بریده‌هایی از کتاب هنر محق بودن

زیرا هنگامی که مخاطب، خشمگین شود، نمی‌تواند به درستی قضاوت کند و دریابد که منافع او در کجا قرار دارد

زیرا اغلب مردم به این گفته ارسطو اعتقاد دارند که وجود آنچه را تعداد زیادی از افراد پذیرفته‌اند، باید قبول کرد.

افراد عادی از خطاها و حماقتهای انسانهای بزرگ، لذت بسیاری می‌برند؛ و انسانهای بزرگ نیز متقابلا رنج فراوانی از واکنش محبت‌آمیز افراد عادی متحمل می‌شوند

اگر با اظهاری مؤکد مواجه شده‌اید، مسیری کوتاه برای رها شدن از آن یا مورد تردید قرار دادن آن، با گذاشتن آن در نوعی طبقه‌بندی نفرت‌انگیز وجود دارد؛ حتی اگر بخشیدن ارتباط به موضوع، تنها به صورت ظاهری، یا سست باشد. برای مثال، می‌توانید بگویید: «این مانویت است!» یا: «این آریانیسم است!» یا: «این پلاگیانیسم است!» یا: «این آرمانگرایی است!» یا: «این مربوط به مکتب اسپینوزا می‌شود!» یا: «این وحدت وجودی است!» یا: «این مربوط به مکتب براون می‌شود!» یا: «این طبیعت گرایی است!» یا: «این الحاد است!» یا: «این عقل‌گرایی است!» یا: «این روح‌گرایی است!» یا: «این عرفان است!» و غیره.

. خرد، یعنی روشنایی. بنابراین خرد خاموش‌شدنی است.

سرنوشت نفرین شده انسان نابغه، این است که هرچند همگان، آن فرد را بزرگ و شایسته احترام می‌دانند، او آنها را موجوداتی حقیر و بیچاره می‌بیند. او در همه مدت زندگی می‌کوشد مانع بروز انگاره‌های خود شود؛ و بر طبق مقررات، سایر افراد نیز انگاره‌های خود را پنهان می‌دارند. در عین حال، فرد نابغه محکوم به زندگی کردن در دنیایی سرد و تاریک و در مکانی است که هیچ نوع برابری در آن وجود ندارد و به نظر همچون جزیره‌ای فاقد سکنه می‌رسد که تنها میمونها و طوطیها در آن حضور دارند.

مقام و شأن واقعی فرد نابغه یا خردمند و هوشیار، که او را از دیگران متمایز می‌کند و مورد احترام قرار می‌دهد، در این واقعیت نهفته است که تنها بخش مطهر و معصوم ماهیت انسان، یعنی هوش و خرد، والاترین و برترین به حساب می‌آید؛ در حالی که افراد عادی، جز اراده‌ای گناه‌آلود ندارند و همان اراده، آنها را در برداشتن گامهای خوب یا بد در زندگی راهنمایی می‌کند.

در هر مباحثه یا مناظره، در مورد هر موضوعی، باید در امری به توافق برسیم و این‌گونه، به عنوان یک اصل، در مورد موضوع مطرح شده، قضاوت کنیم. نمی‌توان با افرادی که اصول را انکار می‌کنند، مناظره کرد. مناظره بدون رعایت اصول و قوانین، مباحثه نیست.

ین ترفند، برای خشمگین ساختن طرف مقابل است، زیرا هنگامی که مخاطب، خشمگین شود، نمی‌تواند به درستی قضاوت کند و دریابد که منافع او در کجا قرار دارد. شما می‌توانید او را با وادار کردن به تکرار عبارات و اظهارات نامناسب و نامعقول، یا لحاظ کردن نوعی مغالطه، یا توهین مستقیم، خشمگین سازید.

دنیا آن گونه که من دیده‌ام، هرچند به اندازه کافی ظاهر زیبا دارد، ولی در واقع، برای زندگی کردن، بسیار بد، ترسناک، و عذاب‌آور است.

