کتاب دیوان کوی دوست

دیوان کوی دوست سرودهٔ دکتر بهرام وهابی و شامل سروده هایی در قالب غزل، قصیده، مثنوی و دوبیتی است. این کتاب در انتشارات نور علم به چاپ رسیده است. دیوان کوی دوست سروده هایی احساسی و ظریف است که با حفظ قالب های شعری مشخص، به بیان لطائف و ظرایف مختلف انسانی پرداخته و تجلی بخش درونیات و عوالم فکری و احساسی انسان در زندگی است.

درباره کتاب دیوان کوی دوست

ابتدای دیوان، مناجات با خدای یکتا با کلامی عرفانی و به صورت نثر است. همین طور اولین مثنوی نیز با 63 بیت با عنوان ستایش، به مناجات منظوم با پروردگار اختصاص دارد. مضامین سروده‌ها در قالب‌های مختلف اعم از غزل، قصیده، مثنوی و دوبیتی و عمدتاً دارای مضامین عرفانی، عاشقانه و فلسفی است.

مثنوی راز هستی با 110 بیت، غزل دلدار و همچنین قصیده فراق از جمله سروده های فلسفی و عرفانی این مجموعه هستند.

با توجه به سلایق سراینده، سروده ها حال و هوای شطح و طامات داشته و شعر نو با مضامین روز در دیوان کوی دوست دیده نمی‌شود؛ اما شاید سروده‌هایی مانند مثنوی سرود عشق با 71 بیت و مثنوی زندگی با 21 بیت را بتوان از مضامین نزدیک شعر نو دانست ولی در آنها نیز همچنان سبک سنتی در قالب شعری رعایت شده‌است.

هیچ یک از قالب‌های شعری در دیوان کوی دوست، قالب ترانه نیست چون سراینده در کنار احترام فراوان برای قالب ترانه و کاربردهای آن، این قالب را برای فضای عرفانی و فلسفی مناسب نمی‌داند.

در این دیوان قطعه جداگانه‌ای نیز با عنوان بانوی من آمده است که در قالب مسمط مخمس سروده شده‌است که یکی از نادرترین قالب‌های شعری در زبان پارسی است.

برخی از قطعات شعری در این دیوان، مناسبت خاص دارند مانند قطعهٔ مرغ دل که در شب درگذشت استاد محمد رضا شجریان و در سوگ این استاد بزرگ موسیقی سروده شده است.

تلاش شده بود که قطعاتی به نثر در باب شطحیات در این دیوان گنجانده شود که به دلایلی، این امر به فرصت و فضایی دیگر موکول شد.

دیوان کوی دوست برآمده از حالات احساسی و مشحون از غم ها، شادی ها، وصل و هجران، مغازله و معاشقه، هیجان و آرامش و گلایه و سکوت است. گاه ضرباهنگ اشعار بسیار آرام و ملایم و گاه برآمده از عصیان و طغیان است. گاه سراسر امید وصال و گاه سراسر ناامیدی و حرمان. سروده ها برآمده از شطح درون است چنان که در بیت زیر از قصیده شوق مستی آمده است:

اشک من از هجر آن نادیده دریا می شود

شطح و طامات دلم از جان شیدا می شود

یا در بیت زیر از غزل شیدایی:

شطح و طامات دلم غوغای غوغا می کند

شور مستی در سر از رطل گرانش نیست کیست

و همچنین در مثنوی باغ درون با 150 بیت که کاملاً منشأ شطحیات درون تشریح شده است و به دلیل همین تراوش از شطحیات، نشانی از تخلص شعری در هیچ یک از این سروده‌ها نیست. در برخی سروده‌ها از صنعت شعری شخصی به صورت بازگشت استفاده شده‌است به طوری که مصراع اول در مطلع شعر، در مصراع دوم مقطع شعر نیز تکرار شده است؛ مانند قطعات افسوس، زنجیر دل و گذشت.

 به پاسداشت بزرگان ادبیات شعر پارسی به‌ویژه بزرگانی مانند حضرت حافظ، مولانا، سعدی و خیام و به دلیل ملازمت فکری و احساسی با این بزرگان، سروده‌ها رنگ و بوی سنتی به خود گرفته است و این امر حتی روی قالب‌های شعری خاص نیز اثرگذار بوده است؛ مانند قصیدهٔ شور مستی که تبعیت از قصیده معروف مولانا دارد.

کتاب دیوان کوی دوست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به تمام علاقه‌مندان شعرهای کهن فارسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دیوان کوی دوست

ساقی به جان ما ده آن جام جان‌فزا را

دردا که درد هجران افروخت جان ما را

هر فتنه‌ای که بر دل آمد ز لطف او بود

یا رب مگیر هرگز از جانم این بلا را

مستانه در خفا شد سودای روی جانان

باشد به ما ببخشد از لطفش این خطا را

هر دم شمیم زلفش بر دست باد افتد

این دل کند محشا آن نفخهٔ صبا را

ای پادشاه خوبان ای آفتاب تابان

از لطف خود نطر کن محدوم بی‌نوا را

هر دم شود گرفتار این دل ز عشقت ای یار

آزاد کن دلم را یا کم کن این جفا را

ای دل برای جانان رندانه بندگی کن

زیرا که او از آغاز می‌داند انتها را