کتاب فهم فهم

معرفی کتاب فهم فهم

کتاب الکترونیکی «فهم فهم: آشنایی با هرمنوتیک فلسفی گادامر» (آشنایی با هرمنوتیک فلسفی گادامر) نوشتهٔ علی‌رضا آزاد و منتشرشده توسط نشر تگ، به بررسی اندیشه‌های هانس-گتورگ گادامر در حوزهٔ هرمنوتیک فلسفی می‌پردازد. این اثر با تمرکز بر مفاهیم بنیادین فهم، حقیقت، روش، زبان و ایمان، تلاش می‌کند تصویری روشن از دستگاه فکری گادامر ارائه دهد و جایگاه هرمنوتیک فلسفی را در فلسفهٔ قاره‌ای و علوم انسانی تبیین کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فهم فهم

این کتاب به معرفی و واکاوی هرمنوتیک فلسفی گادامر می‌پردازد؛ جریانی که در نیمهٔ دوم قرن بیستم با تأثیر از هایدگر و گادامر، فهم را نه صرفاً به‌عنوان روشی برای تفسیر متون، بلکه به‌مثابهٔ نحوه‌ای از هستی و تجربهٔ انسانی مطرح کرد. نویسنده با تکیه بر منابع اصلی آلمانی و ترجمه‌های انگلیسی و فارسی، تلاش کرده است آموزه‌های گادامر را با دغدغه‌ها و پرسش‌های مخاطب ایرانی پیوند بزند. کتاب در شش فصل، به موضوعاتی چون تاریخ هرمنوتیک، نقد روش‌گرایی، حقیقت، ماهیت فهم، نقش زبان و نسبت هرمنوتیک با ایمان و متون مقدس می‌پردازد. نویسنده در مقدمه اشاره می‌کند که این اثر بخشی از رسالهٔ دکتری اوست و هدفش ارائهٔ تصویری همه‌جانبه و قابل‌فهم از هرمنوتیک فلسفی گادامر است. کتاب با رویکردی تحلیلی، ضمن پرهیز از نظام‌سازی و ارائهٔ قواعد عملی، به تبیین هستی‌شناسی فهم و نقد روش‌گرایی در علوم انسانی می‌پردازد.

خلاصه کتاب فهم فهم

کتاب «فهم فهم» با مروری بر تاریخ هرمنوتیک آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که این دانش از تفسیر متون مقدس تا فلسفهٔ مدرن، تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. نویسنده، پس از معرفی زندگی و آثار گادامر، به شرح مختصات هرمنوتیک فلسفی او می‌پردازد؛ از جمله تأکید بر هستی‌شناسی فهم، پرهیز از نظام‌سازی و قواعد عملی، و توجه به نقش ناخودآگاه در فرایند فهم. گادامر فهم را رخدادی می‌داند که همواره در بستر تاریخ، سنت و زبان شکل می‌گیرد و نمی‌توان آن را به قواعدی ثابت فروکاست. کتاب به نقد روش‌گرایی در علوم انسانی می‌پردازد و نشان می‌دهد که روش‌های علمی مدرن، به‌ویژه با تأکید بر جدایی سوبژه و ابژه، قادر به درک همهٔ ابعاد حقیقت نیستند. در ادامه، نسبت هرمنوتیک فلسفی با حقیقت، زبان و ایمان بررسی می‌شود؛ گادامر حقیقت را امری فراتر از صدق گزاره‌ای می‌داند و زبان را نه ابزار، بلکه بستر رخداد فهم معرفی می‌کند. همچنین، نقش ایمان و متون مقدس در هرمنوتیک فلسفی و تفاوت آن با هرمنوتیک کلاسیک مورد بحث قرار می‌گیرد. نویسنده با تحلیل مفاهیمی چون دور هرمنوتیکی، امتزاج افق‌ها و نقش پیش‌داوری‌ها، به تبیین سازوکار فهم از منظر گادامر می‌پردازد و نشان می‌دهد که فهم همواره امری تاریخی، زبانی و دیالوگی است.

چرا باید کتاب فهم فهم را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به فلسفهٔ قاره‌ای، هرمنوتیک و اندیشه‌های گادامر علاقه‌مندند، فرصتی فراهم می‌کند تا با مبانی و تحولات هرمنوتیک فلسفی آشنا شوند. اثر حاضر با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به نقد روش‌گرایی و تبیین جایگاه فهم در علوم انسانی می‌پردازد و مفاهیم کلیدی مانند حقیقت، زبان، سنت و ایمان را از منظر گادامر بررسی می‌کند. مطالعهٔ این کتاب می‌تواند به درک عمیق‌تر نسبت به ماهیت فهم، نقش پیش‌داوری‌ها و اهمیت زبان در تفسیر متون و پدیده‌ها کمک کند.