هنگامی که اندوهی عظیم ما را فرا می‌گیرد، از اینکه دنیا ما را نادیده می‌انگارد و در مسیر همیشگی پیش می‌رود، دلگیر می‌شویم. همان گونه که گوته می‌سراید: «دنیا چه زود ما را بیچاره و تنها رها می‌سازد، و همراه خورشید و ماه و ایزدمردان، به راه ادامه می‌دهد.»

نیست. دیالکتیک، هنر مبارزه هوشمندانه است، و هنگامی تحقق می‌یابد که ما بتوانیم بنای آن را بر شاخه‌ای از معرفت و دانش بگذاریم. اگر ما واقعیت عینی ناب را هدف قرار دهیم، به منطق صرف می‌رسیم؛ اگر ما گزاره‌های غلط را حفظ کنیم، به سفسطه صرف تنزل می‌یابیم؛ و در هر دو مورد، فرض بر این امر قرار می‌گیرد که ما از آنچه درست یا غلط بوده است، مطلع بوده‌ایم.

افراد دارای کندی درک، نمی‌توانند مطالب را با دقت دنبال کنند و در نتیجه اشتباهات و خطاها و فواصل موجود در استدلالها را متوجه نمی‌شوند.

هیچ انسانی، نه تحت فشار، نه با پند و نصیحت، و نه با تهدید و ارعاب، حاضر به تغییر دادن ویژگیهای خود نیست، مگر اینکه خود بخواهد و تصمیم به ایجاد تغییر بگیرد.

آنچه به نفع کسی نباشد، اغلب اوقات، به نظر او احمقانه می‌آید

مسافرت نیز همچون مطالعه است. اغلب اوقات نمی‌توانیم به یاد بیاوریم که چندهزار بخش از کتابها را خوانده‌ایم. در هر دو مورد، می‌توانیم با این استدلال به خود آرامش ببخشیم که آنچه می‌بینیم و می‌خوانیم، پیش از فراموش شدن، تأثیر لازم را بر ما خواهند گذاشت.

این را باید موضوعی فاقد اهمیت، یا به هر میزان، به عنوان نتیجه و اهمیت فرعی در نظر گرفت. با این حال، کار و نگرانی اصلی در شرایط حاضر، جز این نیست. خودبینی ذاتی انسان که بویژه در برابر نیروی هوشمند فکری او حساسیت نشان می‌دهد، فرد را وادار نمی‌سازد که موضع نخست خود را باطل، و موضع مخاطب را درست بداند.

ترجیح می‌دادم واژه منطق دارای ریشه یونانی logos به معنای «قول» و «دلیل» را که از هم جدا نیستند، به عنوان «علم قوانین تفکر»، یعنی روش استدلال؛ و واژه دیالکتیک دارای ریشه یونانی dialegesthai به معنای «مذاکره کردن» را (هر گفتگویی موجب انتقال پیامی واقعی، یا نظری، خواه تاریخی، خواه مشورتی و اندیشمندانه می‌شود)، به عنوان «هنر بحث و مجادله» با توجه به برداشت عمومی دنیای نو، تلقی کنم. به این ترتیب، آشکار است که منطق، با موضوعی دارای ویژگی پیشینی و تعریفی جدا از تجربه، به‌کار می‌آید و به عبارت دیگر، مفهوم قوانین تفکر، فرآیند استدلالی، یا با توجه به ریشه یونانی آن logos، قوانینی را دارد که به استدلال مربوط می‌شود.

از سوی دیگر، دیالکتیک در باب تبادل میان دو موجود زنده عاقل و منطقی است که به‌خاطر همین عاقل و منطقی بودن، هرچند باید تفکری معقول داشته باشند، ولی به محض اینکه به بحث پایان می‌بخشند تا همچون دو ساعت دقیق، زمان مشابهی را نشان دهند و به توافق و همآهنگی برسند، نوعی مجادله را می‌آفرینند، یا در وضعیت چالشی هوشمندانه و خردمندانه قرار می‌گیرند.

