کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

معرفی کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

کتاب الکترونیکی «جغرافیای تاریخی و راه‌های تجاری ایالات شمال غربی ایران (ایالات خزری و قفقاز در دوره صفوی)» نوشتهٔ سیداحمد موسوی و ویراستاری آزیتا رفعت، توسط انتشارات حکایت نی منتشر شده است. این اثر به بررسی تحولات جغرافیایی، اقتصادی و راه‌های تجاری مناطق شمال غربی ایران، ایالات خزری و قفقاز در دورهٔ صفوی می‌پردازد و با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی، نقش این مناطق را در مناسبات اقتصادی و سیاسی آن عصر تحلیل می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

این کتاب به بررسی جغرافیای تاریخی و مسیرهای تجاری ایالات شمال غربی ایران، شامل گیلان، مازندران، آذربایجان و مناطق قفقاز در دورهٔ صفوی می‌پردازد. تمرکز اصلی بر نقش این مناطق در اقتصاد و تجارت خارجی ایران است؛ به‌ویژه در ارتباط با روسیه، عثمانی و دولت‌های اروپایی. نویسنده با استفاده از منابع دست اول، سفرنامه‌ها و نقشه‌های تاریخی، سعی دارد تصویری جامع از اهمیت راه‌های تجاری، کالاهای مبادله‌ای و سیاست‌های اقتصادی صفویان ارائه دهد. دورهٔ مورد بررسی، عصر صفویان است که با چالش‌های سیاسی و رقابت‌های منطقه‌ای همراه بود و توسعهٔ اقتصادی و راه‌های تجاری، نقش کلیدی در تثبیت قدرت صفویان داشت. کتاب علاوه بر تحلیل مسیرهای تجاری، به بررسی منابع تاریخی، سفرنامه‌ها و نقشه‌های جغرافیایی نیز می‌پردازد و تلاش می‌کند با رویکردی تحلیلی، تأثیر این عوامل را بر مناسبات اقتصادی و سیاسی منطقه نشان دهد.

خلاصه کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

این کتاب با تمرکز بر دورهٔ صفوی، به بررسی وضعیت تجارت و راه‌های ارتباطی ایالات شمال غربی ایران و مناطق خزری و قفقاز می‌پردازد. نویسنده ابتدا به اهمیت اقتصادی و استراتژیک این مناطق اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه صفویان برای تقویت بنیهٔ اقتصادی و سیاسی خود، تلاش کردند بر مناطق کلیدی مانند شروان، گیلان، مازندران و قفقاز مسلط شوند. در ادامه، کالاهای راهبردی مبادله‌ای مانند ابریشم، چوب، پارچه، پشم و قالی به عنوان صادرات اصلی شمال ایران معرفی می‌شوند و واردات کالاهایی نظیر ادویه، قند، پارچه و فلزات از روسیه و عثمانی شرح داده می‌شود. کتاب به نقش بنادر مهمی چون انزلی، مشهدسر، باکو و آستاراخان در رونق تجارت دریایی و زمینی اشاره دارد و توضیح می‌دهد که چگونه مسیرهای تجاری از طریق دریای خزر و راه‌های خشکی به اروپا و روسیه متصل می‌شدند.سیاست‌های اقتصادی صفویان، از جمله توسعهٔ راه‌ها، ایجاد امنیت و تمرکز قدرت مرکزی، به عنوان عوامل کلیدی در رشد تجارت شمال ایران بررسی می‌شود. همچنین نقش دولت‌های خارجی، شرکت‌های تجاری اروپایی و رقابت با عثمانی و روسیه در تعیین مسیرهای تجاری و نوع کالاهای مبادله‌ای تحلیل می‌شود. کتاب با تکیه بر منابع تاریخی، سفرنامه‌ها و نقشه‌های جغرافیایی، تصویری از تحولات اقتصادی و جغرافیایی این مناطق در دورهٔ صفوی ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به تاریخ اقتصادی و جغرافیای ایران علاقه دارند، فرصتی فراهم می‌کند تا با نقش مناطق شمال غربی و خزری در تحولات اقتصادی و سیاسی عصر صفوی آشنا شوند. تحلیل مسیرهای تجاری، بررسی کالاهای مبادله‌ای و تأثیر سیاست‌های صفویان بر مناسبات منطقه‌ای، دیدی عمیق‌تر نسبت به پیوند اقتصاد و سیاست در تاریخ ایران ارائه می‌دهد. همچنین استفاده از منابع متنوع و نقشه‌های تاریخی، ارزش پژوهشی کتاب را افزایش داده است.

