کتاب قاشق های چوبی ایران

کتاب قاشق‌های چوبی ایران نوشته‌ی قباد کیانمهر، بهاره تقوی‌نژاد و فائزه جان‌نثاری اثری پژوهشی درباره یکی از شاخه‌های صنایع‌دستی ایران است که به بررسی تاریخ، ویژگی‌های هنری و فنی، و جایگاه فرهنگی قاشق‌های چوبی در ایران می‌پردازد. این کتاب با رویکردی مستند و تحلیلی، سیر تحول قاشق‌های چوبی را از دوره صفویه تا قاجاریه دنبال کرده و نمونه‌هایی از این آثار را که در موزه‌های داخلی و خارجی نگهداری می‌شوند، معرفی می‌کند. ساختار کتاب شامل مباحثی درباره مفاهیم پایه، فرم‌ها، نقوش، ویژگی‌های هنری و فنی، تاریخچه قاشق‌تراشی در مناطق مختلف ایران و دسته‌بندی انواع قاشق‌ها است. انتشارات دانشگاه هنر اصفهان آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قاشق های چوبی ایران

قاشق‌های چوبی ایران اثری پژوهشی است که به یکی از صنایع‌دستی کمتر شناخته‌شده ایران می‌پردازد. نویسندگان، با تکیه‌بر منابع تاریخی، سفرنامه‌ها و نمونه‌های موجود در موزه‌ها، تلاش کرده‌اند تصویری جامع از جایگاه قاشق‌های چوبی در فرهنگ و هنر ایرانی ارائه دهند. کتاب با مروری بر مفاهیم پایه‌ای مانند فرم، نقوش و ویژگی‌های هنری و فنی آغاز می‌شود و سپس به بررسی تاریخی این هنر در دوره‌های صفویه و قاجاریه می‌پردازد. بخش‌هایی از کتاب به معرفی قاشق‌های چوبی موجود در موزه‌های معتبر ایران و جهان اختصاص یافته و دسته‌بندی‌های متنوعی از این ابزار کاربردی و تزیینی ارائه شده است. قباد کیانمهر، بهاره تقوی‌نژاد و فائزه جان‌نثاری با رویکردی تحلیلی، نه‌تنها به جنبه‌های زیبایی‌شناسی و فنی قاشق‌های چوبی پرداخته‌اند، بلکه نقش آن‌ها را در زندگی روزمره، آیین‌ها و سفره‌های ایرانی نیز بررسی کرده‌اند. این کتاب با ارائه تصاویر، جداول و توضیحات دقیق، به‌عنوان مرجعی برای پژوهشگران، هنرمندان و علاقه‌مندان به صنایع‌دستی و تاریخ هنر ایران قابل توجه است.

خلاصه کتاب قاشق های چوبی ایران

کتاب قاشق‌های چوبی ایران با تعریف مفاهیم پایه‌ای مانند فرم، نقش و ویژگی‌های هنری و فنی آغاز می‌شود. در این بخش، به انواع نقوش ایرانی از جمله اسلیمی، ختایی، هندسی و جانوری اشاره شده و کاربرد آن‌ها در تزیین قاشق‌های چوبی توضیح داده شده است. سپس ویژگی‌های فنی مانند نوع چوب، نحوه ساخت، تکنیک‌های منبت‌کاری و اتصال قطعات بررسی شده است. در ادامه، کتاب به سیر تاریخی قاشق‌تراشی در ایران می‌پردازد. ابتدا دوره صفویه و سپس قاجاریه از نظر تحولات هنری و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نویسندگان با استناد به سفرنامه‌ها و منابع تاریخی، نقش قاشق‌های چوبی در سفره‌های ایرانی، کاربرد آن‌ها در نوشیدن شربت و دوغ و تفاوت‌های آن با قاشق‌های فلزی و نقره‌ای را شرح داده‌اند. همچنین به شهرهایی مانند آباده و خوانسار که مراکز مهم قاشق‌تراشی بوده‌اند، پرداخته شده و ویژگی‌های منحصربه‌فرد قاشق‌های تولیدشده در این مناطق معرفی شده است. کتاب بخشی را به معرفی قاشق‌های چوبی موجود در موزه‌های داخلی و خارجی اختصاص داده و با توصیف دقیق فرم، نقش‌مایه‌ها و تکنیک‌های ساخت، نمونه‌هایی از این آثار را تحلیل کرده است. در فصل دسته‌بندی قاشق‌ها، انواع فرم‌های دهانه و دسته، تفاوت‌های ساختاری و تزیینات متنوع بررسی شده است. در مجموع، کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، جایگاه قاشق‌های چوبی را در فرهنگ، هنر و زندگی ایرانیان به تصویر کشیده است.

چرا باید کتاب قاشق های چوبی ایران را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی پژوهشی و مستند، اطلاعاتی دقیق و جزئی درباره یکی از شاخه‌های کمتر شناخته‌شده صنایع‌دستی ایران ارائه می‌دهد. بررسی تاریخی و هنری قاشق‌های چوبی، تحلیل فرم‌ها و نقوش، و معرفی نمونه‌های موجود در موزه‌ها، فرصتی برای شناخت عمیق‌تر هنرهای سنتی ایران فراهم می‌کند. همچنین، کتاب به فرایند ساخت و تکنیک‌های منبت‌کاری و مشبک‌کاری می‌پردازد و نقش این هنر را در زندگی روزمره و آیین‌های ایرانی نشان می‌دهد. برای علاقه‌مندان به تاریخ هنر، صنایع‌دستی و فرهنگ ایرانی، این کتاب منبعی ارزشمند برای آشنایی با جنبه‌های کمتر دیده‌شده هنر ایران است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران حوزه صنایع‌دستی، دانشجویان هنر، علاقه‌مندان به تاریخ هنر ایران، هنرمندان فعال در زمینه چوب و منبت‌کاری و کسانی که به فرهنگ و آیین‌های سنتی ایرانی علاقه دارند پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب قاشق های چوبی ایران

«در کتاب حاضر که قاشق‌های چوبی ایران موردبررسی و تحقیق قرار گرفته، نگارندگان سعی نموده‌اند با استفاده از کتاب‌ها و سفرنامه‌ها، همچنین نمونه قاشق‌هایی که از مناطق مختلف ایران از دوره صفویه تاکنون به دست آمده و در موزه‌های داخلی و خارجی نگهداری می‌شوند، قاشق‌ها را از جهات بسیاری مانند نحوه ساخت، تزیینات و ساختار بررسی کنند. در جهت معرفی و شناسایی این قاشق‌ها گام بردارند؛ چراکه ویژگی‌های به‌کاررفته در هنرهای سنتی ایران می‌تواند الهام‌بخش سازندگان معاصر شود و در ایجاد انگیزه برای آن‌ها مؤثر واقع شود تا بتوانند با خلاقیت و نوآفرینی، آثاری طراحی و تولید نموده و وارد بازار جهانی نمایند تا بدین‌وسیله جایگاه و اهمیت این آثار ارزشمند را به مردم نشان دهند. مجموعه حاضر حاوی نکات آموزشی، تجربی و علمی فراوانی از هنر قاشق‌تراشی است و گواه بارزی بر این مدعاست که با برنامه‌ریزی جامع و مدون و حمایت دستگاه‌های مسئول، می‌توان از فراموشی این هنر جلوگیری کرد.»