کتاب اقتصاد انرژی و محیط زیست

کتاب الکترونیکی «اقتصاد انرژی و محیط زیست (تغییرات آب و هوایی و کارآمدسازی یارانه انرژی)» نوشتهٔ یداله دادگر، روح‌اله نظری و فاطمه فهیمی‌فر اثری پژوهشی و تحلیلی در حوزهٔ اقتصاد انرژی و پیوند آن با مسائل محیط زیست است. نشر نور علم آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی چالش‌های یارانه‌های انرژی، تغییرات اقلیمی و سیاست‌های اصلاحی در ایران و جهان می‌پردازد و برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به اقتصاد انرژی و محیط زیست مناسب است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اقتصاد انرژی و محیط زیست

«اقتصاد انرژی و محیط زیست» اثری ناداستان و دانشگاهی است که به بررسی رابطهٔ میان اقتصاد انرژی، سیاست‌های یارانه‌ای و پیامدهای زیست‌محیطی می‌پردازد. نویسندگان با رویکردی تحلیلی، روند تاریخی و معاصر پرداخت یارانه به سوخت‌های فسیلی را در کشورهای مختلف، به‌ویژه ایران، واکاوی کرده‌اند. ساختار کتاب شامل مقدمه‌ای بر اقتصاد انرژی، مروری بر تغییرات آب و هوایی و کنفرانس‌های بین‌المللی، تحلیل عملکرد زیست‌محیطی کشورها، روش‌های اعمال یارانه، موانع و ابتکارات اصلاح یارانه‌ها، مقایسهٔ سیاست‌های یارانه‌ای و بررسی تأثیر رویدادهای جهانی مانند همه‌گیری کووید-۱۹ و جنگ اوکراین بر سیاست‌های انرژی است. این کتاب با تکیه‌بر پژوهش‌های به‌روز و داده‌های بین‌المللی، تصویری جامع از چالش‌های سیاست‌گذاری انرژی و محیط زیست ارائه می‌دهد و در عین حال به مسائل خاص ایران نیز توجه دارد. قالب کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که هم برای استفادهٔ درسی در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی و هم برای مطالعهٔ پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزهٔ انرژی و محیط زیست مناسب باشد.

خلاصه کتاب اقتصاد انرژی و محیط زیست

کتاب «اقتصاد انرژی و محیط زیست» به بررسی عمیق پیوند میان مصرف انرژی، سیاست‌های یارانه‌ای و پیامدهای زیست‌محیطی می‌پردازد. نویسندگان ابتدا مفاهیم پایه‌ای اقتصاد انرژی را شرح داده‌اند و نشان داده‌اند که چگونه تولید، توزیع و مصرف انرژی، به‌ویژه سوخت‌های فسیلی، بر محیط زیست و تغییرات اقلیمی اثرگذار است. یکی از محورهای اصلی کتاب، تحلیل نقش یارانه‌های انرژی در افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و تشدید آلودگی و گرمایش جهانی است. در ادامه، کتاب به روند تاریخی و بین‌المللی مقابله با تغییرات آب و هوایی می‌پردازد و کنفرانس‌های مهمی مانند پروتکل کیوتو و توافق پاریس را بررسی می‌کند. نویسندگان با اشاره به چالش‌های سیاسی و اقتصادی حذف یارانه‌های سوخت‌های فسیلی، تجربهٔ کشورهای مختلف را در این زمینه مرور کرده‌اند و به موانع و مقاومت‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در برابر اصلاح یارانه‌ها پرداخته‌اند. بخش‌هایی از کتاب به وضعیت ایران اختصاص یافته و ضمن تحلیل سیاست‌های یارانه‌ای و پیامدهای آن بر اقتصاد و محیط زیست کشور، به دشواری‌های اصلاح این سیاست‌ها و تأثیر رویدادهای جهانی مانند همه‌گیری کووید-۱۹ و جنگ اوکراین بر سیاست‌گذاری انرژی در ایران اشاره شده است. در نهایت، کتاب بر ضرورت اصلاح تدریجی و هدفمند یارانه‌های انرژی، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و حرکت به‌سوی انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید دارد و پیامدهای مثبت این اصلاحات را برای توسعهٔ پایدار و کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی برمی‌شمارد.

