کتاب تقلب تحصیلی؛ اپیدمی خاموش

کتاب تقلب تحصیلی: اپیدمی خاموش نوشته‌ی جواد سوقندی و زهرا بهاری راد، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره پدیده‌ی تقلب در محیط‌های آموزشی ایران است. این کتاب به بررسی ابعاد روان‌شناختی، اجتماعی و آموزشی تقلب تحصیلی می‌پردازد و با تکیه‌بر نمونه‌پژوهی‌های انجام‌شده، تلاش می‌کند ریشه‌ها، پیامدها و راهکارهای مقابله با این رفتار را واکاوی کند. ساختار کتاب شامل بخش‌هایی درباره مبانی نظری، پیشینه پژوهش، روش‌شناسی و تحلیل داده‌هاست و به‌ویژه بر نقش متغیرهایی چون خودتنظیمی، سرزندگی تحصیلی و خودناتوان‌سازی در بروز یا پیشگیری از تقلب تأکید دارد. انتشارات فروغ سیمرغ آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تقلب تحصیلی؛ اپیدمی خاموش

تقلب تحصیلی: اپیدمی خاموش با رویکردی پژوهشی، به یکی از مسائل مهم و رو به گسترش نظام آموزشی ایران می‌پردازد. نویسندگان، با بررسی نمونه‌های واقعی و تحلیل داده‌های آماری، تلاش کرده‌اند تا تصویری جامع از وضعیت تقلب در مدارس و دانشگاه‌ها ارائه دهند. کتاب، علاوه‌بر تعریف و تبیین انواع تقلب (از تقلب در امتحان تا سرقت ادبی)، به بررسی عوامل فردی و محیطی مؤثر بر این رفتار می‌پردازد. در این میان، نقش خانواده، مدرسه، همسالان و حتی سیاست‌های آموزشی به‌عنوان زمینه‌ساز یا بازدارنده تقلب مورد توجه قرار گرفته است. جواد سوقندی و زهرا بهاری راد، با بهره‌گیری از نظریه‌های روان‌شناسی یادگیری و مدل‌های انگیزشی، نشان داده‌اند که تقلب صرفاً یک رفتار فردی نیست، بلکه ریشه در ساختارهای اجتماعی و فرهنگی دارد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به کلیات و مفاهیم پایه می‌پردازد، سپس پیشینه پژوهش و نظریه‌های مرتبط را مرور می‌کند و در نهایت، یافته‌های پژوهشی و تحلیل‌های آماری را ارائه می‌دهد. این اثر، ضمن بررسی پیامدهای منفی تقلب بر کیفیت آموزش و سلامت روان دانش‌آموزان، به راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش این پدیده نیز اشاره کرده است.

خلاصه کتاب تقلب تحصیلی؛ اپیدمی خاموش

در این بخش، کتاب تقلب تحصیلی: اپیدمی خاموش به بررسی عمیق پدیده تقلب در محیط‌های آموزشی می‌پردازد و تلاش می‌کند با رویکردی علمی، ابعاد مختلف این رفتار را تحلیل کند. نویسندگان ابتدا تقلب را به‌عنوان یک رفتار غیراخلاقی و رو به افزایش در مدارس و دانشگاه‌ها معرفی کرده‌اند و با استناد به پژوهش‌های داخلی و خارجی، شیوع بالای آن را در میان دانش‌آموزان و دانشجویان ایرانی نشان داده‌اند. عوامل متعددی همچون فشار والدین برای کسب نمره بالا، ضعف درسی، تأثیر گروه همسالان، نبود اعتماد به نفس و حتی الگوهای رفتاری خانواده به‌عنوان زمینه‌های بروز تقلب معرفی شده‌اند. در ادامه، کتاب به نقش متغیرهای روان‌شناختی مانند خودتنظیمی و سرزندگی تحصیلی می‌پردازد. خودتنظیمی به‌عنوان توانایی فرد در مدیریت افکار، احساسات و رفتارها برای رسیدن به اهداف تحصیلی تعریف شده و سرزندگی تحصیلی نیز به معنای توانایی دانش‌آموز در مواجهه مثبت با چالش‌ها و موانع آموزشی است. نویسندگان تأکید کرده‌اند که کاهش خودتنظیمی و سرزندگی، احتمال گرایش به تقلب را افزایش می‌دهد. یکی از بخش‌های کلیدی کتاب، بررسی مفهوم خودناتوان‌سازی است؛ یعنی زمانی که فرد برای توجیه شکست‌های احتمالی، موانعی را پیش پای خود قرار می‌دهد تا مسئولیت ناکامی را به عوامل بیرونی نسبت دهد. این رفتار می‌تواند به کاهش عزت‌نفس و افزایش تمایل به تقلب منجر شود. پژوهش حاضر با استفاده از پرسشنامه‌های معتبر، رابطه میان خودتنظیمی، سرزندگی تحصیلی و خودناتوان‌سازی با رفتار تقلب را در میان دانش‌آموزان متوسطه دوم شهرستان نیشابور بررسی کرده است. نتایج نشان داده‌اند که خودناتوان‌سازی نقش میانجی مهمی در این رابطه دارد و افزایش مهارت‌های خودتنظیمی و سرزندگی می‌تواند به کاهش تقلب کمک کند. در نهایت، کتاب با ارائه راهکارهایی برای معلمان، والدین و سیاست‌گذاران آموزشی، بر اهمیت آموزش مهارت‌های خودتنظیمی و ایجاد محیط‌های یادگیری مثبت تأکید کرده است تا از شیوع بیشتر این اپیدمی خاموش جلوگیری شود.

