بریده‌هایی از کتاب حلیة المتقین

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «خواب بامداد (نزدیک طلوع آفتاب) شوم است و روزی را منع و رنگ را زرد و چهره را زشت می‌کند و این خواب شومی است. به درستی که خداوند متعال روزی بندگان را بین طلوع صبح تا طلوع آفتاب قسمت می‌کند، پس مبادا که در این زمان بخوابید».

«درود وسلام خداوند بر حسین علیه السلام وخاندان ویارانش ولعنت خداوند بر کشندگان حسین علیه السلام ودشمنانش»

از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هرگاه به عروسی دعوت شدید دیر بروید، زیرا شما را به یاد دنیا می‌اندازد. و چون به تشییع جنازه دعوتتان کردند زودتر بروید که شما را به یاد آخرت می‌اندازد».

روزی امام موسی بن جعفر علیه السلام مرا فراخواند تا در خدمتش غذا بخورم. حلوای فراوانی آورده بودند. گفتم: چقدر حلوا! حضرت فرمود: «ما و شیعیان ما از شیرینی آفریده شده‌ایم، لذا حلوا را دوست داریم»

دستورهای طبّی نه‌گانه در کتاب فقه الرّضا علیه السلام دستورهای نُه‌گانه طبّی به این شرح سفارش شده است: ۱. امساک برترین داروهاست و معده خانه دردها و استفاده از غذاهای خوبی را که عادت داری ترک نکن. ۲. تا زمانی که بدنت تحمّل دارد از مصرف دارو خودداری کن. ۳. هر زمان گرسنه شدی غذا بخور و هر وقت تشنه شدی آب بنوش و هرگاه نیاز به دستشویی داشتی دستشویی برو و تا ضرورتی نباشد (با همسرت) آمیزش مکن و هر زمان نیاز به خواب داشتی بخواب؛ اگر به این دستورها عمل کنی همواره بدنت سالم خواهد بود.

دنیا مانند ماری است که خطّ و خال نیکو دارد و کودک نادان، فریب آن را می‌خورد در حالی که در درونش زهر کشنده‌ای است

در حدیثی معتبر آمده است که بشیر دهان می‌گوید: از امام باقر علیه السلام پرسیدم چه نگینی بر انگشترم بنشانم؟ فرمود: «چرا از عقیق سرخ و زرد و سفید غافلی؟ اینها سه کوه هستند در بهشت؛ عقیق سرخ نام کوهی است که مُشرف بر خانه رسول صلی الله علیه و آله است. کوه عقیق زرد مُشرف بر خانه فاطمه زهرا علیه السلام و عقیق سفید مُشرف بر خانه حضرت علی علیه السلام است و همه اینها یک خانه است. و از زیر هر کوهی نهری جاری است که آب آن از برف سردتر و از شیر سفیدتر است و هر سه نهر از کوثر سرچشمه می‌گیرد و به یک جا می‌ریزد. و جز آل محمّد و شیعیانش از این نهرها نمی‌نوشند. این سه کوه (همواره) تسبیح و تقدیس و تمجید پروردگار کرده و برای محبّان آل محمّد آمرزش می‌طلبند. پس هر کس از شیعیان آل محمّد یکی از این عقیق‌ها را در دست داشته باشد، جز نیکی و وسعت روزی و سلامتی از بلاها و امان از شرّ پادشاهان و هر آنچه انسان از آن بیم دارد، به او نرسد».

در حدیثی از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «هر کس دوست دارد آخر شب از خواب برخیزد، هنگامی که به رختخواب رفت بگوید: اَللّهُمَّ لا تُؤْمِنّی مَکرَکَ وَلا تُنْسِنی ذِکرَکَ وَلا تَجْعَلْنی مِنَ الْغافِلینَ، اَقُومُ ساعَةَ کذا وَکذا» (وبه جای کذا و کذا ساعت مورد نظر را بگوید) چنانچه این دعا را بخواند، خداوند به فرشته‌ای مأموریت می‌دهد که در ساعت مورد نظر او را بیدار کند».

