کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا

کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا نوشتهٔ سمیه احمدی و شادی شریف زاده و مریم کوهی و علیرضا فدوی اردکانی و مهدی رفاه است و انتشارات طاهریان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا

ظهور و شیوع گستردهٔ ویروس کرونا اکثر کشورهای دنیا را درگیر کرد و اثرات نامطلوب و کاملاً متفاوتی را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، بهداشتی و اجتماعی بر جای گذاشت. کشورهای توسعه‌یافته با اجرای سیاست‌های به هنگام و دقیق، این بحران را با حداقل آسیب پشت سر گذاشتند، اما بعضی ازکشورها با چنان آسیب و ضربه‌ای مواجه شدند که تبعات آن تا سال‌ها تداوم خواهد یافت. ابعاد تغییرات اجتماعی این رخداد به قدری گسترده و عمیق است که باید از آن به عنوان (ابرتحول اجتماعی در جهان) یاد کرد. فرآیند برخورد با این مسأله در نظام حکمرانی کشورها کاملاً متفاوت بود، به طوری که با واکنش سریع در بعضی از آنها همراه شد. در برخی با تصمیمات عجولانه و غیرکارشناسی و در بعضی دیگر، اقدامات و سیاست‌های سنجیده‌ای در دستور کار قرار گرفت. کرونا آن چنان قوی بود که توجه دولت‌ها و دانشمندان را به خود جلب کرد؛ که پاسخ به سؤالات بسیار ساده و پیچیده هم از آنان سلب شد. ابتدای امر خیلی از مردم نه باور داشتند که این ویروس کُشنده است و نه خود را ملزم به رعایت نکات بهداشتی ساده مانند استفاده از ماسک و شستشوی دست‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی می‌دیدند. کم‌کم این باور پدید آمد که جهان با بحران خاصی روبه‌رو شده است که شاید در صد سال گذشته نمونهٔ مشابهی گزارش نشده بود. ویژگی جالب توجه این بحران یا طوفان اپیدمی کرونا ویروس، هم‌زمانی ویروس‌شناسی و شیوع ویروس است.

نه تنها خود ویروس خیلی سریع گسترش یافت، بلکه اطلاعات نادرست و اشتباه دربارهٔ شیوع این بیماری و در نتیجه ایجاد رُعب و وحشت در بین مردم جهان تشدید شد، به گونه‌ای که وحشت رسانه‌های اجتماعی در فرآیندی سریع‌تر از انتشار ویروس کرونا حرکت کرد.

مردم به دلیل شیوع ویروس کرونا و آلوده شدن به این ویروس، به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بعضاً به رفتارهای غیر معمول ناهماهنگ و غیرعقلانی مثل هجوم برخی برای تهیهٔ ماسک و لوازم بهداشتی به داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها دست می‌زدند. شیوع بیماری کووید ۱۹ بر بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمرهٔ افراد تأثیر زیادی گذاشت که یکی از آنها، بر شهرها و زندگی شهری بود که در خصوص آن مدیریت شهری هر شهر به فراخور امکانات و نیازهای مردم شهر و همچنین میزان شیوع بیماری اقدامات لازم را در دستور کار خود قرار دادند. امروزه شیوع کرونا ویروس تبدیل به یک بحران بزرگ جهانی شده و کشورهای زیادی از جمله ایران را درگیر کرده است. یکی از مهم‌ترین عواقب شیوع این بیماری، ایجاد اضطراب و هراس اجتماعی در سراسر جهان و تغییرات سریع و غیرقابل باور در سبک زندگی است که نشان می‌دهد جامعهٔ در معرض خطر، تبدیل به جامعهٔ آسیب‌پذیر می‌شود.

با عنایت به اهمیت موضوع کرونا، مؤلفان این مجموعه که کارکنان شهرداری تهران (منطقهٔ یک) هستند، با توجه به مشاغل و مسئولیت‌های مختلف در حوزهٔ کاری خود، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات در سطح داخلی و خارجی و فعالیت‌های شهرداری تهران کردند.

این مطالب شامل بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها، اقدامات معاونت‌های مختلف شهرداری تهران و کارهای شاخص در کلانشهرهای ایران و کشورهای موفق در زمینهٔ مهار این بیماری در دنیاست. هدف از گردآوری این مجموعه حفظ اقدامات سازمانی است که خود را متعهد به رعایت پروتکل‌های بهداشتی دانسته و کارکنان ۶۰ هزار نفری‌اش را در این راستا هماهنگ و همسو با جریان جهانی مبارزه با ویروس کرونا هدایت نموده است. 

این کتاب شامل هفت فصل است:

فصل ۱: دستورالعمل‌های مجلس شورای اسلامی، دولت و تجربیات کشورهای موفق در مهار این بیماری

فصل ۲: تجربیات کلانشهرهای ایران

فصل ۳: عملکرد شهرداری تهران

فصل ۴: تأثیر بیماری کرونا در اقتصاد شهری

فصل ۵: تجربیات سایر کشورها در مدیریت بحران کرونا

فصل ۶: جهان در عصر پسا کرونا

فصل ۷: نتیجه‌گیری

خواندن کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به متخصصان مدیریت ارشد شهر، معاونین، مسئولین و کارشناسان ادارات مختلف پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا

«از زمان آغاز همه‌گیری کرونا، شهرداری تهران به عنوان یکی از اصلی‌ترین سازمان‌های دخیل در امر مدیریت شهری نقشی کلیدی را بر عهده گرفت و مدیریت کلانشهر در هماهنگی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان‌های مردم نهاد، نهایت همراهی و تعامل را به عمل آورد. در شهرداری تهران بسیاری از زیر ساخت‌های لازم برای ایجاد شهر هوشمند در دوره‌های گذشته مدیریت شهری ایجاد شده است و در این دوران مانند تمامی سازمان‌های شهرداری‌های کل کشور با شرایط جدید نیاز به بازسازی، نوسازی و طراحی نو در بخش اداری خود در بحران کنونی می‌باشد و بایستی در حوزهٔ اداری از نظر مکانیزم‌های هماهنگی، کنترل و سرویس‌دهی در قالب وظایف قانونی خود متناسب با ظرفیت‌هایی که دارد، در بستر وب (web) دگرگون شود. حوزهٔ منابع انسانی نیز در دوران کرونا و بعد از آن از نظر جذب، آموزش و نگهداری کارکنان، نیازمند طراحی جدید در نظام اداری است و باید شرایطی فراهم شود تا هزینه‌های ناشی از این بحران کاهش یابد.»