کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق

کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق، نوشته فرناز حصیرچی‌ دیزج، سمانه قائم‌ پناه، سارا حسینی، سحر حیدروند و سمیرا احمدی است که به کوشش نشر فروغ سیمرغ منتشر شده است. این اثر به بررسی نقش انگیزش، تفکر خلاق و شیوه‌های نوین در آموزش و ارتباط معلم با دانش‌آموزان پرداخته و با رویکردی تحلیلی، راهکارهایی برای افزایش اثربخشی معلمان و بهبود روابط آموزشی ارائه می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق

کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق، به قلم فرناز حصیرچی‌ دیزج، سمانه قائم‌‌پناه، سارا حسینی، سحر حیدروند و سمیرا احمدی، با تمرکز بر موضوع اثربخشی معلمان و اهمیت تفکر خلاق در فرایند آموزش، به بررسی جنبه‌های مختلف انگیزش، روابط معلم و شاگرد و نقش نگرش‌های نوین در کلاس درس پرداخته‌ است. این کتاب شامل فصل‌هایی درباره‌ی مفاهیم انگیزش، نظریه‌های روان‌شناسی یادگیری، تفکر دلفینی و کوسه‌ای و راهکارهای عملی برای پرورش خلاقیت و انگیزه در دانش‌آموزان است. 

نویسندگان با بهره‌گیری از پژوهش‌های علمی و مثال‌های متنوع تلاش کرده‌اند تصویری جامع از چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی معلمان در محیط آموزشی ارائه دهند. این اثر به‌ویژه برای معلمان، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و علاقه‌مندان مباحث روان‌شناسی یادگیری و آموزش طراحی شده است و با رویکردی متفاوت، به بررسی راه‌کارهای ایجاد انگیزه، تقویت تفکر خلاق و بهبود تعاملات انسانی در کلاس درس می‌پردازد.

خلاصه کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق

کتاب حاضر با طرح این پرسش آغاز شده که چگونه می‌توان کلاسی پویا و انگیزه‌بخش داشت و نقش معلم در ایجاد چنین فضایی چیست. نویسندگان ابتدا به تعریف انگیزش و تفاوت آن با انگیزه پرداخته‌اند و اهمیت آن را در یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بررسی کرده‌اند. در ادامه، نظریه‌های مختلف انگیزشی، ازجمله رویکرد رفتاری، شناختی، انسان‌گرایی و اجتماعی ـ فرهنگی معرفی شده‌اند و هرکدام از منظر تأثیرگذاری بر رفتار و یادگیری دانش‌آموزان تحلیل شده‌اند. 

در بخش‌های بعدی، کتاب به نظریه‌ی نسبت‌دادن (اسناد) و نقش آن در شکل‌گیری عزت‌نفس و خودپنداره‌ی دانش‌آموزان پرداخته است. نویسندگان توضیح داده‌اند که چگونه برداشت دانش‌آموز از علت موفقیت یا شکست خود، بر انگیزش و عملکرد او اثر می‌گذارد و معلم چگونه می‌تواند با ایجاد تجربه‌های موفقیت‌آمیز، از بروز درماندگی آموخته‌شده جلوگیری کند. یکی از محورهای اصلی کتاب، معرفی و تبیین تفکر دلفینی در مقابل تفکر کوسه‌ای و خرچنگی است. تفکر دلفینی به‌عنوان الگویی برای همکاری، انعطاف‌پذیری و نگاه برنده ـ برنده در روابط انسانی مطرح شده و نویسندگان با مثال‌هایی از دنیای حیوانات و زندگی روزمره، اهمیت این نگرش را در محیط آموزشی مشخص کرده‌اند. در مقابل، تفکر کوسه‌ای و خرچنگی به‌عنوان نمونه‌هایی از رقابت ناسالم، حسادت و مانع‌تراشی در مسیر رشد فردی و جمعی معرفی شده‌اند. 

در بخش‌های پایانی، کتاب راهکارهایی را برای تقویت انگیزش، پرورش تفکر خلاق و ایجاد فضای مثبت در کلاس ارائه داده است. این راهکارها شامل استفاده از تشویق کلامی، هدف‌گذاری، ارائه‌ی مطالب از ساده به دشوار، کاهش رقابت ناسالم، مشارکت فعال دانش‌آموزان و توجه به نیازهای عاطفی و روانی آن‌ها است. نویسندگان بر این نکته تأکید کرده‌اند که معلم جذاب کسی است که با بهره‌گیری از تفکر خلاق و نگرش مثبت، نه‌تنها خودش رشد می‌کند، بلکه زمینه‌ی رشد و موفقیت دانش‌آموزان را نیز فراهم می‌کند.

چرا باید کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق را بخوانیم؟

این اثر با تمرکز بر پیوند میان انگیزش، خلاقیت و روابط انسانی در آموزش، به معلمان و علاقه‌مندان حوزه‌ی تعلیم و تربیت کمک می‌کند تا با شناخت بهتر نظریه‌های انگیزشی و راهکارهای عملی، فضای یادگیری را برای دانش‌آموزان جذاب‌تر و اثربخش‌تر کنند. کتاب حاضر با ارائه‌ی مثال‌های متنوع و تحلیل‌های روان‌شناختی نشان می‌دهد که چگونه نگرش معلم و نوع تفکر او می‌تواند بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان تأثیرگذار باشد. خواندن این کتاب فرصتی است برای بازنگری در شیوه‌های تدریس و ایجاد تغییرات مثبت در کلاس درس.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این اثر برای معلمان، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی، مشاوران آموزشی و والدینی که دغدغه‌ی رشد انگیزه و خلاقیت در فرزندان خود را دارند، مفید است؛ همچنین به کسانی که به‌دنبال راهکارهایی برای بهبود روابط انسانی و افزایش اثربخشی در محیط‌های آموزشی هستند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب معلم جذاب در پرتو تفکر خلاق

«یک کلاس ایده‌ال کلاسی است که در آن دانش‌آموزان به درس توجه کامل دارند، سوالات زیادی می‌پرسند، در بحث‌های کلاسی شرکت دارند، تکالیف تعیین‌شده را با دقت و به موقع انجام می‌دهند و معلم را وادار می‌کنند که به خاطر پاسخگویی به پرسش آن‌ها به منابع اضافی مراجعه کند و اطلاعات خود را افزایش دهد. چنین کلاسی را کلاس دارای انگیزه می‌خوانند. در واقع انگیزش موتور محرک تلاش و فعالیت برای یادگیری است. دانش‌آموز بی‌انگیزه نه‌تنها رغبتی به درس خواندن و یادگیری نشان نمی‌دهد، بلکه با بی‌تفاوتی و بی‌توجهی خود چه بسا برای کار کردن دانش‌آموزان دیگر در کلاس نیز مزاحمت ایجاد کند. شناسایی مفهوم انگیزش و آگاهی از انگیزه‌های مختلف و تأثیر آن‌ها بر فرایند یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان به معلم کمک می‌کند تا در طرح و اجرای برنامه‌های آموزشی خود روش‌های بهتری برگزیند.»