هنر تحقق جلوه حقیقت، صرفنظر از واقعیت مادی آن است،

ماکیاولی به ولیعهد خود توصیه می‌کند از هر لحظه‌ای برای کوبیدن همسایه ضعیفتر، استفاده و به آن حمله کند، در غیر این صورت، همسایه این کار را انجام خواهد داد.

دیالکتیک طبیعی شباهت به نیروی قضاوت دارد که تا اندازه‌ای در هر انسان، متفاوت بروز می‌کند، در حالی که نیروی منطق و استدلال، به طور مطلق در همه انسانها یکسان است، زیرا اغلب اتفاق می‌افتد در مواردی که انسان در موضوعی محق باشد و درست بگوید، در مواجهه با مباحثی صرفآ سطحی، شکست بخورد یا مردود شود. اگر هم در مناظره‌ای به موفقیت دست یابد، این پیروزی را هرگز تا حد زیاد، مدیون درست بودن قضاوت خود در زمینه گزاره‌ای مطرح‌شده نمی‌داند، بلکه مربوط به دفاع مستند و زیرکانه خود از آن می‌داند.

مغلطه نیز با سفسطه تفاوت دارد. استاد مغلطه یا همان مجادله چالشی و بی‌منطق، تنها به پیروزی در بحث می‌اندیشد؛ در حالی که استاد سفسطه، اعتبار را در نظر می‌گیرد و با اتکای به آن، پاداشی را که می‌خواهد، دریافت می‌کند.

بر این اساس، ما باید در گستره دیالکتیک، واقعیت عینی را کنار بگذاریم، یا حتی باید آن را به عنوان موقعیتی اتفاقی در نظر بگیریم و تنها بر دفاع از موضع خود و شیوه رد موضع مخاطب، متمرکز شویم. با پیروی از قانون برای نیل به این هدف، نباید هیچ توجهی به واقعیت عینی نشان داده شود، زیرا ما اغلب نمی‌دانیم واقعیت در کجا حضور دارد.

دیالکتیک با توجه به هدف و قصد نهایی آن، باید به‌طور حتم به پیروزی ختم شود، و نه به کشف واقعیت عینی.

دیالکتیک با توجه به هدف و قصد نهایی آن، باید به‌طور حتم به پیروزی ختم شود، و نه به کشف واقعیت عینی.

دیالکتیک با توجه به هدف و قصد نهایی آن، باید به‌طور حتم به پیروزی ختم شود، و نه به کشف واقعیت عینی.

نمی‌توان با افرادی که اصول را انکار می‌کنند، مناظره کرد. مناظره بدون رعایت اصول و قوانین، مباحثه نیست

در اینجا می‌توان اشاره کرد که مترادف، یعنی دو واژه دارای معنا یا مفهوم مشابه، مانند واژه‌های (honourable), (honest) هر دو به معنای محترم؛ و قیاس متشابه، یعنی دو معنا یا مفهوم که با یک عبارت، یا واژه نشان داده می‌شوند، مانند واژه‌های (deep), (cutting), (high) به ترتیب به معانی (ژرف - زیر)؛ (تیز - خشن)؛ و (بالا - بم). (ارسطو؛ کتاب احتمالات).

در اینجا می‌توان اشاره کرد که مترادف، یعنی دو واژه دارای معنا یا مفهوم مشابه، مانند واژه‌های (honourable), (honest) هر دو به معنای محترم؛ و قیاس متشابه، یعنی دو معنا یا مفهوم که با یک عبارت، یا واژه نشان داده می‌شوند، مانند واژه‌های (deep), (cutting), (high) به ترتیب به معانی (ژرف - زیر)؛ (تیز - خشن)؛ و (بالا - بم). (ارسطو؛ کتاب احتمالات).