خواندن کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران تاریخ، دانشجویان رشته‌های تاریخ، جغرافیا و اقتصاد، علاقه‌مندان به مطالعات منطقه‌ای قفقاز و دریای خزر و کسانی که به بررسی تحولات اقتصادی و راه‌های تجاری ایران در دوره‌های تاریخی علاقه دارند، مفید است. همچنین برای افرادی که به دنبال شناخت ریشه‌های مناسبات ایران با روسیه و عثمانی هستند، این اثر توصیه می‌شود.

فهرست کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

- فصل اول: وضعیت تجارت در دوره صفویه به بررسی کلی شرایط اقتصادی و تجاری ایران در عصر صفوی، اهداف سیاسی و اقتصادی حکومت، کالاهای راهبردی، مقاصد تجاری و نقش ابریشم در اقتصاد ایران می‌پردازد.- فصل دوم: جغرافیای تاریخی و راه‌های تجاری دریای خزر شامل تحلیل جغرافیای طبیعی و تاریخی دریای خزر، مسیرهای تجاری آبی و نقش این دریا در ارتباط ایران با روسیه و اروپا است.- فصل سوم: جغرافیای تاریخی ایالت گیلان و مازندران به بررسی ویژگی‌های جغرافیایی، اقتصادی و راه‌های ارتباطی این ایالات در دوره صفوی و نقش آن‌ها در تجارت ابریشم و کالاهای دیگر می‌پردازد.- فصل چهارم: جغرافیای تاریخی و اقتصادی قفقاز شامل معرفی موقعیت جغرافیایی، ترکیب قومی و دینی، شهرهای تجاری و نقش قفقاز در مناسبات اقتصادی و سیاسی صفویان است.- فصل پنجم: منابع و اسناد تاریخی به معرفی منابع اصلی، سفرنامه‌ها، نقشه‌های تاریخی و اسناد مورد استفاده در پژوهش و تحلیل داده‌های تاریخی می‌پردازد.

بخشی از کتاب جغرافیای تاریخی و راه های تجاری ایالات شمال غربی ایران، ایالات خزری، و قفقاز در دوره صفوی

«حکومت صفوی در ابتدای تأسیس آن توسط شاه اسماعیل درصدد تقویت بنیهٔ اقتصادی خود بود. به همین دلیل سعی داشت با نفوذ در منطقهٔ قفقاز و تصرف نقاط حیاتی مانند شروان، به این هدف خود نائل شود. سیطره بر منطقهٔ شروان به علت نزدیکی به سرزمین‌های غیرمسلمان، می‌توانست مشروعیت دینی برای صفویان به دنبال داشته باشد. همچنین ثروت زیاد این منطقه می‌توانست پایگاهی برای تثبیت قدرت و ثروت صفویان باشد. پدر و پدربزرگ شاه اسماعیل یعنی جنید و حیدر در طی لشکرکشی به آن مناطق کشته شدند و اسماعیل با فتح شروان، شروع به تصرف آنجا کرد. شاه اسماعیل در طی چندین مرتبه لشکرکشی به شروان، قره‌باغ و گرجستان غنایم و ثروت فراوانی به دست آورد. در دوران شاه‌طهماسب و شاه‌عباس این روند ادامه پیدا کرد و مناطق شمال و شمال غرب محل نزاع حکومت صفوی با رقبای دیگر از جمله عثمانی‌ها باقی ماند زیرا این مناطق از لحاظ اقتصادی و تجاری و استراتژیکی حائز اهمیت فراوانی بودند. به طوریکه در منطقهٔ قفقاز کلیساهای ثروتمند فراوانی وجود داشت. علاوه بر آن، مناطق و مراکز تولید ابریشم و راه‌های کاروان‌رو بسیاری خصوصاً در ارمنستان بود که حکومت صفویه می‌توانست با گرفتن عواید گمرکی از آنان، درآمد بسیاری به دست آورد.»