بریده‌هایی از کتاب استخوان مردگان را شخم بزن

بهترین نوع گفتگو، با خودِ آدم است. حداقل خطر ایجاد هیچ سوءتفاهمی وجود ندارد.

«حیوانات هر کشوری، حقایق موجود در اون کشور رو نشان می‌دهند. منظورم رفتاریست که در اون کشور با حیوانات می‌شه. اگه مردم رفتار وحشیانه‌ای با حیوانات داشته باشند، هیچ شکلی از دموکراسی نمی تونه به اون ها کمک کنه، درواقع هیچی نمیتونه به دادِشون برسه.»

من معتقدم که هرکدام از ما فرد دیگر را به‌گونه‌ای خاص می‌بینیم. برای همین باید او را با نامی صدا بزنیم که در نظر خودمان شایسته و مناسب است. بنابراین همه ما چند اسمی هستیم. درواقع ما به تعداد افرادی که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم، اسم داریم.

بهترین نوع گفتگو، با خودِ آدم است. حداقل خطر ایجاد هیچ سوءتفاهمی وجود ندارد.

سپری کردن سال‌ها بدبختی و نارضایتی، بیشتر از یک بیماری کشنده آدم را خوار و خفیف می‌کند.

همه‌چیز می‌گذرد. یک انسان خردمند این حقیقت را از همان ابتدا می‌داند و بر آن افسوس نمی‌خورد.

خوشبختانه برنامه خوابیدن من دوباره داشت تغییر می‌کرد؛ هنگام سپیده صبح می‌خوابیدم و بعدازظهرها از خواب بیدار می‌شدم. احتمالاً این وضعیت، یک شیوه دفاعی طبیعی در مقابل روشنایی روز بود یا به‌طورکلی در برابر روز و هر چیزی که به آن مربوط می‌شد.

کاری مرگ مثل کاری است که مایع گندزدایی یا یک جاروبرقی انجام می‌دهد. اعتراف می‌کنم که من واقعاً در آن لحظه به چنین موضوع فکر کردم و در حال حاضر هنوز هم همان نظر و عقیده را دارم.

بعضی از افراد هستند که فقط یک نگاه به آن‌ها کافیست تا بغض گلوی آدم را بگیرد و چشم‌ها را پر از اشک شوق کند. این افراد باعث می‌شوند آدم حس کند که انگار خاطرهٔ پررنگی از معصومیتِ پیشین خودِ ما، در وجودِ آن‌ها باقی مانده است؛ انگار آن‌ها جزو معجزات عجیب طبیعت هستند که با وجودِ هبوط انسان، هنوز کاملاً از بین نرفته‌اند.

چه کسی این دنیا را به دودستهٔ بی‌فایده و بافایده تقسیم کرده است و به چه حقی؟ آیا یک بوتهٔ خار یا موشی که دانه‌های انبار را می‌خورد، حق زندگی کردن ندارند؟ زنبورهای عسل و زنبورهای بی عسل، علف‌های هرز و یا گل‌های رز چطور؟ چه کسی و با چه عقلی جرئت کرده است بین این‌که چه کسی بهتر است و چه کسی بدتر، قضاوت کند؟

حالا برایم مشخص شده بود که چرا اسم آن بُرج‌های مخصوص شکار که شباهت بسیاری هم با برج‌های دیدبانی در اردوگاه‌های کار اجباری دارند را «منبر» گذاشته بودند. در بالای یک منبر، آدمیزاد خود را بالاتر از موجودات دیگر قرار داده و این حق را به خود می‌دهد که در خصوص زندگی و مرگ آن‌ها تصمیم‌گیری کند. در این حالت آدمیزاد تبدیل به یک حاکم ستمگر و غاصب می‌شود.

آدم می‌تواند مسائل کوچکی که ناراحتی و نگرانی ناچیزی ایجاد می‌کنند را تحمل کند، اما نمی‌شود در مقابل ظلم و ستم بی‌رحمانه‌ای که همه‌جا را فراگرفته ساکت بود.

می‌گویند اگر یک زاغ ببینی، اتفاق بدی می‌افتد و اگر دوتا ببینی، اتفاقی خوبی می‌افتد.

این فکر به ذهنم رسید که مرگِ پاگُنده تا حدودی اتفاق خوبی بود. از آن وضعیت نابسامان دوران زندگی‌اش رها شده بود. و سایر موجودات زنده نیز از سر او راحت شده بودند.

گاهی وقت‌ها، وقتی خون آدم به جوش می‌آید، همه‌چیز ساده و بدیهی به نظر می‌رسد. خشم همه‌چیز را نظم می‌بخشد و کُل دنیا را یکجا به آدم نشان می‌دهد؛ خشم، قابلیتِ شفاف دیدن را دوباره بازسازی می‌کند، چیزی که رسیدن به آن در هر موقعیت دیگری دشوار است.

اندوه کلمهٔ پراهمیتی برای معنی کردنِ این دنیا است. اندوه در پایه و اساس هر چیزی وجود دارد و همان عنصر پنجم یعنی اثیر است.