چرا باید کتاب تقلب تحصیلی؛ اپیدمی خاموش را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی پژوهشی و تحلیلی، به یکی از چالش‌های جدی نظام آموزشی می‌پردازد که اغلب نادیده گرفته می‌شود. ویژگی شاخص آن، بررسی تقلب تحصیلی نه‌تنها به‌عنوان یک رفتار فردی، بلکه به‌عنوان پدیده‌ای چندبعدی با ریشه‌های روان‌شناختی، اجتماعی و فرهنگی است. خواننده با مطالعه این اثر، با عوامل زمینه‌ساز تقلب، پیامدهای آن بر سلامت روان و کیفیت آموزش و همچنین نقش متغیرهایی مانند خودتنظیمی و سرزندگی تحصیلی آشنا می‌شود. کتاب، علاوه‌بر ارائه داده‌های پژوهشی و تحلیل‌های آماری، راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش تقلب پیشنهاد کرده است که می‌تواند برای معلمان، والدین و سیاست‌گذاران آموزشی کاربردی باشد. همچنین، نگاه انتقادی و واقع‌بینانه نویسندگان به موضوع، امکان بازنگری در سیاست‌ها و روش‌های آموزشی را فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران حوزه آموزش، معلمان، مشاوران مدارس، والدین دغدغه‌مند و دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که با مسائل تقلب، افت تحصیلی یا مشکلات انگیزشی در محیط‌های آموزشی مواجه‌اند، مفید است.

بخشی از کتاب تقلب تحصیلی؛ اپیدمی خاموش

تقلب می‌تواند به عنوان جعل دانش یا باهوش نشان دادن خود از روی نیرنگی تعریف شود (آندرمن و مورداک، ۲۰۱۷). نهادهای آموزشی و پرورشی، فرایند نظام‌یافته جامعه‌پذیری افراد را بر عهده دارند. امتحان و آزمون، نهادهای فرعی آن می‌باشند (نقدی‌پور و ایمیا گوالی، ۲۰۱۵). یکی از مسائل جامعه آموزشی، تقلب تحصیلی است. رفتار تقلب در محیط آموزشی در حال افزایش است (فارنیس، ترامونتانو، فیدا و پاسیلوا، ۲۰۱۱) و اکثر دانش‌آموزان و دانشجویان، نوعی بی‌صداقتی تحصیلی را در طول دوران تحصیل خود گزارش نموده‌اند (مالیسکی، بالی و کراوه، ۲۰۱۶). اگر دانش‌آموزی یک بار از طریق تقلب موفق شود نمره خوبی بگیرد دیگر نمی‌تواند با فکر خودش امتحان دهد و در مقابل وسوسه نوشتن از روی دست دیگران پایداری نکند. بیشتر دانش‌آموزان در طول سال‌های مدرسه حداقل یکی دو بار تقلب می‌کنند و در بیشتر این موارد بدون آن که مطلب درسی را فهمیده باشند با نمره غیرواقعی به کلاس بالا راه می‌یابند و این موضوع مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد. بیشتر والدین می‌خواهند فرزندان آنها درک کنند که تقلب کردن کار درستی نیست حتی اگر بدون تقلب نمره‌ی بالاتری را نگیرند (ساریتا، ۲۰۱۵). برخی از علل تقلب دانش‌آموزان عبارتند از: ضعف درسی نسبت به محتوا، بالابردن سطح نمره امتحان، تأثیر جو کلاس و همکلاسی‌ها، احساس عدم امنیت از طرف والدین نسبت به نمره‌هایی که دریافت می‌کنند. برخی از والدین به جای دانش فرزندانشان صرفاً به نمرات آنها تکیه کرده و چنانچه نمره ممتاز یا قابل قبولی نگیرند، آنها را با دیگر دانش‌آموزان مقایسه و سرزنش می‌کنند.