کتاب نظریه یادگیری گاتری

کتاب الکترونیکی «نظریه یادگیری گاتری» نوشتهٔ شیما جندقی و منتشرشده توسط نشر بن بال، به بررسی یکی از مهم‌ترین نظریه‌های یادگیری در روان‌شناسی تربیتی می‌پردازد. این اثر با هدف تبیین اصول و کاربردهای نظریهٔ ادوین گاتری، جایگاه آن را در میان سایر دیدگاه‌های یادگیری روشن می‌کند و با رویکردی تحلیلی، قابلیت‌ها و محدودیت‌های این نظریه را در آموزش و پرورش بررسی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نظریه یادگیری گاتری

«نظریه یادگیری گاتری» اثری ناداستان و تخصصی در حوزهٔ روان‌شناسی تربیتی و علوم آموزش است که به‌طور جامع به معرفی و تحلیل نظریهٔ ادوین گاتری می‌پردازد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مروری بر مهم‌ترین نظریه‌های یادگیری ارائه می‌دهد و سپس به‌صورت گام‌به‌گام، مبانی، اصول و پیامدهای تربیتی و آموزشی نظریهٔ گاتری را واکاوی می‌کند. این کتاب با زبانی تحلیلی و مثال‌های کاربردی، تلاش دارد تا نظریهٔ گاتری را از قالبی صرفاً نظری به چارچوبی عملی و اجرایی تبدیل کند. در بخش‌هایی از کتاب، زندگی و اندیشه‌های گاتری، مقایسهٔ دیدگاه او با سایر نظریه‌پردازان، و نقدها و محدودیت‌های نظریه نیز بررسی شده است. اثر حاضر نه‌تنها به اصول نظری می‌پردازد، بلکه راهکارهایی برای طراحی آموزشی، مدیریت کلاس، ارزشیابی و برنامه‌ریزی درسی بر پایهٔ نظریهٔ گاتری ارائه می‌دهد. این کتاب برای معلمان، مربیان، دانشجویان علوم تربیتی و علاقه‌مندان به روان‌شناسی یادگیری، منبعی قابل‌توجه به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب نظریه یادگیری گاتری

کتاب «نظریه یادگیری گاتری» به‌طور عمیق به نظریهٔ هم‌خوانی یا تداعی‌گرای یادگیری ادوین گاتری می‌پردازد و اصول بنیادین آن را شرح می‌دهد. گاتری برخلاف بسیاری از نظریه‌پردازان هم‌عصر خود، یادگیری را فرایندی تدریجی و وابسته به تقویت نمی‌داند، بلکه معتقد است یادگیری تنها با یک بار مواجهه با محرک و انجام پاسخ مناسب رخ می‌دهد. اصل کلیدی این نظریه، مجاورت زمانی محرک و پاسخ است؛ یعنی اگر یک رفتار خاص در حضور یک محرک خاص انجام شود، همان محرک در آینده نیز همان پاسخ را فعال می‌کند. تقویت، پاداش یا تکرار در این نظریه نقش اساسی ندارند و یادگیری می‌تواند حتی با یک بار تجربه شکل بگیرد. در این کتاب، نقش نشانه‌ها و زمینه‌های محیطی در یادگیری به‌عنوان عوامل تعیین‌کنندهٔ رفتار بررسی شده است. گاتری تأکید دارد که یادگیری وابسته به موقعیت است و تغییر در نشانه‌ها یا زمینه‌ها می‌تواند باعث تغییر رفتار شود. حذف رفتارهای نامطلوب و جایگزینی پاسخ‌های جدید، از دیگر محورهای مهم نظریهٔ گاتری هستند؛ به این معنا که برای اصلاح رفتار، باید پاسخ جدیدی را در حضور همان محرک آموزش داد تا رفتار قبلی خاموش شود. کتاب به مزایا و محدودیت‌های این نظریه نیز می‌پردازد. از جمله مزایا می‌توان به سادگی و وضوح مفهومی، کاربرد عملی در آموزش مهارت‌ها و سرعت در تحلیل رفتاری اشاره کرد. در مقابل، نادیده‌گرفتن نقش تقویت، بی‌توجهی به فرایندهای شناختی و انگیزشی، و محدودیت در تبیین یادگیری‌های پیچیده از جمله نقدهای وارد بر این نظریه هستند. در بخش‌های کاربردی، راهبردهای طراحی آموزشی، تنظیم محیط یادگیری، نقش معلم، و نمونه‌هایی از طرح درس‌های مبتنی بر نظریهٔ گاتری ارائه شده است. این کتاب با مثال‌های ملموس و سناریوهای آموزشی، تلاش می‌کند نظریهٔ گاتری را به ابزاری عملی برای بهبود کیفیت آموزش تبدیل کند.