خواندن کتاب فهم فهم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، الهیات، علوم انسانی و علاقه‌مندان به هرمنوتیک فلسفی و اندیشه‌های گادامر توصیه می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ فهم متون، نقد روش‌گرایی یا بررسی نسبت زبان و حقیقت را دارند، مفید است.

فهرست کتاب فهم فهم

- فصل اول: کلیات هرمنوتیک فلسفی گادامر به معرفی تاریخچهٔ هرمنوتیک، پیدایش هرمنوتیک فلسفی، زندگی‌نامهٔ گادامر و ویژگی‌های اندیشهٔ او می‌پردازد. - فصل دوم: هرمنوتیک فلسفی گادامر و مسئلهٔ روش نقد روش‌گرایی، بررسی ریشه‌های آن، ایرادات روش‌گرایی و منطق علمی را مطرح می‌کند و جایگاه روش در علوم انسانی را به چالش می‌کشد. - فصل سوم: هرمنوتیک فلسفی گادامر و مسئلهٔ حقیقت دیدگاه گادامر دربارهٔ حقیقت، تفاوت آن با نیچه و هایدگر، و نسبت حقیقت با خودشناسی و هرمنوتیک کلاسیک را بررسی می‌کند. - فصل چهارم: هرمنوتیک فلسفی گادامر و مسئلهٔ فهم به ماهیت فهم، رخداد فهم، نقش پیش‌داوری، تاریخ، سنت، افق، کاربست، دیالکتیک و دور هرمنوتیکی می‌پردازد و معیارهای صحت فهم را تحلیل می‌کند. - فصل پنجم: هرمنوتیک فلسفی گادامر و مسئلهٔ زبان جایگاه زبان در هرمنوتیک فلسفی، تفاوت با هرمنوتیک کلاسیک، اهمیت زبان، رد ابزارانگاری و نشانه‌انگاری زبان، و نقش زبان در فهم و هستی را بررسی می‌کند. - فصل ششم: هرمنوتیک فلسفی گادامر و مسئلهٔ ایمان نسبت هرمنوتیک با دین، فهم دینی، تبیین آموزه‌های دینی، اخلاق، عرفان و ویژگی‌های فهم متون مقدس را از منظر هرمنوتیک فلسفی تحلیل می‌کند.

بخشی از کتاب فهم فهم

«هرمنوتیک گادامر هستی‌شناختی است. او همانند کانت در جست‌وجوی پاسخی برای یک پرسش فلسفی مهم بود: کانت در پی شناخت شرایط حصول دانشی بود که ظهور و بروز علوم مدرن را ممکن می‌ساخت و گادامر نیز به دنبال توصیف ماهیت فهم و شرایط تحقق فهم انسانی از جهان بود. هدف او با هدف اسلافش، یعنی شلایرماخر و دیلتای و حتی هایدگر تفاوت داشت: مقصود شلایرماخر یافتن قواعد و اصول فهم صحیح متن و ارائهٔ آن‌ها بود؛ دیلتای تعیین و تعین روش‌شناسی فهم در علوم انسانی را درنظر داشت؛ هدف هایدگر استاد گادامر هم شناخت وجود یا هستی بود. هایدگر پروژهٔ خویش را به قصد شناخت هستی انسان یا چنان‌که خود می‌گفت، دازاین آغاز کرد. ولی برای نیل به این هدف ناگزیر شد به هستی‌شناسی فهم که شاخصهٔ دازاین بود هم توجه کند؛ به عبارت دیگر، برای هایدگر شناختِ فهم هدف آلی بود، نه غایی. اما گادامر اساسا به دنبال خود هستی‌شناسی فهم بود و برخلاف هایدگر قصد عبور از آن به مقصد هستی‌شناسی محض را نداشت. اگرچه او از این رهگذر ناچار تا حد زیادی به قلمرو مباحث روش‌شناسی علوم انسانی، و زیباشناسی و درک تاریخی و فهم متن هم پا گذاشت. در جریان این صیرورت علمی نهایتاً به فهم فهم نظر داشت. گادامر با نظر به رویکرد مقدم هایدگر، یعنی هستی‌شناسی فهم، می‌خواست توضیح دهد هنگامی‌که فهمی صورت می‌گیرد دقیقا چه اتفاقی می‌افتد یا به عبارت بهتر فهمیدن چگونه وجود می‌یابد.»