کتاب بازآفرینی و نوسازی محلات شهری

کتاب الکترونیکی «بازآفرینی و نوسازی محلات شهری» تألیف بابک محیط و با ویراستاری روح‌اله لعلی، توسط نشر یافته منتشر شده است. این اثر به بررسی ابعاد مختلف بازآفرینی و نوسازی بافت‌های شهری، به‌ویژه محلات قدیمی و فرسوده، می‌پردازد و با ارائه نمونه‌پژوهی‌هایی از محله بریانک تهران، راهکارها و چالش‌های این فرایند را واکاوی می‌کند. کتاب حاضر با استفاده از نقشه‌ها، جداول و نمودارهای متعدد، تصویری جامع از وضعیت کالبدی، اجتماعی و اقتصادی محلات شهری ارائه می‌دهد و برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به برنامه‌ریزی شهری و نوسازی بافت‌های فرسوده مناسب است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب بازآفرینی و نوسازی محلات شهری

«بازآفرینی و نوسازی محلات شهری» اثری پژوهشی و دانشگاهی است که به موضوع برنامه‌ریزی و مداخله در بافت‌های فرسوده شهری می‌پردازد. این کتاب در قالب ناداستان و با رویکرد تحلیلی، ساختار محلات شهری را از منظر تاریخی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی بررسی می‌کند. نویسنده با تمرکز بر محله بریانک تهران، روند شکل‌گیری، تحولات کالبدی، ویژگی‌های جمعیتی و اجتماعی، و چالش‌های پیش‌روی نوسازی را به‌تفصیل شرح داده است. ساختار کتاب شامل تحلیل‌های میدانی، ارائه نقشه‌ها و جداول آماری، و بررسی نمونه‌های عملی از پروژه‌های بازآفرینی است. این اثر با تکیه‌بر داده‌های میدانی و اسناد شهری، تصویری واقع‌گرایانه از وضعیت محلات فرسوده و ضرورت‌های مداخله در آن‌ها ارائه می‌دهد. کتاب برای دانشجویان رشته‌های شهرسازی، معماری، برنامه‌ریزی شهری و علاقه‌مندان به توسعه پایدار شهری قابل استفاده است و به‌عنوان منبعی برای پژوهش‌های دانشگاهی و مطالعات شهری مطرح می‌شود.

خلاصه کتاب بازآفرینی و نوسازی محلات شهری

کتاب «بازآفرینی و نوسازی محلات شهری» با تمرکز بر محله بریانک تهران، به بررسی روند تاریخی شکل‌گیری این محله و تحولات کالبدی آن در طول زمان می‌پردازد. نویسنده ابتدا موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های جمعیتی محله را معرفی کرده و سپس به تحلیل سیر تحول بافت از منظر تاریخی و کالبدی می‌پردازد. در این مسیر، نقش عوامل مختلفی مانند مهاجرت، توسعه شهری، تغییرات جمعیتی و اقتصادی، و تأثیر پروژه‌های بزرگ شهری بر ساختار محله مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه، کتاب به بررسی ویژگی‌های کالبدی محله از جمله میزان فرسودگی بافت، دانه‌بندی قطعات، تعداد طبقات بناها و کیفیت ابنیه می‌پردازد. همچنین، ابنیه ارزشمند تاریخی و ثبت‌شده، نفوذپذیری معابر و وضعیت شبکه‌های زیرساختی مانند فاضلاب، گاز و مخابرات مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. در بخش اجتماعی، کتاب به تغییرات جمعیتی، ترکیب قومی و فرهنگی، وضعیت اشتغال و مشارکت اجتماعی ساکنان اشاره دارد. چالش‌هایی مانند ناامنی، آسیب‌های اجتماعی، کمبود خدمات شهری و مشکلات زیست‌محیطی نیز به‌تفصیل بررسی شده‌اند. در نهایت، نویسنده با ارائه پیشنهاداتی برای ساماندهی فضاهای جرم‌خیز، ارتقای کیفیت زندگی و افزایش مشارکت اجتماعی، راهکارهایی برای بازآفرینی و نوسازی محلات شهری ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب بازآفرینی و نوسازی محلات شهری را بخوانیم؟

این کتاب با ارائه تحلیل‌های دقیق و داده‌محور دربارهٔ بازآفرینی و نوسازی محلات شهری، به‌ویژه با نمونه‌پژوهی محله بریانک، امکان شناخت عمیق‌تری از چالش‌ها و فرصت‌های موجود در بافت‌های فرسوده شهری فراهم می‌کند. استفاده از نقشه‌ها، جداول و مطالعات میدانی، خواننده را با واقعیت‌های ملموس و جزئیات اجرایی فرایند نوسازی آشنا می‌سازد. همچنین، کتاب به بررسی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی محلات می‌پردازد و راهکارهایی برای بهبود کیفیت زندگی شهری ارائه می‌دهد. مطالعه این اثر برای کسانی که به دنبال درک جامع‌تر از مسائل شهری و راهبردهای عملی برای بازآفرینی محلات هستند، ارزشمند خواهد بود.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های شهرسازی، معماری، برنامه‌ریزی شهری و علوم اجتماعی توصیه می‌شود. همچنین، مدیران شهری، کارشناسان شهرداری و فعالان حوزه توسعه شهری که با مسائل بافت‌های فرسوده و نوسازی محلات مواجه‌اند، می‌توانند از مطالب آن بهره‌مند شوند. این کتاب برای کسانی که دغدغهٔ بهبود کیفیت زندگی در محلات شهری و ارتقای مشارکت اجتماعی را دارند، مناسب است.

بخشی از کتاب بازآفرینی و نوسازی محلات شهری

«محله بریانک از قدیمی‌ترین محله‌های شهر تهران است و به همین دلیل نیز دارای عناصر تاریخی است که خود در انعکاس هویت محله و همچنین شهر تهران موثر هستند. همانگونه که از بررسی عکس‌های هوایی سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۹ بر می‌آید، سازمان فضایی اصلی محله تا سال ۱۳۳۵ شکل گرفته بوده است و پس از آن نیز تا سال ۱۳۹۴، از درون دچار تحولات کالبدی محدودی در زمینه تبدیل اراضی و برخی از باغات کشاورزی داخل محله به بافت کالبدی و مصنوع شده است. پس از این سال‌ها، توسعه کالبدی محله صرفاً از درون صورت گرفته و تغییرات بسیار محدودی را می‌توان در عکس‌های هوایی این سال‌ها مشاهده نمود. محله بریانک با توجه به موقعیت استقرار خود، با دو منطقه دیگر هم‌جوار است. این محله با مساحت ۹۴ هکتار در حدود ۲۸ درصد از مساحت ناحیه و ۱۱.۸۴ درصد از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده و ۵۰.۵۲ درصد املاک واقع در این محله با مساحت ۶۱.۱ هکتار (با احتساب معابر) در بافت فرسوده شهر قرار دارد. قلعه بریانک فراتر از انتهای میدان بریانک کنونی قرار داشت که امروز اثر چندانی از آن (به جز سقاخانه و بافت ارگانیک محله بریانک) باقی نمانده است.»