کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری

کتاب سیستم‌ های پیچیده فضایی و همه‌ گیری نوشته حسین بهبودی‌مقدم، حسین حاتمی‌نژاد و احمد پوراحمد که توسط نشر نیکایش منتشر شده، به بررسی رابطه‌ی میان ساختارهای فضایی شهرها و پدیده‌ همه‌گیری‌ها پرداخته است. این اثر در حوزه‌ی بوم‌شناسی شهری و برنامه‌ریزی شهری با تمرکز بر جنبه‌های بهداشتی و اجتماعی، به‌ویژه در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر مانند کووید-۱۹ نگاشته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری

کتاب سیستم‌‌های پیچیده‌ی فضایی و همه‌‌گیری به بررسی نقش فضاهای جغرافیایی، به‌ویژه شهرها در شکل‌گیری و گسترش همه‌گیری‌ها می‌پردازد و تلاش می‌کند باتکیه‌بر نظریه‌ی سیستم‌های پیچیده، ابعاد مختلف این پدیده را تحلیل کند. نویسندگان، حسین بهبودی‌مقدم، حسین حاتمی‌نژاد و احمد پوراحمد با مرور تاریخچه‌ی همه‌گیری‌ها از قرون گذشته تا دوران معاصر، به‌ویژه پاندمی کووید-۱۹، نشان می‌دهند که چگونه شهرها به‌عنوان سیستم‌هایی پویا و پیچیده، هم در تشدید و هم در کنترل بیماری‌ها نقش دارند. کتاب در چهار فصل تدوین شده و ابتدا به تاثیرات فضایی همه‌گیری‌ها و تفاوت‌های آن‌ها در قرن بیست و یکم می‌پردازد. سپس ادبیات نظری مرتبط با پیچیدگی و پخش فضایی را بررسی می‌کند و در ادامه، عوامل فضایی موثر بر گسترش یا کاهش همه‌گیری‌ها را تحلیل می‌کند. در پایان، جمع‌بندی و چارچوب نظری برای مواجهه با همه‌گیری‌های آینده، به‌ویژه در شهر تهران ارائه می‌شود. اثر حاضر با رویکردی میان‌رشته‌ای، مخاطب را با مفاهیم کلیدی مانند خودسازماندهی، انطباق‌پذیری و تاب‌آوری شهری آشنا می‌کند و به نقش سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و همکاری‌های بین‌المللی در مدیریت بحران‌های بهداشتی می‌پردازد.

خلاصه کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری

پیام اصلی کتاب بر اهمیت درک شهرها به‌عنوان سیستم‌هایی پیچیده و پویا در مواجهه با همه‌گیری‌ها تأکید دارد. نویسندگان با مرور نمونه‌هایی از همه‌گیری‌های تاریخی مانند طاعون، وبا، آنفولانزای اسپانیایی و کووید-۱۹، نشان می‌دهند که بیماری‌ها نه در خلأ، بلکه در بستر فضاهای جغرافیایی و شهری رخ می‌دهند و این فضاها هم از همه‌گیری‌ها تأثیر می‌پذیرند و هم بر آن‌ها تاثیر می‌گذارند. کتاب توضیح می‌دهد که ویژگی‌هایی مانند تراکم جمعیت، ساختارهای حکومتی، کیفیت محیطزیست، حمل‌ونقل عمومی و دسترسی به فضاهای سبز، همگی می‌توانند بر شدت و گستره‌ی همه‌گیری‌ها اثرگذار باشند؛ همچنین باتکیه‌بر نظریه‌ی پیچیدگی، تأکید می‌شود که شهرها به واسطه‌ی خودسازماندهی و قابلیت انطباق، می‌توانند به شیوه‌های نوین با بحران‌ها مواجه شوند. اثر حاضر به این نکته اشاره دارد که برنامه‌ریزی شهری و سیاست‌گذاری باید بر اساس شناخت پویایی‌ها و عدم قطعیت‌های سیستم‌های شهری صورت گیرد و تنها با همکاری و هم‌افزایی میان بازیگران مختلف، می‌توان به تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری در برابر همه‌گیری‌ها دست یافت.

چرا باید کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری را خواند؟

این کتاب با ارائه‌ی تحلیلی جامع از رابطه‌ی میان ساختارهای فضایی شهرها و همه‌گیری‌ها، به مخاطب کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از پویایی‌های شهری و نقش آن‌ها در مدیریت بحران‌های بهداشتی به دست آورد. اثر حاضر با ترکیب نظریه‌های پیچیدگی و مطالعات موردی تاریخی، چارچوبی برای تحلیل و برنامه‌ریزی شهری در مواجهه با بیماری‌های واگیردار ارائه می‌دهد و به اهمیت تاب‌آوری، خودسازماندهی و سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد تأکید می‌کند.

خواندن کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان حوزه‌های جغرافیا، برنامه‌ریزی شهری، بوم‌شناسی شهری و جامعه‌شناسی؛ همچنین مدیران شهری و سیاست‌گذاران حوز‌ه‌ی سلامت و مدیریت بحران مناسب است؛ همچنین مطالعه‌ی این اثر برای کسانی که دغدغه‌ی تحلیل و مدیریت تأثیرات اجتماعی و فضایی همه‌گیری‌ها را دارند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب سیستم های پیچیده فضایی و همه گیری

«در تاریخ بشر حوادث و اتفاقات زیادی او را با چالش‌هایی عظیم روبرو ساخته که به طور قطع ظهور همه‌گیری‌ها یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها به شمار می‌رود. همه‌گیری‌ها به علت این‌که عوامل میکروبی آن‌ها پویا و قابل تغییر هستند سبب مرگ و ناتوانی‌های بلندمدت می‌شوند. آن‌ها مسبب بیش از ۲۴ میلیون مرگ در سال می‌شوند که عمدتاً در کشورهای در حال توسعه اتفاق می‌افتد. تقریباً ۴۶ درصد از مرگ‌هایی که در کشورهای درحال توسعه رخ داده در اثر همه‌گیری‌ها هستند. نکته مهم غیر قابل پیش‌بینی بودن عامل همه‌گیری‌هاست. این عفونت‌ها معمولاً غیرقابل پیش‌بینی هستند زیرا عوامل خطر برای انتقال آن‌ها شناخته شده نیستند یا این‌که اغلب در نتیجه ارگانیسم‌هایی است که از سدهای گونه‌ها عبور کرده و از حیوان به انسان منتقل می‌شوند. عامل این عفونت‌ها معمولاً ویروسی است که علاوه بر این‌که باعث ابتلا و مرگ انسان می‌شوند، کارکنان بهداشت و درمانی را نیز در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهند و هزینه گزافی را برای اقتصاد کشورها به همراه دارند.»