کتاب شهید نامدار عاشورا، ثقه الاسلام تبریزی

کتاب شهید نامدار عاشورا، ثقه الاسلام تبریزی به‌قلم سیدهادی خسروشاهی را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرده است. این کتاب به شرح زندگی و مبارزات روحانی شهید، ثقه‌الاسلام تبریزی از روحانیون و مبارزان مشروطه‌خواه می‌پردازد.

درباره کتاب شهید نامدار عاشورا، ثقه الاسلام تبریزی

روحانیون و علمای اسلام در تاریخ و فرهنگ ایران همواره جایگاه برجسته و سهم مهمی داشته‌اند و دارند. سابقهٔ حضور علما در عرصهٔ سیاست و اجتماع بسیار طولانی است ولی همزمان با شیوع و گسترش تشیع در ایران و با رسمیت یافتن آن در سال ۹۰۷ ق مرحلهٔ جدیدی از هویت ملی و دینی تحت زعامت مرجعیت شیعه نمودار گردید و پرچمدار حفاظت و دفاع از هویت ایران شیعی شد. نهضت عدالت‌خواهی که بعدها به مشروطیت معروف گردید با حرکت مراجع وقت آغاز گردید و به راه افتاد. خود آنان هزینه‌های سنگینی پرداخته و شهدای برجسته‌ای تقدیم رهایی ملت نمودند. در میان علمای شهید عصر مشروطیت میرزا‌على ثقةالاسلام تبریزی از نامبردارترین شخصیت‌ها به شمار می‌رود. وی همچون دیگر علمای تبریز نقش فعالی در پیشبرد اهداف نهضت عدالت‌خواهی داشت. ثقة‌الاسلام ضمن آنکه روحیهٔ ضداستبدادی داشت با سلطهٔ بیگانه هم به شدت مخالف بود و همچون سایر علمای شیعه خواهان حفظ استقلال و آزادی ایران و ایرانیان بود. او اقدامات افراطی و ضدمذهبی مشروطه‌خواهان را هم به زیان نهضت می‌دانست و با آن مخالفت می‌کرد. ایستادگی و آزادگی ثقة الاسلام در مقابل نیروهای اشغالگر روس که منجر به شهادت او در روز عاشورای ۱۳۳۰ ق گردید از اقدامات مهم و قابل ستایش زندگی وی و تاریخ تشیع است. کتاب پیشِ‌رو کوشیده در ۶ فصل به شرح زندگی و مبارزات این شخصیت مهم تاریخ مشروطه بپردازد. 

خواندن کتاب شهید نامدار عاشورا، ثقه الاسلام تبریزی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به تاریخ مشروطه و دوستداران زندگی‌نامه‌ها از خواندن این کتاب سود خواهند برد.

بخشی از کتاب شهید نامدار عاشورا، ثقه الاسلام تبریزی

«ثقة‌الاسلام تبریزی کیست؟

ثقة‌الاسلام بزرگ‌ترین شخصیت تاریخی آذربایجان

ميرزاعلى ثقة‌الاسلام فرزند ارشد مرحوم حاج میرزا موسی ثقة‌الاسلام در سال ۱۲۷۷ ق در شهر قهرمان‌پرور تبریز دیده به جهان گشود. پدرش ازجمله علمای طرازاول تبریز و از خاندان اصیل ثقه‌الاسلام بود. اصل این خاندان که یک دسته از علما و فقها و شخصیت‌های متنفذ آذربایجان را تشکیل داده‌اند خراسانی بوده و نیای آنان از دو قرن قبل در تبریز ساکن شده است. حاج میرزا موسی نقدالاسلام ۲۱ اولاد داشت که هفت نفر آنان پسر و چهارده‌نفرشان دختر بودند. پسر ارشد وی میرزاعلی ثقة‌الاسلام است. مادرش «تللی‌خانم» از خانوادهٔ سرشناس شالچی‌های تبریز است. این مادر جوان که یک پسر جز علی نداشت دوران عمرش زود به سر رسید و در حالی که فرزندش نیاز شدیدی به مادری او داشت دار فانی را وداع گفت. این حادثهٔ جانگداز برای کودک بسیار سخت و با تألمات روحی توأم بود و لطمهٔ بزرگی بر روح على وارد ساخت و در زیر نظر نامادری بی‌سرپرست و بی‌توجه ماند، لذا ایام کودکی را مثل دیگر یتیمان با ناراحتی و رنج فراوان سپری کرد و با ناگواری‌ها و بی‌مهری‌های زیادی روبه‌رو گردید ولی طولی نکشید که سرپرستی او به همسر دیگر پدرش، بانو «نوش‌آفرین خانم» ملقب به «خان قزی» محول گردید. این مادر مهربان که مسئولیت و سرپرستی این فرزند را به عهده گرفت در قلب کودک جای خالی مادر را پر کرد و گرد یتیمی که بر سر و صورت او نشسته بود با دست نوازشگرش زدود و او را مثل فرزندان خود تربیت نمود تا اینکه دوران کودکی او به سرآمد و به دوران بلوغ و نوجوانی قدم گذاشت. او از نوجوانی شروع به تحصیل علم کرد و بعد از طی دورهٔ مقدمات علوم ادبی معانی و بیان را نزد فضلا و ادبای آذربایجان آموخت و سپس به فراگرفتن فقه و اصول پرداخت و بعد از فراغت از این دو رشته جهت ادامهٔ تحصیل در اواخر قرن سیزدهم هجری به عتبات عالیات مشرف شد و مدت نه سال در حوزه‌های علمیهٔ عراق، مشغول تحصیل گردید و از استادان بزرگ آن عصر چون مرحوم حاج شیخ علی یزدی بفرونی و شیخ زین‌العابدین مازندرانی حائری و آخوند ملامحسن فاضل اردکانی استفادهٔ فراوان برد و مدتی نیز معارف الهی و توحید را نزد جد امجد خود حاج میرزا شفیع ثقة‌الاسلام تکمیل کرد.»