کتاب بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ

کتاب الکترونیکی «بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ» نوشتهٔ فرهنگ رجایی در نشر نی چاپ شده است. این کتاب تحلیلی از اشعار حافظ از منظر جامعه‌شناسی و هویت فرهنگی به دست می‌دهد. کتاب بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ به بررسی تأثیر شعر حافظ بر هویت ایرانی و چگونگی بازتاب آن در فرهنگ و زندگی روزمره می‌پردازد.

درباره کتاب بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ

بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ فرصتی برای درک بهتر ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی شاعری است که هنوز هم بر دل و جان ایرانیان حکومت می‌کند. تلاش نویسنده در این کتاب بررسی جامعه‌شناختی از تأثیر شعر حافظ بر هویت فرهنگی ایرانیان است. کتاب از طریق تحلیل دقیق اشعار حافظ و تأثیرات آن بر روی تعریف و تکامل هویت فرهنگی در ایران، به کاوش در این پیوندها می‌پردازد.

این اثر به طور خاص به نقش حافظ به‌عنوان یک نماد فرهنگی و هنری در ایران می‌پردازد و چگونگی استفاده از شعر او برای بیان دغدغه‌ها، امیدها و نگرانی‌های مردم در زمان‌های مختلف را تحلیل می‌کند. این کتاب همچنین به ارزیابی تأثیرات فرهنگی و اجتماعی حافظ بر ایرانیان و هم‌زمان به تفسیر معنای عمیق‌تر و نقش آن در شکل‌دهی هویت فردی و جمعی می‌پردازد.

از طریق تحلیل‌های کتاب خواننده درمی‌یابد که چگونه حافظ از طریق آثارش موفق به خلق یک باغ متنوع از هویت‌های مختلف شده که هر یک بازتاب‌دهنده‌ٔ جوانب متفاوت فرهنگ و شخصیت ایرانی است. کتاب همچنین به نحوه‌ٔ تفسیر و استفاده‌ٔ افراد و گروه‌های مختلف از شعر حافظ در دوره‌های مختلف تاریخی می‌پردازد و اینکه چگونه این تفاسیر به شکل‌گیری دیدگاه‌های مختلف کمک می‌کند.

کتاب بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به دوستداران ادبیات کهن فارسی و پژوهشگران این حوزه پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ

(غنی، ۱۳۸۶، ج ۱: ۱۶۵). نکتهٔ قابل توجه این است که این گروه شامل علما، فقها، حکما و ادبا می‌شد. نه فقط قهرمان بحث ما، حافظ، او را مدح گفته است که دیگر اهل شعر و ادب آن زمان نیز، از جمله خواجوی کرمانی و حتا عبید زاکانی، طنزپرداز، نقاد و متفکر بدبین، او را ستایش کرده‌اند. می‌دانیم که حافظ، که خود در باریک‌بینی و نقادی دست کمی از زاکانی ندارد، تنها معدودی قصیده سروده است که یکی از آن‌ها در مدح ابواسحاق و یکی دربارهٔ عهد وزیر اوست. در قصیدهٔ مربوط به ابواسحاق، وی را نمود زیبایی چهرهٔ اسلام و اقداماتش را آبادکننده و بوستان‌کنندهٔ مملکت می‌داند: «جمال چهرهٔ اسلام شیخ ابواسحاق ــ که ملک در قدمش زیب بوستان گیرد» (قصیدهٔ ۳: ۲۳). البته به‌رغم این تعاریف و محاسن، دورهٔ ابواسحاق دورانی کوتاه بود و حافظ آن را «دولت مستعجل» می‌خواند: «راستی خاتم فیروزهٔ بواسحاقی ــ خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود» (غزل ۲۰۷: ۸). حافظ در یکی از مقطعاتش دربارهٔ این دوره آبادانی ملک فارس را نتیجهٔ درایت و جهانداری ابواسحاق و دیگر نخبگان زمانش می‌داند:

به عهد سلطنت شاه شیخ ابواسحاق

به پنج شخص عجب ملک فارس بود آباد

نخست پادشهی همچو او ولایت‌بخش

که جان خویش بپرورد و داد عیش بداد