کتاب الهه

سیروس همتی در «الهه» مجموعه‌ای از نمایشنامه‌های خود را برای مخاطبانش گردآوری کرده است که بیشتر از دغدغه فرم و شیوه روایت و حتی دیده‌شدن روی صحنه، دغدغه روایت و بیان را می‌توان در آنها دید. نمایشنامه‌هایی برخاسته از آن هنرمند متعهد که تلاش دارد روایتی بکر و تازه و در حد بضاعت نویسنده‌اش از باورها و آئین‌های مذهبی ایرانیان را به نمایش بکشاند.

درباره کتاب الهه

سیروس همتی در نمایشنامه نخست خود در این مجموعه با عنوان «روایتی از حکایت ناتمام» به سراغ بازگویی ماجرای شهیدان دشت کربلا از زبان خانواده و حرم یزید رفته است و از زبان آنها در قالب یک نقالی هنرمندانه و زیبا ماجرای چگونه به شهادت رسیدن آنها را که حتی حرم یزیدی را تحت‌تأثیر قرار داده است روایت می‌کند. این روایت و شیوه بیان آن‌چنان تأثیرگذار است که همتی در متن آن، به شیوه‌ای ناگزیر شخصیت‌های روایت کننده داستان خود را متأثر از آنها می‌بیند.

در همین مجموعه و در قالب نمایشنامه‌ای با عنوان «یک شاخه گل سرخ» نیز مضمون عاشورا به شکلی زیبا روایت شده است. در این متن شمر با حضور در دوران معاصر به سراغ برخی مدعیان حمایت از امام شهیدان رفته و از آنها می‌خواهد که به‌جای ایشان اقدام به حضور در کربلا و جان‌سپاری کنند. نوع مواجه این شخصیت‌ها با این درخواست است که باور فکری نمایشنامه‌نویس در مواجهه با برخی باورهای ذهنی مردمان سرزمینش به زیباترین شکل ممکن به تصویر می‌کشد.

نمایشنامه «فولاد زنگ نمی‌زند» از این مجموعه نیز روایتی است مدرن از مواجهه دختری جوان با برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی پیرامونش که همتی در بیان آن بیش از آنکه دغدغه فرم داشته باشد؛ به چیستی و چگونگی مفهوم روایت عنایت داشته است و از این زاویه توانسته داستانی قابل‌تأمل و خواندنی و پرجاذبه توأم با کشمکش‌ها و دیالوگ‌های روایی مناسب را در متنش بنشاند.

اما شاید زیباترین روایت داستانی در این مجموعه را بتوان در نمایشنامه «محال هم ممکن است» جست که در آن نویسنده با تمسک به داستانی کمتر شنیده شده از ماجرای بخشیدن ذوالجناح به جوانی تا آن را کابین همسر نصرانی‌اش کند، نمایشنامه‌ای خلق شده که بیش از هر موضوعی نمایش‌دهنده کیفیتی ناب از رفتار خاندان مولای متقیان با مردمان زمانه خویش است.

خواندن کتاب الهه را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

علاقه‌مندان به خواندن نمایش نامه می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند.

درباره سیروس همتی

سیروس همتی در سال ۱۳۵۱ متولد شده است. او بازیگر ، کارگردان ، نمایش‌نامه‌نویس و طراح صحنه ایرانی است. تحصیلات او کارشناسی ریاضی از دانشگاه تربیت معلم و اکنون هم به عنوان معلم ریاضی مشغول به کار است . تخصص او طراحی صحنه ، نویسندگی، کارگردانی و بازیگری است و بازی او در فیلم سینمایی مارمولک به کارگردانی کمال تبریزی و سریال مناسبتی ماه رمضان خداحافظ بچه به کارگردانی منوچهر هادی او را بیش از پیش مورد توجه و علاقه هنردوستان قرار داد. این بازیگر و کارگردان تئاتر سال‌ها پیش در «خاک سرخ» ابراهیم حاتمی کیا و «آشپزباشی» محمدرضا هنرمند، نقش کوچکی ایفا کرد و تجربه بازی در چند تله‌فیلم و فیلم سینمایی را داشت.

بخش‌هایی از کتاب الهه

راوی/بانو/: هیچ حلاوتی به حلاوت دانستن نیست و هیچ رنجی، بدتر از رنج نادانی. با آنکه زنِ خلیفه‌ام، اما نادان تر از زنان دیگرم به امور.

[به گوشه‌ای رفته، خود را برای بازی آماده می‌کند]

راوی/شهلا/: پیشانی نوشت را تغییر نتوان، مگر به اراده لایزال ازلی. عمر نداشته‌ام به دو نیمه گشت؛ نیمی به کنیزی شهربانو دختر یزدگرد سوم و نیمی دیگر به کنیزی زن خلیفه.

آنچه مرا به زندگی دلشاد می‌کند نقل قصه پرغصه است. هنری که از نیاکانم سینه‌به‌سینه به من رسیده است.

راوی/ندیمه/: گفتم، اگر نام نو به تن کنم، بختم بر می‌گردد؛ بختم برنگشت هیچ، عالم‌وآدم نامِ نو از تنم دریدن.

من همانم که بودم و هستم و خواهم بود؛ من نه خواب که خود را به خواب زده‌ام. بیدار نشوم مگر آنکه خود بخواهم. ندیمه‌ام، بیوه زنی با دختر شروشور، دخترم ساز مخالف می‌زند و آبمان در یک جوی ...

راوی/دختر/: (حرف مادرش را قطع می‌کند) خودم می‌گویم مادر، آبمان در یک جوی نمی‌رود ... چرا که هرکس فرزند زمانه خویش است، مادرم می‌خواهد من همانی باشم که او بوده و هست و خواهد بود. دختران همسن و سال من، سرتاپا مطیع احساس‌اند و من سرتاپا مطیع ...

صدای بانو: من آماده‌ام ...

[راویان، ضمن آماده‌شدن، مجلس را با گرفتن صلوات از حضار گرم می‌کنند].

گفتم به خرد یگانه دوران کیست

بی‌پرده دو بار گفت، زینب، زینب

گو دلا بر دل بر جرئت زینب

به طنین نفس عطر گل یاس محمد صلوات