کتاب درون بوروکراسی

کتاب درون بوروکراسی با عنوان اصلی Inside Bureaucracy نوشته آنتونی داونز و ترجمه رسول قنبری توسط نشر سنور منتشر شده است. این کتاب اثری پژوهشی در حوزه‌ی مدیریت دولتی، سیاست اداری و اقتصاد دیوان‌سالاری است. این کتاب به بررسی ساختار، کارکرد و پویایی‌های سازمان‌های بوروکراتیک پرداخته و تلاش کرده است با رویکردی تحلیلی رفتار و انگیزه‌های مقامات و ساختارهای اداری را توضیح دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درون بوروکراسی

کتاب درون بوروکراسی اثری کلاسیک در حوزه‌ی نظریه سازمان و مدیریت دولتی است که نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی منتشر شد و از آن زمان به یکی از منابع مهم برای تحلیل ساختار و رفتار دیوان‌سالاری‌ها تبدیل شده است. آنتونی داونز، نویسنده‌ی کتاب، با الهام از سنت‌های اقتصاددانانی چون آدام اسمیت و نظریه‌پردازان علم سیاست به‌دنبال ارائه‌ی چهارچوبی برای فهم تصمیم‌سازی بوروکراتیک است. کتاب در فضایی نوشته شد که نظریه‌های سازمانی و تحلیل‌های اقتصادی به‌تازگی به موضوع بوروکراسی توجه نشان داده بودند و هنوز بسیاری از ابعاد این پدیده، ناشناخته بود. 

داونز باتکیه‌بر فرضیه‌هایی درباره‌ی عقلانیت و انگیزه‌های فردی مقامات تلاش کرده است رفتار سازمان‌های بزرگ غیربازاری را توضیح دهد و نشان دهد که چگونه ساختارهای اداری، قواعد رسمی، سلسله‌مراتب و انگیزه‌های شخصی و جمعی بر تصمیم‌گیری و عملکرد دیوان‌ها اثر می‌گذارند. این کتاب علاوه‌بر تحلیل نظری به بررسی پویایی‌های رشد، افول، استقلال و مرگ سازمان‌های بوروکراتیک نیز می‌پردازد و جایگاه آن‌ها را در جامعه‌ی مدرن و نظام‌های حکومتی بررسی می‌کند.

خلاصه کتاب درون بوروکراسی

کتاب درون بوروکراسی با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا دیوان‌سالاری‌ها در جوامع مدرن چنین نقش پررنگی دارند و چگونه می‌توان رفتار آن‌ها را تحلیل کرد. نویسنده با فرض عقلانیت و نفع شخصی مقامات بوروکرات ساختار انگیزشی و اهداف متنوع آن‌ها را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که هر مقام بسته به جایگاه و شخصیت خود ترکیبی از انگیزه‌های قدرت، درآمد، اعتبار، امنیت، وفاداری و خدمت به منافع عمومی را دنبال می‌کند. کتاب توضیح می‌دهد که دیوان‌ها چگونه شکل می‌گیرند، رشد می‌کنند، برای بقا و استقلال مبارزه می‌کنند و درنهایت ممکن است افول یا منحل شوند. در این مسیر به نقش جان‌فشانان، جاه‌طلبان، محافظه‌کاران و مدافعان در پویایی‌های درونی دیوان‌ها پرداخته می‌شود. نویسنده به تأثیر ساختارهای رسمی، قواعد، سلسله‌مراتب و ارتباطات بر تصمیم‌سازی و کنترل در دیوان‌ها اشاره می‌کند و محدودیت‌ها و سوگیری‌های انسانی را در فرایند تصمیم‌گیری برجسته می‌سازد. کتاب به چالش‌های جست‌وجو و تغییر در سازمان‌های بزرگ، مشکلات بودجه‌بندی، اجماع بر سر اهداف و نقش ایدئولوژی در دیوان‌ها نیز می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این عوامل بر کارآمدی و بقای سازمان‌های بوروکراتیک اثر می‌گذارند.

چرا باید کتاب درون بوروکراسی را خواند؟

این کتاب با ارائه‌ی تحلیلی جامع از ساختار و رفتار دیوان‌سالاری‌ها به فهم بهتر پویایی‌های سازمان‌های بزرگ غیربازاری کمک می‌کند. خواننده با مطالعه‌ی این اثر می‌تواند با منطق تصمیم‌سازی بوروکراتیک، انگیزه‌های مقامات، چالش‌های کنترل و ارتباطات و دلایل رشد یا افول دیوان‌ها آشنا شود. کتاب همچنین ابزار مفهومی مناسبی برای تحلیل مسائل مدیریت دولتی، سیاست‌گذاری عمومی و اقتصاد سازمان‌های اداری فراهم می‌آورد.

خواندن کتاب درون بوروکراسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران مدیریت دولتی، علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی سازمان و علاقه‌مندان به تحلیل ساختارهای اداری و حکومتی مفید است. این کتاب می‌تواند برای مدیران و کارشناسانی که با مسائل بوروکراسی و سیاست‌گذاری سروکار دارند نیز دیدگاه‌های تازه‌ای ارائه کند.

بخشی از کتاب درون بوروکراسی

«طعنه‌آمیز است که بوروکراسی در وهلهٔ اول لفظی است که برای تمسخر به‌کار می‌رود. دیوان‌ها در هر گوشه از جهان واقعی، از مهم‌ترین نهادهای موجودند. نه‌تنها بخش مهمی از اشتغال جمعیت جهان بر عهدهٔ دیوان‌هاست، بلکه تصمیمات مهمی می‌گیرند که زندگی اقتصادی، آموزشی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و حتی مذهبی تقریباً تمام انسان‌های کرهٔ زمین را شکل می‌دهد. باوجوداین، نقش دیوان‌ها در نظریه‌های سیاسی و اقتصادی، ابداً متناسب با اهمیت واقعی‌شان نیست. تا پیش از همین سال‌های اخیر که نظریهٔ سازمان بسط یافت، هنگامی که اقتصاددانان و دانشمندان علم سیاست دربارهٔ نحوهٔ عمل جهان نظریه‌پردازی می‌کردند، عمدتاً تصمیم‌سازی بوروکراتیک را نادیده می‌گرفتند. در مقابل جامعه‌شناسان و در ابتدا ماکس وبر اقدامات جسورانه‌ای برای تحلیل دیوان‌ها انجام دادند. اما رویکرد آنان فاقد ساختار بالیدهٔ نظریهٔ تصمیم‌سازی بود. این کتاب به‌دنبال آن است تا نظریه‌ای مفید دربارهٔ تصمیم‌سازی بوروکراتیک ارائه کند.»