کتاب الهیات پل تیلیش

کتاب الهیات پل تیلیش نوشته‌ی آنتونی سی. تیسلتون با ترجمه و شرح علی اکبر ضیایی، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره اندیشه‌های الهیاتی پل تیلیش، یکی از متفکران برجسته الهیات مسیحی معاصر است. این کتاب به‌صورت الکترونیکی توسط انتشارات بین‌المللی امین منتشر شده است و تلاش دارد با زبانی ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر، مفاهیم پیچیده و بنیادین الهیات تیلیش را برای مخاطبان فارسی‌زبان شرح دهد. ساختار کتاب بر اساس مقاله‌ای از تیسلتون تنظیم شده و هر فصل به یکی از جنبه‌های مهم اندیشه تیلیش می‌پردازد؛ از جمله رابطه الهیات و فرهنگ، مفهوم خدا به‌عنوان زمینه هستی، دغدغه نهایی، زبان نمادین دین و چالش‌های دفاع از ایمان مسیحی در جهان مدرن. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب الهیات پل تیلیش

الهیات پل تیلیش اثری تحلیلی است که به بررسی و شرح دیدگاه‌های پل تیلیش، فیلسوف و الهی‌دان آلمانی-آمریکایی، می‌پردازد. آنتونی سی. تیسلتون در این کتاب، با رویکردی هرمنوتیکی و فلسفی، تلاش کرده است تا مفاهیم کلیدی و روش‌شناسی تیلیش را برای مخاطب روشن کند. کتاب در فضایی میان فلسفه وجودی، الهیات نظام‌مند و هرمنوتیک زبان حرکت می‌کند و به‌ویژه بر روش همبستگی تیلیش تأکید دارد؛ روشی که ابتدا پرسش‌های بنیادین انسان معاصر را مطرح می‌کند و سپس پاسخ‌های الهیاتی را در قالبی نمادین و وجودی ارائه می‌دهد. ساختار کتاب بر اساس مقاله‌ای از تیسلتون است و هر فصل به یکی از ابعاد اندیشه تیلیش اختصاص یافته است؛ از جمله دفاع از الهیات مسیحی، مفهوم خدا به‌عنوان امر مطلق، رابطه الهیات و فرهنگ، تأثیر اندیشمندان بزرگی چون یونگ، شلایرماخر و هایدگر بر تیلیش، و چالش‌های زبان دینی و نمادها. نویسنده در کنار شرح، نقدهایی نیز بر انتزاعی‌بودن برخی مفاهیم تیلیش و دشواری زبان او وارد کرده است. این کتاب برای کسانی که به فلسفه دین، الهیات مسیحی و گفت‌وگوی میان دین و فرهنگ علاقه‌مندند، تصویری جامع و انتقادی از جایگاه و اهمیت اندیشه تیلیش ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب الهیات پل تیلیش

کتاب غیرداستانی است و این بخش به شرح پیام‌ها و ایده‌های اصلی آن می‌پردازد. در الهیات پل تیلیش، تیسلتون ابتدا روش همبستگی تیلیش را برجسته می‌کند؛ روشی که با طرح پرسش‌های بنیادین انسان درباره هستی، معنا، مرگ، گناه و بی‌معنایی آغاز می‌شود و سپس تلاش می‌کند پاسخ‌هایی الهیاتی و نمادین برای این دغدغه‌ها بیابد. تیلیش خدا را نه به‌عنوان یک موجود برتر، بلکه به‌عنوان زمینه و بنیان هستی تعریف می‌کند؛ دیدگاهی که الهیات را از بحث‌های متافیزیکی سنتی به سوی تفسیر وجودی و نمادین سوق می‌دهد. یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشه تیلیش، «دغدغه نهایی» است. او ایمان را نه صرفاً باور یا تعهد، بلکه نوعی نگرانی و دغدغه عمیق و همه‌جانبه نسبت به مهم‌ترین مسائل زندگی می‌داند؛ دغدغه‌ای که تمامیت وجود انسان را درگیر می‌کند و به واقعیت نهایی (خدا) معطوف است. تیلیش هشدار می‌دهد که اگر این دغدغه متوجه امور محدود و مادی شود، به بت‌پرستی و ازخودبیگانگی می‌انجامد. ایمان حقیقی زمانی شکل می‌گیرد که دغدغه نهایی انسان به سوی حقیقت مطلق و بنیاد هستی جهت پیدا کند. تیلیش زبان دین را نمادین می‌داند و معتقد است که سخن‌گفتن از خدا باید با زبان نمادین و بازنگر انجام شود؛ زیرا خدا واقعیتی فراتر از مقولات مفهومی و زبانی ماست. او تأکید می‌کند که هرگونه تقلیل خدا به یک شیء یا مفهوم محدود، به بت‌سازی و تحریف ایمان می‌انجامد. در این چارچوب، نمادهای دینی تنها زمانی معتبرند که انسان را به سوی واقعیت نهایی هدایت کنند. در بخش‌هایی از کتاب، تیسلتون به نقدهایی درباره انتزاعی‌بودن مفهوم «زمینه هستی» و دشواری زبان تیلیش اشاره کرده است. همچنین، چالش‌هایی مانند امکان جایگزینی ایمان سنتی با دغدغه نهایی و خطر نسبی‌گرایی در ایمان مورد بحث قرار گرفته است. تیلیش با الهام از سنت پروتستانیسم، بر این باور است که ایمان نباید به قالب‌های ثابت و نهادهای دینی محدود شود، بلکه باید تجربه‌ای زنده و پویا باشد که همواره به بازاندیشی و تحول نیاز دارد. در نهایت، کتاب نشان می‌دهد که تیلیش چگونه تلاش می‌کند میان ایمان مسیحی و فرهنگ مدرن، فلسفه و الهیات، و سنت و نوگرایی پلی برقرار کند و الهیات را به عرصه گفت‌وگو و تفسیر پویا وارد سازد.

چرا باید کتاب الهیات پل تیلیش را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی، مفاهیم پیچیده و بنیادین الهیات پل تیلیش را به زبان ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر شرح داده است. ویژگی شاخص آن، تمرکز بر روش همبستگی تیلیش و تبیین مفاهیمی مانند دغدغه نهایی، زبان نمادین دین و رابطه میان الهیات و فرهنگ است. خواننده با مطالعه این اثر، نه‌تنها با اندیشه‌های یکی از مهم‌ترین متفکران الهیات مسیحی آشنا می‌شود، بلکه با چالش‌های فلسفی و وجودی ایمان در جهان معاصر نیز روبه‌رو خواهد شد. کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا نسبت میان دین، فلسفه، فرهنگ و تجربه زیسته انسان به‌گونه‌ای تازه و انتقادی بازاندیشی شود. همچنین، نقدها و پرسش‌هایی که تیسلتون درباره انتزاعی‌بودن برخی مفاهیم و دشواری زبان تیلیش مطرح کرده، به خواننده امکان می‌دهد با نگاهی نقادانه‌تر به الهیات و ایمان بنگرد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان فلسفه دین، الهیات مسیحی، مطالعات ادیان، دانشجویان علوم انسانی و کسانی که دغدغه نسبت میان دین و فرهنگ یا پرسش‌های وجودی و معنایی دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای پژوهشگران حوزه هرمنوتیک و کسانی که به گفت‌وگوی میان سنت و مدرنیته علاقه‌مندند، مفید است.