چرا باید کتاب نظریه یادگیری گاتری را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا با یکی از نظریه‌های بنیادین و درعین‌حال کمتر شناخته‌شدهٔ یادگیری آشنا شد. «نظریه یادگیری گاتری» با تمرکز بر اصل مجاورت محرک و پاسخ، دیدگاهی متفاوت نسبت به فرایند یادگیری ارائه می‌دهد که می‌تواند در طراحی محیط‌های آموزشی، مدیریت کلاس و اصلاح رفتارهای نامطلوب بسیار کارآمد باشد. این کتاب با ارائهٔ راهکارهای عملی و مثال‌های کاربردی، امکان پیاده‌سازی نظریهٔ گاتری را در موقعیت‌های واقعی آموزشی فراهم می‌کند و به معلمان و مربیان کمک می‌کند تا نقش محیط و نشانه‌ها را در یادگیری بهتر درک کنند. همچنین، نقدها و محدودیت‌های این نظریه نیز به‌روشنی بیان شده‌اند تا خواننده بتواند با دیدی جامع‌تر به انتخاب رویکردهای آموزشی بپردازد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای معلمان، مربیان، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی، برنامه‌ریزان آموزشی و هرکسی که به دنبال درک عمیق‌تر فرایند یادگیری و اصلاح رفتارهای آموزشی است، مناسب خواهد بود. به‌ویژه افرادی که دغدغهٔ طراحی محیط‌های یادگیری مؤثر، مدیریت کلاس و تغییر عادت‌های رفتاری را دارند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب نظریه یادگیری گاتری

«گاتری بر خلاف رفتارگرایان دیگر، باور داشت که یادگیری تنها از طریق «جفت شدن محرک و پاسخ» در همان لحظه رخ می‌دهد. در ادامه، مهم‌ترین اصول نظریه گاتری را بررسی می‌کنیم: ۰ اصل تداعی واحد تعریف: یادگیری تنها در یک برخورد میان محرک و پاسخ اتفاق می‌افتد. بر اساس این اصل، اگر محرکی با یک پاسخ خاص همراه شود، همان محرک در آینده نیز به همان پاسخ خواهد انجامید. در نتیجه، برخلاف نظریات دیگر، نیازی به تکرار و تقویت مکرر نیست. ۰ نقش محرک‌ها گاتری معتقد بود که ترکیب کلی محرک‌هایی که در لحظه پاسخ حضور دارند، تداعی را شکل می‌دهد. حتی تغییر کوچکی در محیط می‌تواند بر یادگیری تأثیر بگذارد. ۰ نقش پاسخ گاتری تأکید می‌کرد که پاسخ باید یک حرکت خاص باشد، نه نتیجه یا پیامد آن حرکت. یعنی تمرکز او بر خود رفتار حرکتی بود. ۰ نقش تقویت برخلاف اسکینر و ثرندایک، گاتری تقویت را برای یادگیری ضروری نمی‌دانست. او باور داشت که یادگیری به‌محض همراه شدن محرک و پاسخ انجام می‌گیرد و تقویت تنها نقش حفظ یا نگه‌داشت رفتار را دارد، نه شکل‌گیری آن.»