بریده‌هایی از کتاب یک پیاده روی طولانی تا آب

«داشتن یا نداشتن» مسئله این است! آدم‌ها عاشق داشتن‌اند؛ و فرار می‌کنند از نداشتن. درحالی‌که داشتن، تنبلی می‌آورد و سستی؛ و نداشتن، انگیزه و تغییر.

چشم سَلوا آن‌قدر وَرَم کرده بود که باز نمی‌شد؛ ساعد بوکسا متورم و زخمی بود و لب‌های یکی از دوستان بوکسا هم بادکرده و گوشتالو شده بود. انگار همه از دعوا با یک حریف قَدَر بیرون آمده بودند! اما زخم‌های آن‌ها به خاطر کتک‌خوردن و دعوا نبود؛ آن‌ها نیش خورده بودند! زیر درخت آتش روشن کرده بودند تا زنبورها از کندو بیرون بیایند و خواب‌آلود شوند، اما وقتی کندو را از درخت پایین آوردند، زنبورها بیدار شدند و از روی عصبانیت، حسابی از خجالت بوکسا و بقیه درآمدند.

نقشه کشیده بود که آخرین تکّهٔ موم را نگه دارد. آن را به‌دقت لای برگی پیچید و ذرّه ذرّه توی دهانش گذاشت و جوید تا خاطرهٔ آن شیرینیِ لذیذ، بیشتر توی ذهنش بماند.

«من سَلوا هستم.» «منم کوچیکت ماریِل!» دوست پیدا کردن اتفاق خوبی بود.

زن سر تکان داد. او پیر بود؛ خیلی پیرتر از مادر سَلوا. ساکت ماند تا او چیزی بگوید؛ و بالاخره به حرف آمد: «حتماً گرسنه‌تِه». بلند شد و داخل خانه رفت. چند دقیقه بعد، با دو مُشت بادام‌زمینی برگشت و دوباره سر جایش نشست. «ممنون خاله‌جان!» چُمباتمه زد کنار زن و بادام‌ها را یکی‌یکی پوست کَند و خورد. هرکدام را تا جایی که می‌شد، جوید؛ سعی می‌کرد هرچقدر که می‌تواند، آن‌ها را توی دهانش نگه دارد. زن ساکت نشست تا او خوردن را تمام کرد.

پشه‌ها نگذاشتند که هیچ‌کدام از افراد گروه تا صبح بخوابند. صبح روز بعد، تمام بدن سَلوا پُر از جای نیش پشه‌ها بود. بدترینشان جایی بود وسط کمرش که دستش به آن نمی‌رسید، اما بقیه را آن‌قدر خاراند که به خون افتادند.

این بیماری خطرناک بود. خیلی‌هایشان هرچه می‌خوردند، بالا می‌آوردند و متأسفانه درنهایت از گرسنگی می‌مُردند؛ حتی اگر غذا جلوی رویشان بود.

صدای خنده‌های آکیر، شبیه آهنگی زیبا بود.

رفتن آسان بود. موقع رفتن، بشکهٔ بزرگ پلاستیکی خالی بود و نی‌آ با آن قدوقوارهٔ بلندش، به‌راحتی می‌توانست دسته‌اش را از این دست به آن دست جابه‌جا کند، بشکه را کنار خودش تاب بدهد یا توی بغلش بگیرد؛ و یا حتی می‌توانست آن را دنبال خودش بِکِشد، روی زمین بکوبدش و البته با هر ضربه، ابری از گردوغبار را هم به آسمان بفرستد!

چشم سَلوا آن‌قدر وَرَم کرده بود که باز نمی‌شد؛ ساعد بوکسا متورم و زخمی بود و لب‌های یکی از دوستان بوکسا هم بادکرده و گوشتالو شده بود. انگار همه از دعوا با یک حریف قَدَر بیرون آمده بودند!

بیشتر شمالی‌ها مسلمان بودند و دولت هم به دنبال اعلام اسلام، به‌عنوان دینِ رسمی کشور بود؛ می‌خواست سودان کشوری مسلمان شود؛ اما جنوبی‌ها پیرو مذهب دیگری بودند و برای مخالفت با دولت، جنگ و شورش را شروع کرده بودند؛ جنگی که حالا تا محل زندگی سَلوا هم پیشروی کرده بود.

حمل آن‌همه ساقهٔ نِی که لیز بودند و مُدام از دستش سُر می‌خوردند، بهتر از بیکاری بود. هربار که ساقه‌های نی را به دست قایق‌سازان می‌رسانْد، چندلحظه می‌ایستاد و مهارت آن‌ها را تحسین می‌کرد. ساقه‌های بلند نی، در دسته‌هایی منظم در کنار هم چیده و با ظرافت به‌هم بافته می‌شدند.

عمو غذا را با سَلوا تقسیم کرد؛ تکّه‌ای ساقهٔ نیشکر برای مکیدن، یک ماهیِ کباب‌شده روی آتش و سیب‌زمینی‌هایی که توی خاکستر پخته شده بودند. اول از همه، شیرینیِ نیشکر بود که کمی شدت گرسنگی سَلوا را کم کرد. بعد از آن، توانست بقیهٔ غذا را به‌آرامی بخورد و هر لقمه را مدتی طولانی، توی دهانش مزّه‌مزّه کند؛ نمی‌خواست بلایی که موقع خوردن گوشت بُز سرش آمده بود، دوباره تکرار شود.

پنجهٔ برهنهٔ سَلوا به سنگی کوبیده شد و ناخن انگشت شستش درسته کَنده شد! دردش غیرقابل تحمل بود. سعی کرد با گاز گرفتنِ لب‌هایش از شدت درد کم کند، اما اندازهٔ نحسیِ آن روزِ بی‌پایان، از حد تحملش فراتر رفته بود.

وقتی نگاه کرد، یکی از مردها را دید که تفنگ را به‌طرف عمو نشانه گرفته! صدای شلیک سه گلوله آمد...

بعد آه کشید. سَلوا آهِ او را باتمام وجودش می‌فهمید.

خاطرات چطور می‌توانستند همزمان خیلی نزدیک و خیلی دور باشند؟

اگر زمانی زندگی چهرهٔ سخت و زشتش را نشانتان داد، صبور باشید. با پشتکار و پیگیری و نه با جا زدن، از پس آن برمی‌آیید.

. فرار از مشکلات، بسیار کمتر از اُمید و مقاومت، خوش‌حالی در پی خواهد داشت

‫سَلوا تا آن موقع چیزی شبیه صحرا ندیده بود. دوروبَرِ روستایشان، لون آریک، به مقدار کافی علف و بوته رشد می‌کرد تا گله‌ها بتوانند آنجا چِرا کنند. حتی درخت هم آنجا بود، اما توی صحرا، به‌جز بوته‌های کوچک اقاقیا که در زمستان‌های طولانی هم بدون آب دوام می‌آوردند، هیچ گیاه دیگری شانس زنده ماندن نداشت.

فرار از مشکلات، بسیار کمتر از اُمید و مقاومت، خوش‌حالی در پی خواهد داشت.