«حیوانات هر کشوری، حقایق موجود در اون کشور رو نشان می‌دهند. منظورم رفتاریست که در اون کشور با حیوانات می‌شه. اگه مردم رفتار وحشیانه‌ای با حیوانات داشته باشند، هیچ شکلی از دموکراسی نمی‌تونه به اون‌ها کمک کنه، درواقع هیچی نمی‌تونه به دادِشون برسه.»

زندان واقعی در آن بیرون نیست، بلکه در درون هر یک از ماست. شاید ما فقط نمی‌دانیم چطور بدون آن زندگی کنیم.

«موجود مفید یا غیرمفید که توی طبیعت نداریم. این فقط یه وجه تمایز مسخره‌ست که آدم‌ها در نظر می‌گیرند.»

اینجا سرزمین آدم‌های عصبی و ازخود راضی‌ای است که هرکدامشان به‌محض این‌که در میان مردم قرار بگیرند، شروع می‌کنند به درس دادن به دیگران و انتقاد کردن و رنجاندن آن‌ها و به رخ کشیدن برتریِ بی‌چون‌وچرا خودشان.

به نظرم رسید که آن چیزی که بدن ما را ترک می‌کند، بخشی از این دنیا را مانند شهدی می‌کشد و با خود می‌برد. مهم نیست آن چیز چقدر خوب بوده یا بد و چقدر گناهکار بوده یا بی‌گناه، درنهایت خلأ عظیمی را از خود به جا می‌گذارد.

وقتی از جلوی پنجرهٔ یک مغازه رد می‌شی و تیکه‌های بزرگ و قرمزرنگ اندام‌های قصابی شده رو در معرض نمایش می‌بینی، آیا به این فکر می‌کنی که این‌ها واقعاً چی هستند؟ حتی یک‌لحظه هم درباره‌اش شک نمی‌کنید، مگه نه؟ یا وقتی گوشت کبابی یا گوشت با استخوان سفارش می‌دید- واقعاً چی دارید می‌گیرید؟ به‌هیچ‌وجه براتون ناخوشایند و زننده نیست. جنایت دیگه عادی شده، مثل یه کار روزمره شده. هرکسی دست به جنایت می‌زنه. اگه اردوگاه‌های کار اجباری هم عادی می‌شد، الآن دنیا شبیه به همین شرایط می‌بود. ازنظر کسی هم ایرادی در اون نمی‌بود.»

همه‌چیز می‌گذرد. یک انسان خردمند این حقیقت را از همان ابتدا می‌داند و بر آن افسوس نمی‌خورد.

«دوستی واقعی در تضاد و تقابل است.»

بعضی از افراد هستند که فقط یک نگاه به آن‌ها کافیست تا بغض گلوی آدم را بگیرد و چشم‌ها را پر از اشک شوق کند. این افراد باعث می‌شوند آدم حس کند که انگار خاطرهٔ پررنگی از معصومیتِ پیشین خودِ ما، در وجودِ آن‌ها باقی مانده است؛ انگار آن‌ها جزو معجزات عجیب طبیعت هستند که با وجودِ هبوط انسان، هنوز کاملاً از بین نرفته‌اند.

علاوه بر این، کسانی که متلک می‌اندازند، همیشه کلی نظرگاه درباره سازوکار دنیا دارند و با افتخار درباره آن اظهارنظر می‌کنند. اگر کسی سربه‌سر آن‌ها بگذارد و یا درباره جزییات نظراتشان آن‌ها را سؤال‌پیچ کند، معلوم می‌شود که نظراتشان هیچی ندارد به‌جز چیزهای پیش‌پاافتاده و مبتذل.

بهترین نوع گفتگو، با خودِ آدم است. حداقل خطر ایجاد هیچ سوءتفاهمی وجود ندارد.

گفتم: «حیوانات هر کشوری، حقایق موجود در اون کشور رو نشان می‌دهند. منظورم رفتاریست که در اون کشور با حیوانات می‌شه. اگه مردم رفتار وحشیانه‌ای با حیوانات داشته باشند، هیچ شکلی از دموکراسی نمی تونه به اون ها کمک کنه، درواقع هیچی نمیتونه به دادِشون برسه.»

اگر کسی نگاه دقیقی به گذرِ هرلحظه بیندازد، ممکن است از ترس نفسش بند بیاید. فروپاشی درونی بدن ما به طرز توقف‌ناپذیری رو به پیشروی است؛ همهٔ ما خیلی زود دچار بیماری می‌شویم و می‌میریم. عزیزانمان، ما را ترک خواهند کرد و یاد و خاطره آن‌ها در میان هیاهوی زندگی محو خواهد شد؛ هیچ‌چیز باقی نخواهد ماند. فقط چند دست لباس در داخل کمد باقی می‌ماند و یک نفر داخل یک عکس که دیگر او را نخواهیم شناخت. باارزش‌ترین خاطرات از هم فرومی پاشد. همه‌چیز به تاریکی فرو خواهد رفت و ناپدید خواهد شد.

فقط بوروس بود که از چیزی خجالت نمی‌کشید. البته قابل‌درک هم است- او که در خانهٔ خودش نبود و همیشه وقتی کسی جایی مهمان است، بیشترین دیوانه‌بازی‌ها را از خود درمی‌آورد.