کتاب نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش آموزی

کتاب الکترونیکی «نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش‌آموزی» نوشتهٔ صدیقه خواجه‌حسنی و منتشرشده توسط نشر نظری، اثری است که با هدف بازآفرینی یکی از داستان‌های شاهنامه برای مخاطبان نوجوان و دانش‌آموز نگاشته شده است. این کتاب با اقتباس از داستان حماسی رستم و شغاد، تلاش می‌کند آن را در قالب نمایشنامه‌ای قابل اجرا برای دانش‌آموزان ارائه دهد و به این ترتیب، پلی میان ادبیات کلاسیک فارسی و هنر نمایش دانش‌آموزی برقرار کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش آموزی

«نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش‌آموزی» اثری در قالب نمایشنامه و پژوهش ادبی است که با تمرکز بر اقتباس از متون کهن، به‌ویژه شاهنامه فردوسی، نوشته شده است. نویسنده، صدیقه خواجه‌حسنی، در این کتاب به بررسی روند تبدیل داستان‌های حماسی به نمایشنامه‌های قابل اجرا برای دانش‌آموزان می‌پردازد و ضمن ارائهٔ تعاریف و مبانی نظری اقتباس، به تحلیل عناصر نمایشی و دراماتیک داستان رستم و شغاد می‌پردازد. ساختار کتاب شامل مقدمه‌ای دربارهٔ اهمیت نمایشنامه در آموزش و پرورش، فصل‌هایی دربارهٔ تکنیک‌های نمایشی، شخصیت‌پردازی، پیرنگ، گفتگو و تحلیل ایدئولوژیک داستان است. همچنین، نویسنده با رویکردی تحلیلی، به جنبه‌های هویتی، اخلاقی و تربیتی داستان‌های شاهنامه برای نوجوانان اشاره کرده و تلاش دارد نشان دهد چگونه می‌توان از این میراث ادبی برای تقویت هویت ملی و آموزش ارزش‌های انسانی بهره برد. کتاب نه‌تنها به بازنویسی داستان رستم و شغاد در قالب نمایشنامه می‌پردازد، بلکه به بررسی نظریه‌های اقتباس، ویژگی‌های نمایشنامه دانش‌آموزی و تحلیل گفتمان داستان نیز توجه دارد. این اثر، پلی میان ادبیات حماسی و هنر نمایش برای نسل جوان ایجاد می‌کند و به معلمان، دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی ایرانی، ابزار و بینشی تازه ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش آموزی

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند! در «نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش‌آموزی»، داستان با معرفی رستم، پهلوان نامدار شاهنامه، و برادر ناتنی‌اش شغاد آغاز می‌شود. شغاد که از کودکی در خانوادهٔ زال رشد یافته اما به دلایلی از کانون خانواده دور شده، بعدها به دربار شاه کابل می‌رود و با دختر شاه ازدواج می‌کند. شاه کابل با این وصلت، امید دارد از پرداخت مالیات به سیستان معاف شود، اما این اتفاق نمی‌افتد و همین موضوع زمینه‌ساز کینه و دسیسه می‌شود. شغاد که احساس حقارت و بی‌مهری می‌کند، به تدریج در دام نفرت و انتقام می‌افتد و با شاه کابل برای حذف رستم همدست می‌شود. آن‌ها نقشه‌ای می‌کشند تا رستم را به بهانهٔ شکار به کابل بکشانند و در کمین او باشند. در این مسیر، شغاد با ظاهری فریبنده، رستم را متقاعد می‌کند که شاه کابل از رفتار گذشته پشیمان است و نیازی به لشکرکشی نیست. رستم با اعتماد به برادر، به کابل می‌رود و در نهایت در دام شغاد و شاه کابل گرفتار می‌شود. داستان با اوج گرفتن کشمکش میان برادری و خیانت، قدرت و ضعف، و انتخاب‌های سرنوشت‌ساز شخصیت‌ها پیش می‌رود. نویسنده در این نمایشنامه، نه‌تنها روایت حماسی را بازآفرینی کرده، بلکه به لایه‌های روان‌شناختی شخصیت‌ها، انگیزه‌های درونی و پیامدهای انتخاب‌هایشان نیز توجه نشان داده است. پایان داستان، بدون افشای جزئیات، بر تراژدی و پیامدهای تلخ خیانت و قدرت‌طلبی تأکید دارد.

چرا باید کتاب نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش آموزی را بخوانیم؟

این کتاب با تبدیل یکی از مهم‌ترین داستان‌های شاهنامه به نمایشنامه‌ای قابل اجرا برای دانش‌آموزان، فرصتی فراهم می‌کند تا نوجوانان با میراث ادبی و فرهنگی ایران آشنا شوند و مفاهیمی چون هویت، اخلاق، جوانمردی و پیامدهای انتخاب‌های فردی را در قالبی نمایشی تجربه کنند. اثر حاضر نه‌تنها به آموزش مهارت‌های نمایشی و ادبی می‌پردازد، بلکه با تحلیل عناصر داستانی و شخصیت‌پردازی، به مخاطب کمک می‌کند تا لایه‌های عمیق‌تر روایت را درک کند. همچنین، کتاب به معلمان و مربیان ابزار مناسبی برای آموزش غیرمستقیم ارزش‌های انسانی و اجتماعی ارائه می‌دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانش‌آموزان، معلمان ادبیات و هنر، علاقه‌مندان به نمایشنامه‌نویسی و کسانی که دغدغهٔ آموزش هویت ملی و ارزش‌های اخلاقی به نوجوانان دارند، مناسب است. همچنین، برای گروه‌هایی که به دنبال اجرای نمایشنامه‌های ایرانی در مدارس یا مراکز فرهنگی هستند، این اثر می‌تواند منبعی الهام‌بخش باشد.

بخشی از کتاب نمایشنامه تبدیلی داستان رستم و شغاد به نمایشنامه دانش آموزی

«نمایش و نمایشنامه قسمتی از زیست آدمی‌آست که برای سایرین نوشته می‌شود و در فرهنگ هر دوره‌ای وجود داشته و دارد. ادبیات و فرهنگ بر مردم هر سرزمین تاثیرگذار است. نوجوانان موثرترین زیرساخت‌های آینده یک جامعه در شکل‌گیری هویت، فرهنگ و اخلاق هستند. از آنجائیکه شاهنامه به عنوان یکی از اسناد مهم و اصیل فرهنگی ایران به‌شمار می‌آید، می‌توان از چنین گنجینه فرهنگی در ارتقا سطح فردی، اجتماعی، هویتی و اخلاقی نوجوانان بهره برد. برنامه‌های آموزشی تئاتر کم و بیش در مدارس کشور جاری و ساری‌اند و تنها معدودی قادر به درک و اهمیت قدرت مداوم این برنامه‌ها در زندگی و آموزش هستند. در این کتاب سعی بر روند دانش‌آموزی شدن نمایشنامه‌ای است که بر پایه یکی از داستان‌های ادبیات کلاسیک در شاهنامه روایت شده است. لازم به ذکر است که نمایشنامه‌ای که از لحاظ تکنیکی از ادبیات فارسی گرفته می‌شود، داستانی از پیش تعیین شده دارد که این داستان در روند تئاتر دانش‌آموزی یک جنبش به تمام معنی قوی است که هم از لحاظ آموزشی و هم از لحاظ پرورشی کاربرد فراوانی دارد. داستانی که برای این انتخاب شده، مضمونی از برادرکشی دارد. برادرکشی از ابتدایی‌ترین رویدادهای تاریخی است که گاه در تاریخ به علت‌های مختلف تکرار شده است.»