وعده‌های غذایی ۱. در روایتی معتبر آمده است که کسی از درد سوءِ هاضمه به سبب پر بودن معده به امام صادق علیه السلام شکایت کرد. حضرت فرمود: «صبح و شام غذا بخور و در میان آنها چیز دیگری نخور، زیرا خداوند دو جهان در وصف غذای بهشتیان می‌فرماید: (وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُکرَةً وَعَشِیا): و هر صبح و شام، روزی آنان در بهشت مقرّر است. »

«خداوند متعال زینت و اظهار و ابراز نعمت را دوست دارد و از ترک زینت و اظهار فقر و بدحالی بیزار است. دوست دارد آثار نعمت را در بنده‌اش ببیند. (مثل اینکه) لباس خود را خوشبو سازد، از منزلش به خوبی نگهداری کند، خانه‌اش را جاروب کرده، آن را تمیز نگاه دارد و حتّی روشن کردن خانه پیش از غروب آفتاب، فقر را زایل می‌کند و بر روزی می‌افزاید».

از حضرت علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «خواب بر چهار قسم است: پیامبران بر پشت می‌خوابند و چشمانشان به خواب نمی‌رود و در انتظار وحی پروردگار هستند، مؤمن بر دست راست و رو به قبله می‌خوابد، پادشاهان و فرزندانشان بر دست چپ می‌خوابند تا آنچه خورده‌اند گوارا باشد، شیاطین و برادران او و هر دیوانه و مبتلایی به رو می‌خوابد».

آثار شروع به «بسم الله» و ختم به «الحمد لله» ۱. از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود: «هرگاه سفره گسترده شود، چهار هزار فرشته آن را احاطه می‌کنند. اگر کسانی که می‌خواهند غذا بخورند بسم الله بگویند ملائکه می‌گویند: خداوند برکاتش را بر شما و غذای شما نازل کند. سپس به شیطان می‌گویند: ای فاسق، از اینجا خارج شو که تو بر این افراد سلطه‌ای نداری. و چنانچه پس از فراغت از غذا الحمد لله بگویند، فرشتگان می‌گویند: اینها بندگانی هستند که خداوند به آنها نعمت داده و شکر نعمت پروردگار را به جا آورده‌اند. و اگر غذای خود را با بسم الله آغاز نکنند ملائکه به شیطان می‌گویند: ای فاسق، جلو بیا و با اینها غذا بخور و چنانچه در پایان غذا حمد و سپاس الهی را به جا نیاورند، ملائکه می‌گویند: اینان گروهی هستند که خداوند به آنها نعمت داده، ولی پروردگار خویش را فراموش کردند»

از امام هادی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هر کس گلی را ببوید و بر دیدگان خود بگذارد، سپس بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستد، خداوند متعال برایش حسنه فراوان می‌نویسد و گناهانش را محو می‌کند».

مؤمن نباید عبوس باشد، بلکه باید خندان و گشاده‌رو باشد. و اندکی مزاح کردن اشکالی ندارد، امّا شوخی فراوان و خنده بسیار کردن مطلوب نیست و کار سفیهان و بی‌خردان است

امام علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «شستن لباس، اندوه را از میان می‌برد و سبب پاکیزگی است»

صالحان را برای صلاحشان دوست بدار و با فاسقان به ظاهر مدارا کن و در دل، دشمن آنها باش

حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «چند کار را تا پایان عمر ترک نخواهم کرد تا پس از من سنّت شود: هم‌غذا شدن با مستخدمان در حال نشسته بر روی زمین، سوار شدن بر مرکب ساده، دوشیدن شیر از حیوان با دستان خود، سلام کردن بر کودکان، پوشیدن لباس پشمین».

«هنگامی که نامه‌ای برای طلب حاجتی می‌نویسی و دوست داری آن حاجت برآورده شود، با قلم بدون جوهر در بالای ورقه بنویس: بِسْمِ اللهِ الرَّحمـنِ الرَّحیمِ. اِنَّ اللهَ وَعَدَ الصّابِرینَ الْمَخْرَجَ مِمّا یکرَهُونَ وَالرِّزْقَ مِنْ حَیثُ لا یحْتَسِبُونَ، جَعَلَنَا اللهُ وَاِیاکمْ مِنَ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلا هُمْ یحْزَنُونَ».

