کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن

کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن نوشتهٔ محمد حسینی است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی بازخوانش ۱۲ قصه‌ٔ قرآنی.

درباره کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن

در کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن، ۱۲ قصهٔ بلند قرآنی‌ از منظر شکل و مضمون‌ بررسی‌ شده‌ است؛ گونه‌ای از بررسی‌ که‌ می‌‌تواند خوانشی‌ محسوب‌ شود که‌ ساختار را نیز در خدمت‌ تأویل‌ متن‌ می‌‌شناسد و بر آن‌ است‌ که‌ متن‌ را با یاری‌‌گرفتن‌ از فرم‌، بازخوانی‌ کند. گفته شده است که تلقی کتاب «ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن » از عبارت «ریخت‌شناسی»، فرم‌شناسی اثر است باتوجه‌به مضمون در قالب یک شکل هندسی ترسیم‌شده به گرد هسته‌ای مشخص. شناسایی ریخت کهن‌الگویی قصه، معرفی قصه در عهد عتیق و عهد جدید، استخراج آیات مربوط به هر قصه در قرآن مجید، طبقه‌بندی اطلاعات هر قصه و بررسی محتوایی و فرمی قصه‌های قرآن از ویژگی‌های این کتاب به قلم محمد حسینی است.

قرآن در لغت به‌معنی قرائت‌کردن و خواندن است. قرآن کریم دین و حقیقت را یکی دانسته است. این کتاب پدیده‌های طبیعی را نشانه‌هایی از قدرت و عظمت خدا می‌داند و دلیل تنوع ادیان را حاصل تنوع در مردم می‌داند. کتاب قرآن قوانین و حقوقی را که در جامعهٔ اسلامی باید رعایت شود، تعریف کرده است. قرآن، مؤمنان را به جهاد در راه خدا دعوت می‌کند و همه را به نیکوکاری به‌ویژه درمورد مسکینان و یتیمان فرا می‌خواند. مسلمانان باور دارند که قرآن یک بار به‌صورت کامل در شب قدر توسط جبرئیل بر حضرت محمد (ص) نازل شد و سپس یک بار دیگر به‌صورت تدریجی و آرام بر او نازل شده‌ است. در دیدگاه تاریخی، نظراتی وجود دارد که از یک سمت باور به این دارد که قرآن در دورهٔ عثمان جمع‌آوری شد و از سمت دیگر باور دارد که قرآن و تکمیل نهایی آن در زمان «عبدالملک بن مروان اموی» و «حجاج بن یوسف» به‌صورت تدریجی شکل گرفته است. دیدگاهی که امروز مورد قبول است، در نقطه‌ای وسط این دو دیدگاه قرار دارد. قرآنی که ما امروزه در دست داریم، بر اساس قرائت کوفی در قرن هشتم میلادی چاپ شده است. قدیمی‌ترین نسخهٔ کامل قرآن کریم متعلق به قرن نهم میلادی است و قرآن برای بیش از ۱۰۰۰ سال ثابت و بدون تغییر باقی مانده است.

خواندن کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران علوم و ادبیات قرآنی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ریخت شناسی قصه های قرآن

«۱۲۴ ـ بقره ـ و پروردگار ابراهیم او را به کاری چند بیازمود و ابراهیم آن کارها را به تمامی به انجام رسانید. خدا گفت: من تو را پیشوای مردم گردانیدم. گفت: فرزندانم را هم؟ گفت: پیمان من ستمکاران را دربر نگیرد.

۱۲۵ ـ بقره ـ و کعبه را جایگاه اجتماع و مکان امن مردم ساختیم. مقام ابراهیم را نمازگاه خویش گیرید. ما ابراهیم و اسماعیل را فرمان دادیم: خانه مرا برای طواف‌کنندگان و مقیمان و راکعان و ساجدان پاکیزه دارید.

۱۲۶ ـ بقره ـ و ابراهیم گفت: ای پروردگار من، این شهر را جای امنی گردان و از مردمش آنان را که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، از هر ثمره روزی ساز. گفت: هر کس که کافر شد او را اندک برخورداری دهم، سپس به عذاب آتش دچارش گردانم، که بد سرانجامی است.

۱۲۷ ـ بقره ـ و چون ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه را بالا بردند، گفتند: ای پروردگار ما، از ما بپذیر، که تو شنوا و دانا هستی.

۱۲۸ ـ بقره ـ ای پروردگار ما، ما را فرمانبردار خویش ساز و نیز فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان، و مناسکمان را به ما بیاموز، و توبه ما را بپذیر که تو توبه‌پذیرنده و مهربان هستی.

۱۲۹ ـ بقره ـ ای پروردگار ما، از میانشان پیامبری بر آن‌ها مبعوث گردان تا آیات تو را برایشان بخواند و به آن‌ها کتاب و حکمت بیاموزد و آن‌ها را پاکیزه سازد و تو پیروزمند و حکیم هستی.

۱۳۰ ـ بقره ـ چه کسی از کیش ابراهیم روی برمی‌تابد جز آن که خود را بی‌خرد ساخته باشد؟ ابراهیم را در دنیا برگزیدیم و او در آخرت نیز از شایستگان است.

۱۳۱ ـ بقره ـ و پروردگارش به او گفت: تسلیم شو. گفت: من در برابر پروردگار جهانیان تسلیمم.

۱۳۲ ـ بقره ـ ابراهیم به فرزندان خود وصیت کرد که در برابر خدا تسلیم شوند. و یعقوب به فرزندان خود گفت: ای فرزندان من، خدا برای شما این دین را برگزیده است، مبادا بمیرید بی‌آن که بدان گردن نهاده باشید.

۲۵۸ ـ بقره ـ آن کسی را که خدا به او پادشاهی ارزانی کرده بود ندیدی که با ابراهیم درباره پروردگارش محاجه می‌کرد؟ آن گاه که ابراهیم گفت: پروردگار من زنده می‌کند و می‌میراند. او گفت: من نیز زنده می‌کنم و می‌میرانم. ابراهیم گفت: خدا خورشید را از مشرق برمی‌آورد تو آن را از مغرب برآور. آن کافر حیران شد. زیرا خدا ستمکاران را هدایت نمی‌کند.

۲۶۰ ـ بقره ـ ابراهیم گفت: ای پروردگار من، به من بنمای که مردگان را چگونه زنده می‌سازی. گفت: آیا هنوز ایمان نیاورده‌ای؟ گفت: بلی، و لکن می‌خواهم که دلم آرام یابد. گفت: چهار پرنده برگیر و گوشت آن‌ها را به هم بیامیز، و هر جزئی از آن‌ها را بر کوهی بنه. پس آن‌ها را فرا خوان. شتابان نزد تو می‌آیند، و بدان که خدا پیروزمند و حکیم است.

۶۷ ـ آل عمران ـ ابراهیم نه یهودی بود نه نصرانی، بلکه حنیفی مسلمان بود. و از مشرکان نبود.

۵۴ ـ نساء ـ یا بر مردم به خاطر نعمتی که خدا از فضل خویش به آنان ارزانی داشته حسد می‌برند؟ در حالی که ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و فرمانروایی بزرگ ارزانی داشتیم.»