کتاب حقوق رقابت نامشروع

کتاب حقوق رقابت نامشروع نوشته‌ی عاصف حمدالهی اثری تخصصی در حوزه‌ی حقوق تجارت و رقابت است که توسط انتشارات دانشگاه امام صادق منتشر شده است. این کتاب به بررسی ابعاد مختلف رقابت نامشروع در فضای کسب‌وکار و تجارت می‌پردازد و تلاش دارد مفاهیم، مبانی، شرایط و ضمانت اجراهای مرتبط با این حوزه را با رویکردی تحلیلی و تطبیقی واکاوی کند. نویسنده با تکیه بر منابع داخلی و بین‌المللی، به ویژه نظام‌های حقوقی فرانسه و مصر، سعی کرده است تصویری جامع از موضوع ارائه دهد. ساختار کتاب شامل چهار فصل است که از سیر تاریخی و مفهومی رقابت نامشروع آغاز می‌شود و تا بررسی ضمانت اجراهای مدنی و مقایسه با مفاهیم مرتبط ادامه می‌یابد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب حقوق رقابت نامشروع

حقوق رقابت نامشروع اثری پژوهشی و تحلیلی است که به یکی از موضوعات نسبتاً نوپای حقوق تجارت در ایران می‌پردازد. عاصف حمدالهی در این کتاب، رقابت نامشروع را از منظر تاریخی، تطبیقی و فقهی بررسی کرده و تلاش نموده است تا خلأهای موجود در ادبیات حقوقی کشور را در این زمینه پوشش دهد. کتاب با مروری بر سیر تاریخی شکل‌گیری حقوق رقابت نامشروع در نظام‌های حقوقی مختلف، به ویژه فرانسه و انگلیس، آغاز می‌شود و سپس به مفاهیم کلیدی، منابع حقوقی، و تفاوت‌های رقابت نامشروع با مفاهیم مشابه می‌پردازد. در ادامه، مبانی ممنوعیت رقابت نامشروع از منظر حقوقی، فقهی و اخلاقی مورد واکاوی قرار گرفته و شرایط تحقق دعوای رقابت نامشروع و انواع تقصیرها در این حوزه تشریح شده است. بخش پایانی کتاب به ضمانت اجراهای مدنی و راهکارهای جبران خسارت ناشی از رقابت نامشروع اختصاص یافته و با نگاهی تطبیقی، قوانین ایران را با نظام‌های حقوقی دیگر مقایسه می‌کند. این کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و فعالان حوزه حقوق تجارت و کسب‌وکار، منبعی تحلیلی و کاربردی به شمار می‌آید.

خلاصه کتاب حقوق رقابت نامشروع

کتاب غیرداستانی است و این بخش باید پیام‌ها و ایده‌های اصلی کتاب را بیان کند. حقوق رقابت نامشروع با تمرکز بر مفهوم رقابت در بازار، ابتدا به این نکته می‌پردازد که رقابت سالم، موتور محرک پیشرفت اقتصادی و تأمین‌کننده منافع مصرف‌کنندگان و جامعه است. اما زمانی که رقبا از ابزارهای غیرقانونی یا غیراخلاقی برای جذب مشتریان یا ضربه‌زدن به منافع یکدیگر استفاده کنند، رقابت از مسیر مشروع خارج شده و به رقابت نامشروع تبدیل می‌شود. کتاب با بررسی تاریخی شکل‌گیری این مفهوم در حقوق فرانسه، آلمان و نظام‌های کامن‌لا، نشان می‌دهد که چگونه دادگاه‌ها و قانون‌گذاران به تدریج به ضرورت وضع قواعدی برای حمایت از رقابت سالم و مقابله با رفتارهای متقلبانه پی برده‌اند. در این مسیر، مفاهیمی مانند سوءاستفاده از حق، قاعده نفی ضرر، منع اکتساب با عمل حرام و اصل ممنوعیت اکل مال به باطل به عنوان مبانی ممنوعیت رقابت نامشروع مطرح شده‌اند. در بخش‌های بعدی، نویسنده به شرایط تحقق دعوای رقابت نامشروع می‌پردازد و توضیح می‌دهد که برای اثبات این دعوا، وجود تقصیر، ضرر و رابطه سببیت ضروری است. با این حال، در برخی موارد خاص، اثبات رابطه سببیت به دلیل ماهیت رقابت نامشروع، الزامی نیست. مصادیق رقابت نامشروع نیز به طور مفصل بررسی شده‌اند؛ از جمله ایجاد شبهه، گمراه‌کردن عموم، بی‌اعتبار ساختن رقیب، افشای اسرار تجاری، استفاده بلاجهت از دستاوردهای دیگران و ایجاد اختلال در بنگاه رقیب یا بازار. کتاب همچنین به منابع حقوقی داخلی و بین‌المللی مرتبط با رقابت نامشروع می‌پردازد و نقش کنوانسیون پاریس، معاهده ورسای، منشور جامعه ملل و موافقت‌نامه تریپس را در شکل‌گیری قواعد این حوزه تحلیل می‌کند. در بخش قوانین داخلی، به مواد مرتبط در قانون تجارت الکترونیک، قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و قانون مسئولیت مدنی اشاره شده و نقاط قوت و ضعف این مقررات مورد نقد قرار گرفته است. در نهایت، ضمانت اجراهای مدنی و کیفری رقابت نامشروع، از جمله جبران خسارت، اقدامات موقتی و احتیاطی، و نقش دادگاه‌ها در پیشگیری و مقابله با این رفتارها بررسی شده است. نویسنده تأکید دارد که نظام حقوقی ایران هنوز قانون مستقلی برای رقابت نامشروع ندارد و بیشتر حمایت‌ها از طریق قواعد کلی مسئولیت مدنی یا مقررات پراکنده صورت می‌گیرد. با این حال، پیوستن ایران به معاهدات بین‌المللی و توجه به تجارب سایر کشورها می‌تواند زمینه‌ساز توسعه این حوزه در آینده باشد.

چرا باید کتاب حقوق رقابت نامشروع را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به یکی از مسائل مهم و کمتر شناخته‌شده حقوق تجارت می‌پردازد و تلاش می‌کند مفاهیم و چالش‌های رقابت نامشروع را به‌روشنی تبیین کند. از ویژگی‌های شاخص کتاب می‌توان به بررسی تطبیقی نظام‌های حقوقی مختلف، تحلیل مبانی فقهی و اخلاقی، و نقد مقررات داخلی اشاره کرد. خواننده با مطالعه این اثر، با مصادیق و شیوه‌های مختلف رقابت نامشروع، مبانی حقوقی و فقهی ممنوعیت آن، و راهکارهای جبران خسارت آشنا می‌شود. همچنین، کتاب به خلأهای قانونی موجود در ایران و ضرورت تدوین مقررات جامع در این حوزه می‌پردازد. این اثر برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از روابط تجاری و حقوق رقابت هستند، منبعی ارزشمند و کاربردی فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حقوق، وکلا، قضات، فعالان حوزه تجارت و کسب‌وکار، و همچنین افرادی که دغدغه شفافیت و انصاف در بازار دارند پیشنهاد می‌شود. به‌ویژه برای کسانی که با مسائل رقابت، مسئولیت مدنی، حقوق مصرف‌کننده یا مالکیت فکری سر و کار دارند، این کتاب می‌تواند راهگشا باشد.