از حضرت علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «بدترین همنشینان تو کسی است که معصیت خدا را در نظر تو زینت دهد»

امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «شستن سر با خطمی (سه فایده دارد): سر را از سردرد حفظ می‌کند، پریشانی را از انسان دور می‌سازد، کچلی را از بین می‌برد»

در روایتی آمده است: هر کس برادر مؤمن خود را برای رضای خدا اطعام کند، گویا صد هزار تن از دیگر انسان‌ها را غذا داده است.

امام فرمود: «حضرت رسول صلی الله علیه و آله در روزگاری زندگی می‌کرد که عموم مردم در فقر و تنگدستی به سر می‌بردند (وبه همین علّت چنین لباس‌هایی نمی‌پوشید)،

در احادیث معتبر می‌خوانیم که: اخوّت و برادری و آشنایی مؤمنین، در عالم ارواح ایجاد شده و هنگامی که یکدیگر را در این دنیا می‌بینند به سوی یکدیگر جذب می‌شوند.

۹. در روایتی معتبر می‌خوانیم که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «خداوند متعال می‌فرماید: هر کس سه شب بیماری را تحمّل کند و به هیچ‌کس از عیادت‌کنندگانش شکایت نکند، گوشت و خون (بدن بیمارش) را به گوشت و خونی بهتر تبدیل می‌کنم. و اگر او را شفا دهم از گناهان پاکش می‌کنم واگر بمیرانم وی را به سوی رحمت خود می‌برم». ۱۰. در حدیثی دیگر فرمود: «منظور از شکایت این نیست که بگوید دیشب نتوانستم بخوابم، بلکه منظور این است که بگوید به بلایی مبتلا شدم که هیچ‌کس به آن مبتلا نشده. آنچه به من رسیده به هیچ‌کس نرسیده. و مثل این سخنان».

از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود: «عرض مقنعه حضرت فاطمه علیه السلام به قدری بود که تا نصف بازوی آن حضرت می‌رسید و زنان باید چنین کنند».

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: «هر کس زنی را برای زیبایی یا اموالش بخواهد از هر دو محروم خواهد شد. و اگر به خاطر دین و ایمانش با وی ازدواج کند، خداوند زیبایی و ثروت نیز روزی او کند»

بهترین رنگ برای لباس، سفید و سپس زرد، بعد سبز و پس از آن قرمز کم‌رنگ (صورتی) است. و پوشیدن لباس به رنگ کبود و عدسی و قرمز پررنگ، به ویژه هنگام نماز کراهت دارد. و پوشیدن لباس سیاه در همه حال کراهت شدید دارد

عوامل فقر و غنی ۱. از حضرت علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «چند چیز باعث فقر و پریشانی و چند چیز موجب توانگری و غنی می‌شود. چیزهایی که باعث فقر می‌شود: وجود تار عنکبوت در خانه، ادرار کردن در حمام، خوردن چیزی در حال جنابت، خلال کردن با چوب گز، ایستاده شانه کردن، نگهداری خاکروبه در خانه، قسم دروغ، زنا کردن، اظهار حرص کردن، خوابیدن بین نماز مغرب و عشا، خوابیدن پس از نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب، دروغ گفتن، بسیار گوش دادن موسیقی، کمک نکردن به مردی که در شب تقاضای کمک می‌کند، زیاده‌روی کردن در مخارج، قطع صله رحم با خویشاوندان.

از امیر مؤمنان علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «همان‌گونه که به هنگام ملاقات با غریبه‌ها خود را می‌آرایید تا شما را در بهترین حال ببینند، برای برادران مؤمن نیز خود را بیارایید».

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هر یک از برادران مؤمن سه مرتبه بر تو خشم گیرد و در هیچ مرتبه سخن زشتی در حقّ تو نگوید، سزاوار دوستی است».