کتاب قره داغ یا قراچه داغ

کتاب قره‌ داغ یا قراچه‌ داغ نوشته اصغر نظریان که توسط نشر مبتکران منتشر شده، اثری پژوهشی در حوزه‌ی جغرافیای انسانی و فرهنگی است. این کتاب حاصل پایان‌نامه‌ی دکترای نویسنده در رشته‌ی جغرافیای فرهنگی-منطقه‌ای از دانشگاه سوربن پاریس است و به بررسی منطقه‌ی قره‌داغ (شهرستان اهر و ارسباران) از جنبه‌های طبیعی، جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد. کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ با رویکردی تحلیلی و مستند، ساختار جغرافیایی، تحولات تاریخی، جمعیت، معیشت و زندگی عشایری این منطقه را واکاوی کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قره داغ یا قراچه داغ

کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ، اثری پژوهشی است که به‌عنوان یک مطالعه‌ی جامع جغرافیای انسانی و تاریخی منطقه‌ی قره‌داغ (شهرستان اهر و ارسباران) تدوین شده است. اصغر نظریان در این کتاب، باتکیه‌بر داده‌های میدانی، منابع تاریخی و تحلیل‌های جغرافیایی، تصویری چندلایه از این منطقه ارائه داده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی فصل‌هایی منظم شکل گرفته که هرکدام به یکی از ابعاد منطقه می‌پردازند: ویژگی‌های طبیعی و ژئومورفولوژیکی، اقلیم، رودخانه‌ها و پوشش گیاهی، تحولات جمعیتی، فعالیت‌های اقتصادی و کشاورزی، دامداری و زندگی عشایری، مهاجرت، سکونتگاه‌های روستایی و روابط شهر و روستا. 

کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ نوشته‌ی اصغر نظریان نه‌تنها به بررسی داده‌های آماری و نقشه‌ها می‌پردازد، بلکه با تحلیل روندهای تاریخی و اجتماعی، سیر تغییرات منطقه را در بازه‌ای طولانی‌مدت دنبال می‌کند. کتاب با نگاهی تطبیقی و تحلیلی، تأثیر عوامل طبیعی و انسانی را بر شکل‌گیری و تحول قره‌داغ بررسی کرده و جایگاه آن را در جغرافیای ایران روشن می‌سازد.

خلاصه کتاب قره داغ یا قراچه داغ

کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ با رویکردی تحلیلی، ابتدا به ساختار طبیعی و زمین‌شناسی منطقه‌ی قره‌داغ می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه ویژگی‌های آتشفشانی و کوهستانی، اقلیم و منابع آب، شکل و سیمای این سرزمین را رقم زده‌اند. در ادامه، تحولات جمعیتی منطقه از دوران باستان تا دوره‌ی معاصر بررسی شده است؛ از استقرار اقوام اولیه، نقش مادها و ساسانیان تا ورود ترکان و مغولان و تأثیر آن‌ها بر ساختار جمعیتی و زبانی منطقه. کتاب به‌تفصیل به زندگی عشایری، کوچ‌نشینی و تحولات معیشتی مردم قره‌داغ می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اقتصاد منطقه بر پایه‌ی کشاورزی، دامداری و صنایع دستی مانند فرش‌بافی شکل گرفته است. 

در بخش‌های بعدی، نویسنده به بررسی سکونتگاه‌های روستایی، پراکندگی آبادی‌ها، مواد اولیه‌ی ساختمان‌سازی و نقش شهر اهر به‌عنوان مرکز منطقه می‌پردازد. روابط میان شهر و روستا، تأثیر سرمایه‌داری و مالکیت اراضی و روند مهاجرت‌های داخلی و خارجی از دیگر محورهای مهم کتاب هستند. در نهایت، کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ با تحلیل روندهای تاریخی، اجتماعی و اقتصادی، تصویری از پویایی و تغییرات منطقه ارائه می‌دهد و نقش عوامل طبیعی و انسانی را در شکل‌گیری هویت و ساختار کنونی قره‌داغ برجسته می‌سازد.

چرا باید کتاب قره داغ یا قراچه داغ را بخوانیم؟

مطالعه‌ی این کتاب فرصتی است برای آشنایی عمیق با یکی از مناطق کمترشناخته‌شده‌ی ایران که درعین‌حال از نظر جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی اهمیت ویژه‌ای دارد. کتاب قره‌داغ یا قراچه‌داغ با گردآوری داده‌های میدانی، منابع تاریخی و تحلیل‌های جغرافیایی، تصویری دقیق و چندوجهی از منطقه ارائه می‌دهد. این کتاب برای کسانی که به شناخت تحولات جمعیتی، زندگی عشایری، اقتصاد روستایی و تأثیر عوامل طبیعی بر جوامع انسانی علاقه دارند، منبعی ارزشمند به‌ شمار می‌آید؛ همچنین، پژوهشگران حوزه‌های جغرافیا، تاریخ، مردم‌شناسی و مطالعات منطقه‌ای می‌توانند از اطلاعات و تحلیل‌های این اثر بهره‌مند شوند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران جغرافیا، تاریخ، مردم‌شناسی و مطالعات منطقه‌ای مناسب است؛ همچنین علاقه‌مندان به شناخت ساختارهای اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی و عشایری و کسانی که دغدغه‌ی توسعه‌ی پایدار و تحولات جمعیتی دارند، می‌توانند از محتوای آن بهره ببرند.

بخشی از کتاب قره داغ یا قراچه داغ

«در حقیقت در مرحله دوم از دوران سوم زمین‌شناسی (نلوژن) است که چیدمان جغرافیایی آذربایجان شکل گرفته است. در شمال یک حالتی از واحدهای ژئولوژیک و پتروگرافیک مجموعه آذربایجان را از مجموعه آتشفشانی جدا کرده و ویژگی‌های آتشفشانی برآمده آذربایجان، دو دره اهرچای و قره‌سو را از هم جدا ساخته است. ادامه این فشار به طرف شمال یک فوران و منبع آتشفشانی است که ماسیف قدرتمند و ناپیوسته قره‌داغ را به‌وجود آورده است. ترکیب زمین‌ساختی اصلی قره‌داغ از زمین‌های آتشفشانی بعد کرتاسه به‌وجود آمده است. لئوسن هم در اینجا معمولاً از سنگلاخ‌ها و عوامل آتشفشانی مانند لاو، آگلومرا، توف تشکیل یافته است. ساختار آتشفشانی عموماً آنده‌زئیتیک Andesatique و ترکیب رئولیتیک Reolitique است که بین لایه‌های توف در مجموعه قره‌داغ پراکنده شده است. رنگ قهوه‌ای و سیاه بالاخره وجود این عوامل آتشفشانی را توجیه می‌کند.»