کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش فعالی

کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش‌ فعالی نوشته شیما جندقی که توسط نشر بن بال منتشر شده، اثری تخصصی در حوزه‌ی روان‌شناسی کودک است که به والدین و مربیان کمک می‌کند تا نشانه‌های اولیه‌ی بیش‌فعالی را در کودکان شناسایی کنند. این کتاب با زبانی روشن و ساختاری منظم، به بررسی علائم رفتاری، تفاوت‌های طبیعی رشد و ابزارهای غربالگری ساده برای تشخیص زودهنگام پرداخته و راهکارهایی برای حمایت از کودکان ارائه داده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش فعالی

کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش‌فعالی از شیما جندقی، یک اثر آموزشی و راهنمای کاربردی است که به موضوع شناسایی و مدیریت اختلال بیش‌فعالی/کمبود توجه (ADHD) در کودکان می‌پردازد. این کتاب با تمرکز بر اهمیت تشخیص زودهنگام، والدین و معلمان را با نشانه‌های رفتاری، تفاوت‌های جنسیتی، عوامل محیطی و ژنتیکی و همچنین ابزارهای ساده‌ی غربالگری آشنا می‌کند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مفاهیم پایه و انواع اختلال را توضیح می‌دهد.

کتاب حاضر به نشانه‌های رفتاری در سنین مختلف، روش‌های مشاهده و ثبت رفتار، خطاهای رایج در تشخیص و اختلالات همراه می‌پردازد. در ادامه، مسیر ارزیابی تخصصی، نقش والدین و معلمان و گام‌های حمایتی اولیه برای مدیریت بهتر کودک بیش‌فعال شرح داده می‌شود. این اثر نوشته‌ی شیما جندقی با ارائه‌ی مثال‌های ملموس و چک‌لیست‌های کاربردی، به‌عنوان یک راهنمای عملی برای خانواده‌ها و مربیان مطرح است و تلاش دارد با افزایش آگاهی، از بروز مشکلات ثانویه و برچسب‌های منفی برای کودکان جلوگیری کند.

خلاصه کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش فعالی

کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش‌فعالی با تأکید بر اهمیت شناسایی سریع علائم، به والدین و مربیان کمک می‌کند تا تفاوت میان رفتارهای طبیعی کودکان و نشانه‌های اختلال بیش‌فعالی/کمبود توجه را تشخیص دهند. نویسنده ابتدا تعریف دقیقی از بیش‌فعالی و انواع آن ارائه می‌دهد: نوع عمدتاً بی‌توجه، نوع عمدتاً بیش‌فعال-تکانشی و نوع ترکیبی. هرکدام از این انواع با ویژگی‌ها و نشانه‌های خاص خود معرفی می‌شوند و مثال‌هایی از رفتارهای رایج در هر گروه آورده می‌شود. در ادامه، کتاب به بررسی علل و عوامل زمینه‌ساز بیش‌فعالی می‌پردازد؛ از جمله عوامل ژنتیکی، زیستی، محیطی و روان‌شناختی. تفاوت‌های جنسیتی در بروز علائم و شیوع اختلال نیز مورد توجه قرار گرفته است. 

بخش مهمی از کتاب به والدین اختصاص دارد و راهکارهایی برای مشاهده و ثبت رفتارهای کودک، استفاده از چک‌لیست‌های غربالگری و زمان مناسب برای مراجعه به متخصص ارائه می‌دهد. کتاب همچنین به خطاهای رایج والدین در تشخیص بیش‌فعالی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه برخی رفتارها ممکن است با رشد طبیعی کودک یا سایر اختلالات اشتباه گرفته شوند. اختلالات همراه مانند اضطراب، مشکلات یادگیری و اختلالات خواب نیز بررسی شده‌اند. 

در بخش‌های پایانی، مسیر ارزیابی تخصصی و نقش والدین و معلمان در حمایت از کودک بیش‌فعال شرح داده می‌شود. نویسنده بر اهمیت ایجاد ساختار و نظم در خانه، تقویت رفتارهای مثبت، استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش و فراهم‌کردن محیطی مناسب برای تخلیه‌ی انرژی کودک تأکید دارد. در مجموع، این کتاب با ارائه‌ی راهنمایی‌های عملی و مثال‌های کاربردی، والدین و مربیان را برای مواجهه‌ی بهتر با چالش‌های بیش‌فعالی آماده می‌کند.

چرا باید کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش فعالی را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر تشخیص زودهنگام، به والدین و مربیان امکان می‌دهد تا پیش از بروز مشکلات جدی تحصیلی یا اجتماعی، نشانه‌های بیش‌فعالی را شناسایی کنند و اقدامات حمایتی لازم را آغاز کنند. کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش‌فعالی با ارائه‌ی چک‌لیست‌ها، مثال‌های واقعی و راهکارهای ساده، فرایند شناسایی و مدیریت این اختلال را برای خانواده‌ها قابل‌فهم و عملی می‌سازد؛ همچنین با پرداختن به خطاهای رایج در تشخیص و معرفی ابزارهای غربالگری، از سردرگمی والدین جلوگیری می‌کند و مسیر مراجعه به متخصص را روشن‌تر می‌سازد. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که به‌دنبال راهی برای کاهش اضطراب و افزایش اعتمادبه‌نفس کودک خود هستند، منبعی کاربردی و قابل‌اتکا به‌ شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای والدین، معلمان، مربیان مهدکودک و هرکسی که با کودکان در ارتباط است و دغدغه‌ی شناسایی و مدیریت رفتارهای پرتحرک یا کم‌توجهی را دارد، مناسب است؛ همچنین به دانشجویان و فعالان حوزه‌ی روان‌شناسی کودک و مشاوره‌ی خانواده که به‌دنبال منابع کاربردی برای تشخیص و حمایت از کودکان بیش‌فعال هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب راهنمای تشخیص زودهنگام بیش فعالی

«تشخیص زودهنگام بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان، یکی از حیاتی‌ترین گام‌ها برای حمایت مؤثر از رشد و آینده آنان است. بیش‌فعالی فقط به معنای پرتحرکی یا بی‌قراری نیست؛ این اختلال مجموعه‌ای از چالش‌های توجه، کنترل هیجانات و رفتارهای تکانشی را در بر می‌گیرد که می‌تواند بر یادگیری، روابط اجتماعی و عزت‌نفس کودک تأثیر عمیقی بگذارد. تشخیص زودهنگام به دلایل زیر اهمیت ویژه‌ای دارد: 

 ۱. پیشگیری از مشکلات ثانویه:

بدون تشخیص و حمایت مناسب، کودک بیش‌فعال ممکن است دچار مشکلاتی مانند افت تحصیلی، رفتارهای پرخطر، اضطراب، افسردگی و اختلالات ارتباطی شود. مداخله به موقع می‌تواند جلوی این پیامدهای منفی را بگیرد. 

 ۲. امکان مداخله و آموزش مهارت‌های لازم: 

کودکی که به موقع شناسایی می‌شود، فرصت می‌یابد مهارت‌های مدیریتی مانند خودتنظیمی، تمرکز، مدیریت هیجان و حل مسئله را در سنین طلایی یاد بگیرد؛ مهارت‌هایی که تا پایان عمر به او کمک خواهند کرد. 

 ۳. تقویت رابطه والد-کودک: 

درک صحیح رفتارهای کودک باعث می‌شود والدین به جای سرزنش یا عصبانیت، با رویکردی حمایتی برخورد کنند. این رابطه مثبت به سلامت روانی کودک کمک می‌کند و از بروز تعارضات مزمن خانوادگی جلوگیری می‌کند.»