کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

معرفی کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

کتاب الکترونیکی «معرفت‌شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا» (مطالعه تطبیقی معرفت‌شناسی دینی در فلسفه غرب و اسلامی) نوشتهٔ «فهیمه خوشنویسان» و منتشرشده توسط نشر «یافته»، به بررسی تطبیقی دیدگاه‌های معرفت‌شناختی «آلوین پلانتینگا» و «ملاصدرا» می‌پردازد. این اثر با تمرکز بر مبانی فلسفی و الهیاتی این دو متفکر، نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها را در حوزه معرفت‌شناسی دینی واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

این کتاب به مقایسهٔ دو جریان مهم معرفت‌شناسی دینی در سنت مسیحی و اسلامی می‌پردازد. «فهیمه خوشنویسان» با انتخاب «آلوین پلانتینگا» از فیلسوفان معاصر غربی و «ملاصدرا» از فیلسوفان برجستهٔ اسلامی، تلاش می‌کند تا نشان دهد چگونه هر یک از این متفکران، با تکیه بر مبانی فلسفی و الهیاتی خود، به پرسش‌هایی دربارهٔ ماهیت معرفت، نقش قوای ادراکی، فضایل اخلاقی، و جایگاه باور دینی پاسخ داده‌اند. کتاب در سه فصل تنظیم شده است: ابتدا اصول و مبانی فکری پلانتینگا و سپس ملاصدرا بررسی می‌شود و در نهایت، دیدگاه‌های این دو فیلسوف در موضوعاتی چون مبناگرایی، فضایل قوای ادراکی، ماهیت نداشتن خداوند، مسأله شر و نقش گناه در معرفت‌شناسی دینی با هم مقایسه می‌گردد. اثر حاضر در دوره‌ای نوشته شده که گفت‌وگو میان فلسفهٔ اسلامی و فلسفهٔ تحلیلی غربی اهمیت یافته و تلاش می‌کند با رویکردی تطبیقی، نقاط قوت و ضعف هر دو سنت را در مواجهه با مسائل معرفت‌شناسی دینی روشن کند.

خلاصه کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

در این کتاب، معرفت‌شناسی دینی «پلانتینگا» با تأکید بر نظریهٔ کارکرد صحیح، مبناگرایی تعدیل‌یافته و نقش حس خداشناسی در تولید باورهای پایه دینی بررسی می‌شود. پلانتینگا باور دارد که قوای معرفتی انسان، اگر به‌درستی کار کنند و در محیط مناسب قرار گیرند، می‌توانند باورهای صادق و تضمین‌شده تولید کنند. او نقش فضایل اخلاقی و عقلانی را در شکل‌گیری باورهای دینی مهم می‌داند و معتقد است که گناه می‌تواند حس خداشناسی را تضعیف کند. همچنین، پلانتینگا با دفاع مبتنی بر اختیار، به مسأله شر پاسخ می‌دهد و استدلال می‌کند که وجود شر با وجود خدای قادر و خیرخواه ناسازگار نیست. در مقابل، «ملاصدرا» با تکیه بر مبانی اصالت وجود، تشکیک وجود و مشترک معنوی بودن وجود، معرفت را امری وجودی می‌داند و بر نقش قوای ادراکی، فضایل اخلاقی و قوه قدسیه در کسب معرفت تأکید می‌کند. ملاصدرا نیز به مسأله شر و ماهیت نداشتن خداوند می‌پردازد و با استفاده از مبانی فلسفی خود، راه‌حل‌هایی برای این مسائل ارائه می‌دهد. در بخش پایانی، کتاب به مقایسهٔ دیدگاه‌های این دو فیلسوف در موضوعاتی چون مبناگرایی، فضایل قوای ادراکی، ماهیت نداشتن خداوند، مسأله شر و نقش گناه می‌پردازد و نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها را برجسته می‌کند.

چرا باید کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با دو سنت فلسفی متفاوت و نحوهٔ مواجههٔ آن‌ها با مسائل معرفت‌شناسی دینی آشنا شود. مقایسهٔ تطبیقی آرای «پلانتینگا» و «ملاصدرا» به درک عمیق‌تری از مبانی معرفت دینی، نقش قوای ادراکی، فضایل اخلاقی و چالش‌هایی مانند مسأله شر و ماهیت خداوند کمک می‌کند. مطالعهٔ این اثر برای کسانی که به فلسفه دین، الهیات تطبیقی و گفت‌وگوی میان سنت‌های فکری علاقه‌مندند، می‌تواند افق‌های تازه‌ای بگشاید.

خواندن کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، الهیات، مطالعات تطبیقی ادیان و علاقه‌مندان به معرفت‌شناسی دینی مناسب است. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ فهم تفاوت‌ها و شباهت‌های فلسفه اسلامی و فلسفه تحلیلی غربی را دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

فصل اول: اصول و مبانی فکری پلانتینگا- معرفی معرفت‌شناسی برون‌گرا و تأثیرپذیری از گلدمن- نقد مبناگرایی کلاسیک و طرح نظریه کارکرد صحیح- ویژگی‌های حس خداشناسی و جایگاه قوای ادراکی در معرفت‌شناسی پلانتینگا- نقش فضایل اخلاقی و آثار شناختی گناه- مبانی پلانتینگا برای حل مسأله شر و دفاع مبتنی بر اختیار- دلایل پلانتینگا بر ماهیت نداشتن خداوند و نتایج معرفتی آنفصل دوم: مبانی و اصول فکری ملاصدرا- اصالت وجود، تشکیک وجود و مشترک معنوی بودن وجود- حرکت جوهری و حسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء- تأثیر عوامل غیرمعرفتی و نقش فضایل اخلاقی در معرفت- نقش گناه و مبانی ملاصدرا در مسأله شر- دلایل ملاصدرا بر ماهیت نداشتن خداوند و نتایج معرفتی آنفصل سوم: وجوه اشتراک و افتراق پلانتینگا و ملاصدرا- مقایسه مبناگرایی، نظریه فضایل قوای ادراکی و بحث ماهیت نداشتن خداوند- بررسی نظریه فطرت، مسأله شر و نقش گناه در معرفت‌شناسی دینی- مقایسه حس الوهی و قوه قدسیه از نظر این دو فیلسوف

بخشی از کتاب معرفت شناسی از دیدگاه پلانتینگا و ملاصدرا

«پلانتینگا در معرفت‌شناسی عام و معرفت‌شناسی دینی خود برون‌گرایانه عمل کرده است. او در معرفت‌شناسی عام نظریه ضمانت را در مکانیزم کارکرد صحیح معرفتی قوا تقریر کرد و برای ضمانت چهار شرط قرار داده است. شرط دوم ضمانت مبتنی بر برون‌گرایی است زیرا به محیط و علل بیرونی مؤثر بر کارکرد قوای معرفتی پرداخته شده است. در معرفت‌شناسی دینی پلانتینگا علت خطاناپذیر و پایه بودن باور را امری بیرون از ماهیت باور و وابسته به فاعل شناسا می‌داند. او در مورد باورهای پایه و خطاناپذیر برون‌گرایانه عمل کرده است. از نظر پلانتینگا انسان‌ها حس خداشناسی دارند که اگر در وضعیت مناسب قرار گیرد باور دینی صادق تولید می‌کند. این وضعیت مناسب امری بیرون از قوه مولد باور و به فاعل شناسا وابسته است. او در خصوص باورهای دینی توضیح می‌دهد: حس خداشناسی در موقعیت مناسب مانند قرار گرفتن در طبیعت شروع به کار می‌کند و باور پایه دینی تولید می‌کند.»