کتاب امنیت آب، تغییر اقلیم و توسعه پایدار

امنیت آب، تغییر اقلیم و توسعه پایدار اثر آسیت کی بیسواس و سسیلیا تورتاخادا یکی از کتاب‌های تخصصی انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی برای دانشجویان و پژوهشگران است.

دانشگاه شهید بهشتی یکی از معتبرترین دانشگاه‌های دولتی ایران است که از سال ۱۳۳۸ به عنوان یکی از مراکز علمی معتبر فعالیت خود را آغاز کرده است. این دانشگاه ۱۹ دانشکده، ۳ پردیس و ۱۶ پژوهشکده و مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی دارد.

انتشارات دانشگاه شهید بهشتی (دانشگاه ملی سابق) با نام اداره انتشارات در سال ۱۳۵۲ فعالیت خود را آغاز کرد، این مجموعه از سال ۱۳۵۳ مرکز فروش کتاب خود را هم در دانشگاه تاسیس کرد.

دکتر علی آموزش اولین مدیر این انشارات بود. این انتشارات سال ۱۳۵۴ با نام «دفتر انتشارات و تامین منابع درسی» فعالیت خود را به‌طور مستقل از اداره روابط عمومی دانشگاه گسترش داد.

فعالیت رسمی و سازمان یافته انتشارات و چاپخانه از سال ۱۳۵۹ با مدیریت دکتر رضا شعبانی شروع شد و بعد از چندین مرحله تغییر در سیستم، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی در حال حاضر در زمینه چاپ و نشر آثار دانشگاهی و پژوهشی و مجلات بسیار توانمند است و آثار ارزشمندی در اختیار دانشجویان، اساتید و پژوهشگران قرار می‌دهد.

کتاب‌های انتشارات دانشگاه شهید بهشتی زیر نظر اساتید و متخصصین هر رشته منتشر می‌شوند و بهترین و جامع‌ترین اطلاعات را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهند تا هم دانشجویان این دانشگاه و هم دانشجویان دانشگاه‌های دیگر و علاقه‌مندان بتوانند به راحتی به کتاب‌های مورد نیازشان دسترسی داشته باشند.

 درباره کتاب امنیت آب، تغییر اقلیم و توسعه پایدار

امروز، آب مهم‌ترین مسئلۀ کشور است که به‌دلیل مجموعه‌‌ای از عوامل گوناگون مدیریتی و طبیعی و اقتصادی و اجتماعی به بحرانی جدی تبدیل شده است. ریشۀ این امر را باید در درک نادرست ما از قرارداشتن کشورمان در منطقه‌ای خشک و نیمه‌‌خشک و بنابراین ضرورت «سازگاری» و نه «رویارویی» با خشکی و خشک‌سالی و کمبود آب دانست. 

از گذشته‌‌های دور تا چند دهۀ پیش، سبک زندگی و رفتار نیاکان ما مبنی بر همین شناخت درست از کم‌‌آبی ذاتی زیست‌‌بوم ایران و ضرورت بهره‌‌برداری بهینه و غیرمسرفانۀ آب بوده است و با بی‌‌توجهی به این سبک و الگوهای مدیریتی آن شاهد تشدید مشکل نیز بوده‌‌ایم. مسئلۀ تأمین آب و به‌دنبال آن «امنیت آبی» منحصر به ایران نبوده و نیست و در همه جای کرۀ زمین و در طول تاریخ شاهد تعارض‌‌ها و نزاع‌‌ها و درگیری‌‌های طولانی و فرساینده بوده‌‌ایم.

از عواملی که در سالیان اخیر نقشی مهم در تشدید مسئلۀ آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان داشته، پدیدۀ تغییر اقلیم است. این پدیده با افزایش دما و افزایش تبخیر از سطح از یک‌سو و افزایش مصرف آب در کشاورزی، به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌‌کنندۀ آب در جهان، یکی از تهدیدات خطیر امنیت آبی در بسیاری از نقاط جهان بوده است.

در سال‌های اخیر، درخصوص تأثیر تغییر اقلیم در حوزۀ امنیت و مؤلفه‌‌های آن، ازجمله امنیت غذایی و امنیت آبی، بسیار بحث‌ شده است و تعدیل تأثیر و سپس سازگاری با تغییر اقلیم مهم‌ترین راهکارهای مدیریت پایدار این پدیده به‌شمار می‌‌رود. امروز گفتمان مهمی شکل گرفته است که بر اساس آن رویکرد «توسعۀ پایدار» بیش و پیش از هرچیز تحت‌‌الشعاع تغییر اقلیم و پیامدهای محلی و منطقه‌‌ای و بین‌‌المللی آن قرار دارد و برای دستیابی به توسعۀ پایدار ضروری است تا پدیدۀ تغییر اقلیم به‌درستی شناسایی و سپس به‌طور مؤثر مدیریت شود تا پایداری توسعه را تضمین کند.

کتاب حاضر به بررسی سه موضوع «امنیت آبی» و «تغییر اقلیم» و «توسعۀ پایدار» در کنار هم و در یک بستر به‌هم‌پیچیده و درهم‌‌تنیده می‌‌پردازد و به‌درستی آن‌ها را اجزای یک سامانه می‌‌داند؛ اجزایی که طبق تعریف سامانه بر هم تأثیر می‌‌گذارند و از هم تأثیر می‌‌گیرند. و این هر سه پدیده امروز از موضوعات پراهمیت و اثرگذار در ایران به‌شمار می‌‌روند و شیوۀ مدیریت مناسب آن‌ها، بررسی این سه پدیده در کنار یکدیگر و در قالب مجموعه‌ای یکپارچه است.

کتاب حاضر با محور قراردادن بحث امنیت آب و توجه به آن در کنار دو مقولۀ تغییر اقلیم و توسعۀ پایدار در منطقۀ غرب آسیا، با ظرافت و ورود به لایه‌‌های عمقی موضوع و با درنظرگرفتن ابعاد سیاسی و اقتصادی و اجتماعی بحث توانسته است، به‌خوبی موضوع را برای خواننده طرح و جنبه‌‌های گوناگون آن را واکاوی کند. ارائۀ مثال‌‌های تاریخی، نمونه‌‌های موفق ورود بخش‌‌های دولتی و غیردولتی و سازمان‌‌های مردم‌‌نهاد و تأکید بر ظرفیت‌‌های اجتماعی در مدیریت چالش‌‌ها و بحران‌‌های مرتبط با موضوعات پیش‌‌گفته از نقاط قوت کتاب به‌شمار می‌‌رود.

باتوجه‌به فضای عمومی کشور در حوزۀ آب، کتاب حاضر می‌‌تواند دیدگاه‌‌های جدیدی را به مخاطب ارائه کند و چگونگی توجه هم‌زمان به پدیده‌‌های گوناگون مؤثر بر امنیت آبی را پررنگ سازد.

 خواندن کتاب امنیت آب، تغییر اقلیم و توسعه پایدار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

دست اندرکاران حوزه آب‌شناسی و اقلیم‌شناسی و جغرافیای آب‌ها مخاطبان این کتاب‌اند.