چرا باید کتاب اقتصاد انرژی و محیط زیست را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی و زیست‌محیطی جهان معاصر، یعنی یارانه‌های انرژی و پیامدهای آن، فرصتی برای درک عمیق‌تر رابطهٔ اقتصاد، سیاست و محیط زیست فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با روندهای جهانی و ملی در حوزهٔ سیاست‌گذاری انرژی، تجربه‌های موفق و ناموفق اصلاح یارانه‌ها و تأثیر این سیاست‌ها بر توسعهٔ پایدار آشنا می‌شود. همچنین، کتاب با ارائهٔ داده‌ها و تحلیل‌های به‌روز، به فهم بهتر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مصرف انرژی و ضرورت حرکت به‌سوی انرژی‌های پاک کمک می‌کند. این اثر برای کسانی که دغدغهٔ آیندهٔ محیط زیست، اقتصاد انرژی و سیاست‌گذاری عمومی دارند، منبعی ارزشمند و کاربردی است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های اقتصاد، محیط زیست، علوم سیاسی و مدیریت انرژی مناسب است. همچنین، سیاست‌گذاران، فعالان حوزهٔ محیط زیست و علاقه‌مندان به مسائل توسعهٔ پایدار و انرژی می‌توانند از مطالب آن بهره‌مند شوند. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که به دنبال شناخت چالش‌ها و راهکارهای اصلاح یارانه‌های انرژی و تأثیر آن بر محیط زیست هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب اقتصاد انرژی و محیط زیست

«تغییرات اقلیمی و سوخت‌های فسیلی: در حال حاضر یک موضوع کلیدی اقتصاد انرژی و یک نگرانی همگانی، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی است که در حال ویران کردن سلامت در سطح جهانی است. در تابستان سال ۲۰۲۳ به بعد، دمای هوا در تعدادی از کشورها نزدیک ۵۰ درجه سانتیگراد بود. در نتیجه آتش‌سوزی‌های بزرگی در سواحل غربی آمریکای شمالی، جنگل‌ها و شهرها را در بر گرفته بود. برخی از مناطق از جمله در کشورهای آلمان و چین در سیلاب گرفتار شده بودند. خلاصه زمین با سرعتی زیاد و در حال گرم‌تر شدن است. یک علت گرمایش سریع زمین استفاده از سوخت‌های فسیلی شامل زغال سنگ، نفت، گازوئیل، بنزین، نفت سفید و گاز است. زیرا این عمل دی اکسید کربن و بسیاری از آلاینده‌های دیگر را در جو آزاد می‌کند. یک دلیل کلیدی استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی، علی‌رغم آگاهی از تأثیر مخرب آن‌ها بر وضعیت آب و هوایی، این است که این سوخت‌ها حاوی مقدار فوق‌العاده‌ای انرژی هستند. به عنوان مثال یک لیتر بنزین حاوی ۸۰۰۰ کیلو کالری انرژی است. این میزان انرژی برابر با مقدار انرژی‌ای است که یک درخت در بیش از یک ماه از خورشید جذب می‌کند. این در حالی است که هنوز بخش عظیمی از سیستم انرژی جهان به سوخت‌های فسیلی وابسته است. تعدادی از کشورها حتی برای تولید برق از زغال سنگ، نفت و گاز استفاده می‌کنند. گازوئیل در کامیون‌ها و کشتی‌هایی که کالاها را در سراسر جهان حمل می‌کنند؛ نفت سفید برای تأمین انرژی هواپیماها؛ بنزین برای سوخت خودروهای شخصی؛ و گاز برای پخت غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما واقعیت این است که تغییر از سوخت‌های فسیلی به منابع انرژی تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های آبی، خورشیدی و بادی بسیار حیاتی است چون در آن صورت است که زمین می‌تواند شانسی برای حفظ دمای استاندارد داشته باشد. اما چالش جدی در این رابطه تغییر رویکرد مردمان و دولت‌های وابسته به سوخت فسیلی است.»