کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل

کتاب درسنامه‌ هایی درباره منطق هگل (Hegel's lecture) نوشته فردریش ویلهلم فون هرمان با ترجمه کلارک باتلر و بازگردانی‌شده به فارسی توسط بهمن اصلاح‌ پذیر، از سوی نشر روزآمد منتشر شده است. این اثر در دسته‌ی کتاب‌های فلسفه و منطق جای گرفته و به شرح و توضیح مباحث بنیادین منطق هگل پرداخته است. کتاب حاضر براساس درس‌نامه‌هایی نوشته شده است که هگل برای دانشجویان خود تهیه کرده و به‌نوعی راهنمایی برای فهم بهتر کتاب علم منطق به‌شمار می‌رود. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل

کتاب درسنامه‌‌هایی درباره منطق هگل، دربردارنده‌ی درس‌نامه‌هایی است که هگل برای تسهیل فهم کتاب علم منطق خود، آن‌ها را برای دانشجویانش تدوین کرده بود. این درس‌نامه‌ها پس از مرگ هگل توسط فرزندش، کارل هگل، گردآوری و ویرایش شده و تا سال ۱۸۳۱، یعنی سال درگذشت هگل، تکمیل شدند. کتاب حاضر به‌طور کامل با مباحث کتاب علم منطق انطباق دارد و به‌عنوان اثری مستقل نیز می‌توان آن را مطالعه کرد. فردریش ویلهلم فون هرمان در این کتاب به بررسی تطورات منطق از دوران پارمنید تا زمان هگل پرداخته است. اثر حاضر نه‌تنها برای پژوهشگران فلسفه، بلکه برای علاقه‌مندان تاریخ اندیشه و منطق نیز قابل استفاده است و در آن به تفاوت‌های ترجمه و تفسیر آثار هگل نیز اشاره شده است.

خلاصه کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل

این کتاب با مقدمه‌ای درباره‌ی جایگاه منطق در فلسفه آغاز شده است؛ سپس به شرح مفاهیم بنیادین اندیشه و تفاوت آن با محسوسات و تصورات پرداخته است. هگل در این درس‌نامه‌ها، منطق را نه به معنای منطق صوری رایج، بلکه به‌عنوان علم تعینات اندیشه و ایده‌ی محض معرفی کرده است. او توضیح داده که اندیشه، فراتر از قوای ذهنی همچون احساس و تصور است و موضوع منطق، بررسی ساختارهای کلی و ضروری اندیشه است. در ادامه، نویسنده به تاریخ تطور منطق پرداخته و چهار مرحله‌ی اصلی را از متافیزیک کهن تا نقد کانت و بازگشت به متافیزیک و در نهایت دستگاه فلسفی خود شرح داده است. 

او با نقد منطق ارسطویی و منطق مدرسه‌ای، بر ضرورت بازاندیشی در مفاهیم بنیادین منطق تأکید کرده و نشان داده است که صورت‌های منطقی باید از حالت یک‌جانبه خارج شوند و در پیوند با کلیت اندیشه قرار گیرند. هگل به رابطه‌ی میان فردیت و کلیت، نقش «من» در اندیشیدن و تمایز میان اندیشه و تصور پرداخته و اهمیت بازسازی تاریخ فلسفه در دستگاه منطق خود را نشان داده است. در بخش‌هایی از کتاب، به تأثیر اندیشه‌های فیلسوفانی مانند پارمنید، کانت، یاکوبی و ارسطو بر منطق هگلی اشاره شده است. نویسنده در کتاب خود نشان داده است که منطق او بازتابی از تاریخ اندیشه‌ی فلسفی است.

چرا باید کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل را خواند؟

این اثر فرصتی را فراهم می‌کند تا خواننده با ساختار و مبانی منطق هگلی، که یکی از پیچیده‌ترین و تأثیرگذارترین نظام‌های فلسفی است، آشنا شود. درس‌نامه‌ها با رویکردی تحلیلی و باتکیه‌بر مثال‌ها و توضیحات تکمیلی، امکان فهم بهتر مفاهیم دشوار علم منطق هگل را فراهم می‌کنند؛ همچنین آشنایی با سیر تطور منطق در تاریخ فلسفه و نقدهای هگل بر منطق صوری و متافیزیک سنتی، دیدی عمیق‌تر نسبت به فلسفه‌ی مدرن و جایگاه اندیشه‌ی انتقادی در آن به‌دست می‌دهد.

خواندن کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

اثر حاضر برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، علاقه‌مندان منطق و تاریخ اندیشه و کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر آثار هگل هستند، مناسب است؛ همچنین برای کسانی که با دشواری‌های متون اصلی هگل مواجه‌ هستند و به‌دنبال راهنمایی برای ورود به مباحث منطق هگلی می‌گردند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب درسنامه هایی درباره منطق هگل

«اندیشه بستری برای ایده‌های منطقی است. که اندیشه به حقیقت در آن تجلی می‌یابد. هر علمی موضوع ویژه خود را دارد. در نگاه نخست چنین می‌نماید که موضوع منطق مانند موضوعات سایر علوم است؛ مثل گیاه‌شناسی که موضوع آن پژوهش در باب گیاهان می‌باشد. اما موضوع منطق از موضوع سایر علوم فراتر می‌رود. اندیشه در فراتر از زمان و مکان است. آدمی به خاطر اندیشه متفاوت از حیوانات می‌باشد. همچنان که بهشت در ورای زمین است. اندیشه والاتر از طبیعت نباتی آدمی است. اندیشه را نمی‌توان به سادگی هم‌تراز سایر علوم قرار داد. اندیشه هم‌تراز قوای ذهنی همچون احساس آرزو و... نیست بلکه در درون آن‌ها حضور داشته و بر آن‌ها محیط می‌باشد. به هر حال اندیشه موضوعی پیچیده است. منطق برعکس گیاه‌شناسی، فیزیک یا زمین‌شناسی، به هیچ وجه کاری با دریافت‌های ذهنی ندارد. کنش‌هایی چون مزه کردن و احساس کردن، محسوسات هستند درحالی که اندیشیدن در ورای کنش حسی است.»