کتاب دولت الکترونیکی

کتاب دولت الکترونیکی تألیف و ترجمه الهام مقاره‌ عابد و زهرا بهرامیان است که نشر آتی‌ نگر آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی مفاهیم و ساختارهای مرتبط با دولت الکترونیکی می‌پردازد و تلاش می‌کند با رویکردی تحلیلی، ابعاد مختلف پیاده‌سازی فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت دولتی را واکاوی کند. موضوعات اصلی کتاب شامل تعریف دولت الکترونیکی، مزایا و چالش‌های آن، مدل‌های پیاده‌سازی، کاربردهای عملی و پیشرفت‌های آینده در این حوزه است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دولت الکترونیکی

کتاب دولت الکترونیکی اثری در حوزه‌ی مدیریت دولتی است که به بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در تحول ساختارهای حکومتی و ارائه‌ی خدمات عمومی می‌پردازد. الهام مقاره‌‌عابد و زهرا بهرامیان باتکیه‌بر منابع بین‌المللی و مطالعات موردی سعی کرده‌اند تصویری جامع از روند گذار دولت‌ها به‌سمت دیجیتالی‌شدن ارائه دهند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مفاهیم پایه و تعاریف کلیدی را شرح می‌دهد؛ سپس به‌سراغ مدل‌های بلوغ، برنامه‌ریزی استراتژیک، کاربردهای عملی و چالش‌های اجرایی می‌رود. 

در بخش‌هایی از کتاب، مثال‌هایی از کشورهای مختلف و پروژه‌های موفق و ناموفق دولت الکترونیکی آورده شده تا خواننده بتواند با ابعاد واقعی این تحول آشنا شود. این کتاب نه‌تنها به جنبه‌های فنی و مدیریتی می‌پردازد، بلکه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و حتی حقوقی دولت الکترونیکی را نیز بررسی می‌کند. کتاب حاضر از نوع تحلیلی و آموزشی است و برای مخاطبانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر تحول دیجیتال در بخش عمومی هستند، مناسب به‌نظر می‌رسد.

خلاصه کتاب دولت الکترونیکی

اثر حاضر با تعریف و تبیین مفاهیم پایه آغاز می‌شود و دولت الکترونیکی را به‌عنوان روشی برای به‌کارگیری فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی با هدف بهبود عملکرد و خدمات دولتی معرفی می‌کند. الهام مقاره‌‌عابد و زهرا بهرامیان چهار عنصر اصلی دولت الکترونیکی را به این صورت برمی‌شمارند: استفاده از فناوری‌های نوین، پشتیبانی از اقدامات دولت، بهبود روابط دولت با شهروندان و پیروی از استراتژی‌های مشارکتی. در ادامه، کتاب به مزایای دولت الکترونیکی مانند افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها، بهبود شفافیت و ارتقای کیفیت خدمات اشاره کرده است؛ درعین‌حال چالش‌هایی مانند شکاف دیجیتال، ریسک‌های فنی و مدیریتی و مقاومت در برابر تغییر را نیز مطرح کرده است. 

در بخش‌های بعدی، مدل‌های بلوغ دولت الکترونیکی و مراحل پیاده‌سازی آن بررسی شده‌اند. این مدل‌ها نشان می‌دهند که دولت‌ها چگونه از حضور آنلاین ابتدایی به‌سمت ارائه‌ی خدمات تعاملی و تراکنشی و در نهایت، یکپارچه‌سازی کامل حرکت می‌کنند. برنامه‌ریزی استراتژیک، تدوین چشم‌انداز و اهداف و تعیین استراتژی‌های اجرایی از دیگر محورهای مهم کتاب هستند. الهام مقاره‌‌عابد و زهرا بهرامیان با ارائه‌ی مثال‌هایی از کشورهای مختلف نشان می‌دهند که موفقیت در پیاده‌سازی دولت الکترونیکی نیازمند هماهنگی میان فناوری، قوانین، منابع انسانی و مشارکت شهروندان است. 

کتاب به کاربردهای عملی دولت الکترونیکی در حوزه‌هایی مانند مالیات، بیمه، ثبت اسناد، تدارکات الکترونیکی، آموزش و مدیریت بلایا می‌پردازد و پیشرفت‌های آینده مانند دولت همراه و توسعه‌ی خدمات مبتنی‌بر موبایل را بررسی می‌کند. در نهایت، بر این نکته تأکید شده است که دولت الکترونیکی فرایندی تکاملی و بلندمدت است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، آموزش مستمر و ارزیابی منظم است.

چرا باید کتاب دولت الکترونیکی را بخوانیم؟

این اثر با ارائه‌ی تحلیلی جامع از مفاهیم و سیر تحول دولت الکترونیکی، به خواننده کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از چگونگی تحول دولت‌ها در عصر دیجیتال به‌دست آورد. آشنایی با مدل‌های پیاده‌سازی، چالش‌ها و فرصت‌های دولت الکترونیکی و مثال‌های واقعی از کشورهای مختلف، این امکان را فراهم می‌کند که مخاطب بتواند شرایط جهانی را با موقعیت‌های بومی مقایسه کند. مطالعه‌ی این اثر برای کسانی که به‌دنبال شناخت ابعاد مدیریتی، فنی و اجتماعی تحول دیجیتال در بخش عمومی هستند، بسیار مفید خواهد بود.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی کتاب حاضر برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مدیریت دولتی، فناوری اطلاعات، علوم سیاسی و سیاست‌گذاری عمومی مناسب است؛ همچنین مدیران و کارشناسان حوزه‌ی فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی و علاقه‌مندان تحول دیجیتال در بخش عمومی می‌توانند از مطالب این کتاب بهره‌مند شوند. این اثر به‌ویژه برای کسانی که با چالش‌های پیاده‌سازی فناوری در دولت‌ها روبه‌رو هستند، کاربردی است.

بخشی از کتاب دولت الکترونیکی

«تعاریف متعددی از دولت الکترونیکی وجود دارد. در کل، می‌توان دولت الکترونیکی را به کاربرد فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای بهبود عملکرد وظایف و خدمات دولت تعبیر کرد. به بیان خاص‌تر، دولت الکترونیکی به «استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای تحول در عملیات دولتی به‌منظور بهبود اثربخشی، کارایی و ارائه خدمات» اطلاق می‌شود. ازاین‌رو، دولت الکترونیکی باید از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای کمک به عملکرد کارآمدتر بخش دولتی و فراهم‌سازی خدمات بهتر برای بنگاه‌ها، شهروندان و موکلان داخلی استفاده بهینه به عمل آورد. بیشتر تعاریف فعلی از دولت الکترونیکی را می‌توان با استفاده از چهار عنصر اصلی خلاصه کرد.»