کتاب تحقیق در عملیات ۱

کتاب الکترونیکی «تحقیق در عملیات ۱» نوشتهٔ «محمد گلمکانی» و با ویراستاری علمی «غلامرضا اسماعیلیان» توسط نشر دانشگاه پیام‌نور منتشر شده است. این کتاب به‌عنوان منبع درسی برای دانشجویان رشته‌های مهندسی، به‌ویژه مهندسی صنایع، تهیه شده و به آموزش مفاهیم پایه و کاربردی تحقیق در عملیات می‌پردازد. تمرکز اصلی کتاب بر مدل‌سازی و حل مسائل بهینه‌سازی خطی است و با مثال‌ها و تمرین‌های متعدد، دانشجویان را برای درک بهتر مباحث و آمادگی در آزمون‌های دانشگاهی یاری می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تحقیق در عملیات ۱

«تحقیق در عملیات ۱» اثری دانشگاهی و آموزشی است که به‌عنوان یکی از منابع اصلی درس تحقیق در عملیات در رشته‌های مهندسی، به‌ویژه مهندسی صنایع، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کتاب در قالب ناداستان و با ساختاری آموزشی تدوین شده و هدف آن آشناکردن دانشجویان با مفاهیم، مدل‌ها و روش‌های حل مسائل بهینه‌سازی است. نویسنده، «محمد گلمکانی»، تلاش کرده است تا با ارائهٔ تعاریف، مثال‌های کاربردی و تمرین‌های متنوع، دانشجویان را با مبانی مدل‌سازی ریاضی، برنامه‌ریزی خطی و روش‌های حل آن‌ها آشنا کند. کتاب از مقدمه‌ای دربارهٔ اهمیت تصمیم‌گیری علمی و نقش تحقیق در عملیات در مدیریت و مهندسی آغاز می‌شود و سپس به معرفی مدل‌های ریاضی، فرضیات برنامه‌ریزی خطی، روش‌های حل ترسیمی و جبری، و کاربردهای عملی این دانش در مسائل واقعی می‌پردازد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که دانشجو بتواند به‌صورت خودخوان نیز از آن بهره ببرد و با تمرین‌های چهارگزینه‌ای و تشریحی در پایان هر فصل، میزان یادگیری خود را ارزیابی کند.

خلاصه کتاب تحقیق در عملیات ۱

کتاب «تحقیق در عملیات ۱» با مقدمه‌ای دربارهٔ اهمیت تصمیم‌گیری علمی و نقش تحقیق در عملیات در مدیریت و مهندسی آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا تاریخچه‌ای از پیدایش تحقیق در عملیات را ارائه می‌دهد و توضیح می‌دهد که چگونه این دانش در دوران جنگ جهانی دوم برای بهینه‌سازی استفاده از منابع نظامی شکل گرفت و سپس به سایر حوزه‌های علمی و صنعتی گسترش یافت. در ادامه، مفاهیم پایه‌ای مانند مدل‌سازی ریاضی، انواع مدل‌ها (شمایلی، قیاسی و سمبولیک)، و اجزای اصلی مدل برنامه‌ریزی خطی (متغیرهای تصمیم، تابع هدف و محدودیت‌ها) معرفی می‌شوند. کتاب تأکید دارد که هدف اصلی تحقیق در عملیات، تبدیل مسائل واقعی به مدل‌های ریاضی و یافتن بهترین تصمیم با توجه به محدودیت‌های موجود است. چهار فرض اساسی برنامه‌ریزی خطی (تناسب، بخش‌پذیری، جمع‌پذیری و معین‌بودن پارامترها) به‌تفصیل شرح داده شده‌اند و تفاوت مدل‌های خطی و غیرخطی، پیوسته و گسسته، معین و احتمالی نیز بررسی شده است. بخش عمده‌ای از کتاب به آموزش گام‌به‌گام مدل‌سازی مسائل واقعی مانند برنامه‌ریزی تولید، زمان‌بندی، سرمایه‌گذاری، مونتاژ، کنترل پروژه و انبارداری اختصاص یافته است. در فصل‌های بعدی، روش‌های حل مسائل برنامه‌ریزی خطی معرفی می‌شوند. روش ترسیمی برای مسائل با دو یا سه متغیر توضیح داده شده و مراحل تعیین ناحیه موجه، یافتن نقاط گوشه‌ای و انتخاب جواب بهینه به‌صورت تصویری و تحلیلی آموزش داده می‌شود. سپس روش‌های جبری مانند سیمپلکس و تبدیل مدل‌های غیرخطی به خطی، استانداردسازی مدل‌ها و استفاده از متغیرهای کمکی برای حل مسائل پیچیده‌تر مطرح می‌شوند. در پایان هر فصل، تمرین‌های چهارگزینه‌ای و تشریحی برای تثبیت مفاهیم و سنجش میزان یادگیری دانشجویان ارائه شده است. کتاب با هدف آموزش کاربردی و قابل فهم تحقیق در عملیات، دانشجویان را برای حل مسائل واقعی و شرکت در آزمون‌های دانشگاهی آماده می‌کند.

