و نوآوری‌های ملاصدرا را در بستر تاریخی و فلسفی نشان دهد. این کتاب برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر مبانی متافیزیک اسلامی و حکمت متعالیه هستند، منبعی مستند و تحلیلی به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب متافیزیک صدرایی

کتاب متافیزیک صدرایی با مقدمه‌ای درباره‌ی جایگاه فلسفه در حکمت متعالیه آغاز می‌شود و در همان ابتدا موضوع، روش و غایت فلسفه‌ی صدرایی را تبیین می‌کند. نویسنده توضیح داده است که در حکمت متعالیه، موضوع فلسفه «موجود بما هو موجود» است؛ یعنی بررسی هستی از حیث وجود داشتن، نه از زاویه‌ی ماهیت یا ویژگی‌های خاص اشیا. این نگرش امکان پرداختن به مباحثی مانند انسان‌شناسی، خداشناسی و معرفت‌شناسی را نیز در فلسفه‌ی صدرایی فراهم می‌کند. در بخش روش‌شناسی، تفاوت‌های حکمت متعالیه با مکاتب مشاء و اشراق برجسته شده است. در حالی که مشائیان بر استدلال عقلی و اشراقیان بر شهود و سلوک قلبی تأکید دارند، ملاصدرا رویکردی ترکیبی را برگزیده است: او استدلال برهانی را با شهود و آموزه‌های دینی پیوند می‌زند و این روش را «برهان کشفی» می‌نامد. هدف فلسفه نیز در این مکتب، رسیدن به شناخت عینی و بی‌واسطه‌ی حقایق هستی و استکمال عقلانی انسان معرفی شده است. بخش عمده‌ای از کتاب به مسئله‌ی اصالت وجود و اعتباریت ماهیت اختصاص یافته است. نویسنده با رویکردی تاریخی، سیر شکل‌گیری این بحث را از سهروردی تا ملاصدرا و پس از او دنبال کرده و نشان داده است که چگونه این مسئله به تدریج به محور اصلی فلسفه‌ی اسلامی تبدیل شده است. در این مسیر، تفاوت‌های دیدگاه‌ها درباره‌ی وجود و ماهیت، معنای اصالت و اعتباریت، و نقش این مفاهیم در هستی‌شناسی صدرایی بررسی شده است. در ادامه، مباحثی مانند تشکیک وجود (مراتب و شدت و ضعف وجود)، وجود رابط و مستقل (تفاوت وجودات وابسته و مستقل)، وجوب و امکان (تقسیم‌بندی موجودات به واجب و ممکن)، و نسبت وجود و ذهن (وجود ذهنی و رابطه‌ی آن با وجود خارجی) در فصل‌های جداگانه تحلیل شده‌اند. نویسنده تلاش کرده است ضمن بیان دیدگاه‌های ملاصدرا و پیروانش، نقدها و تفسیرهای فیلسوفان معاصر را نیز مطرح کند و نقاط ابهام یا اختلاف را روشن سازد. در مجموع، کتاب متافیزیک صدرایی با رویکردی تحلیلی و مستند، مهم‌ترین مباحث متافیزیک حکمت متعالیه را از منظر تاریخی و مفهومی بررسی کرده و تلاش کرده است تصویری جامع از اندیشه‌ی صدرایی در حوزه‌ی هستی‌شناسی ارائه دهد.

چرا باید کتاب متافیزیک صدرایی را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر مباحث بنیادین متافیزیک صدرایی، فرصتی برای آشنایی عمیق با یکی از مهم‌ترین مکاتب فلسفی اسلامی فراهم می‌کند. ویژگی شاخص اثر، رویکرد تحلیلی و تاریخی آن است که نه‌تنها دیدگاه‌های ملاصدرا و پیروانش را به‌صورت مستند و دقیق بیان کرده، بلکه سیر تطور مفاهیم کلیدی مانند اصالت وجود و اعتباریت ماهیت را نیز به‌خوبی نشان داده است. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند با ساختار اندیشه‌ی صدرایی، تفاوت‌های آن با مکاتب دیگر، و چگونگی شکل‌گیری و تحول مسائل متافیزیکی در سنت فلسفه‌ی اسلامی آشنا شود. همچنین، کتاب با ارائه‌ی تحلیل‌های مفهومی و بررسی منابع دست‌اول، امکان مقایسه‌ی دیدگاه‌های مختلف و فهم بهتر نقاط قوت و چالش‌های حکمت متعالیه را فراهم می‌سازد. برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی اسلامی، این کتاب منبعی برای فهم دقیق‌تر مبانی هستی‌شناسی و روش‌شناسی صدرایی است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، علاقه‌مندان به حکمت متعالیه و فلسفه‌ی اسلامی، و کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر مباحث هستی‌شناسی و متافیزیک هستند پیشنهاد می‌شود. همچنین، برای افرادی که دغدغه‌ی شناخت تطور مفاهیم فلسفی در سنت اسلامی یا مقایسه‌ی مکاتب فلسفی را دارند، این اثر مناسب است.