چرا باید کتاب تحقیق در عملیات ۱ را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر آموزش مفاهیم پایه و کاربردی تحقیق در عملیات، به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت مدل‌سازی و حل مسائل بهینه‌سازی را به‌دست آورند. مثال‌های متنوع و تمرین‌های پایان فصل، امکان یادگیری تدریجی و سنجش میزان تسلط بر مباحث را فراهم می‌کند. همچنین، ساختار آموزشی کتاب به‌گونه‌ای است که دانشجو می‌تواند به‌صورت خودخوان نیز از آن بهره ببرد و برای آزمون‌های دانشگاهی آماده شود. آشنایی با روش‌های حل مسائل برنامه‌ریزی خطی و کاربرد آن‌ها در مدیریت، مهندسی و تصمیم‌گیری، از دیگر دستاوردهای مطالعهٔ این اثر است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان رشته‌های مهندسی، به‌ویژه مهندسی صنایع، مدیریت، اقتصاد و سایر رشته‌هایی که با مدل‌سازی و بهینه‌سازی سر و کار دارند، مناسب است. همچنین، داوطلبان آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری که نیاز به تسلط بر مباحث تحقیق در عملیات دارند، می‌توانند از این کتاب بهره ببرند. افرادی که به دنبال یادگیری روش‌های علمی تصمیم‌گیری و حل مسائل بهینه‌سازی هستند نیز مخاطب این اثر به‌شمار می‌آیند.

بخشی از کتاب تحقیق در عملیات ۱

«در جهان امروز با افزایش تخصص و گسترش پیچیدگی سازمان‌ها، ارزش یک مدیر غالباً با تصمیماتی که درزمینهٔ تخصیص منابع محدود موجود بین فعالیت‌های مختلف سازمان (برای دست‌یابی به حداکثر کارایی) اتخاذ می‌کند، سنجیده می‌شود. مدیران باید با دانش تصمیم‌گیری آشنا شوند و تحقیق در عملیات حوزه جدیدی در تصمیم‌گیری به‌شمار می‌رود. اولین استفاده سازمان‌یافته از تحقیق در عملیات در جنگ جهانی دوم و سال ۱۹۴۰ در انگلستان بود که در آن برهه زمانی مدیریت نظامی انگلیس به‌دلیل محدودیت شدید بودجه و ادوات نظامی و همچنین عدم آشنایی ارتش با استفاده بهینه از رادار که اختراع جدید دانشمندان انگلیسی بود، گروهی از دانشمندان را که با مسائل تاکتیکی و استراتژیک در رابطه با دفاع هوایی و زمینی تخصص داشتند، مأمور تحقیقاتی در این زمینه نمود تا چگونگی استفاده مناسب و حداکثر از منابع نظامی را مورد بررسی و مطالعه قرار دهند. نتیجه هم‌فکری دانشمندان و به‌کارگیری تکنیک‌های مؤثر ریاضی و داده‌های اطلاعاتی، باعث شد تا توان دفاعی انگلستان تا حدود ۱۰ برابر افزایش یابد. نتایج ارزشمند حاصل از به‌کارگیری تحقیق در عملیات توسط تیم انگلیسی، به‌سرعت مدیریت نظامی ایالات متحده را به فعالیت‌هایی در این زمینه ترغیب کرد. نوآوری‌های موفقیت‌آمیزی توسط تیم‌های آمریکایی به‌دست آمد که توسعه الگوهای جدید پرواز، برنامه‌ریزی در مین‌گذاری دریایی، بهره‌برداری مؤثر از تجهیزات الکترونیکی و بازده از آن جمله بودند.»