بریده‌هایی از کتاب از سیادت تا وزارت

اگر ما دنبال این نباشیم که طرف را آدم کنیم، می‌شود مشکل را حل کرد. ما نمی‌توانیم دیگران را آدم کنیم، اما می‌توانیم در کنار هر حیوانی، آدم شویم.

بعد از عاشورا هر ظلم و جنایت و جسارتی که بود به اسراء کردند، آیا توانستند آن‌ها را از آدم بودن خارج کنند؟! نه، حتی یک کلمه حرف ناسزا به دشمن نزدند. یزیدیان که لایق هر ناسزا و فحشی بودند، ولی اسرا این حرف را سزاوار دهان خودشان ندیدند که بزنند. هیچ رفتار غلطی نکردند. اما متأسفانه زن و شوهرمسلمان ما به هم هر فحش و ناسزایی می‌دهند!

بادبادک باید رو به باد باشد، تا بالا برود. مشکلات فرد را بالا می‌برد، فقط باید سوار مشکلات شد. اطراف حضرت آسیه باد شدیدی بود، خوب اوج گرفت. از باد غرور، تکبر و ظلم فرعون خودش را به اعلی علیین رساند. ما با کمترین مشکل همسر سقوط می‌کنیم. با یک نسیم او سقوط می‌کنیم. معلوم می‌شود که جهت گیری ما درست نیست.

عین این عبارت را از حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها داریم. می‌گویند: با بچه‌هایتان هم سطح شوید، حرف بزنید. بنشینید، بعد حرف بزنید. ایستاده حرف نزنید. مخصوصاً وقتی می‌خواهید تنبیه کنید. حالا اگر می‌خواهید تشویق کنید، هر چه بالاتر باشید بهتر است. یعنی وقتی می‌خواهید بازخواست کنید، تنبیه کنید، بنشینید، بپرسید: چرا، کجا بودی، چه کار کردی، چه خوردی که بچه هیجان زده نشود.

معمولا آنهایی که نمی‌خواهند بچه‌های شان مثل پدرش شود، کاملاً شبیه پدر می‌شوند؟! آن هایی که بخواهند مثل پدر شوند، مثل مادر می‌شوند.

یعنی خدای تعالی همان طور که به پدر و مادر تشریعاً فرمان میدهد که فرزند را تا هفت سالگی امیر خود بدانند، به کودک هم تکویناً احساس امیر بودن داده است. تکوین و تشریع وقتی هماهنگ شوند، تربیت در جایگاه واقعی خود قرار گرفته است

خداوند به هر مخلوقی قدری داده است، هر مخلوقی در شرایط مناسب به اندازهٔ مناسب، قدر خودش را اظهار و ابراز می‌کند. قرآن به این کشف استعدادها و شکوفایی استعدادها رشد می‌گویند. رشد یعنی، خود شکوفایی. پس نکته اول؛ هر کسی یک قَدَری دارد، نکته دوم؛ هرکسی خودش مسئول رشد و شکوفایی‌اش است. شرایط بیرون فقط شرایط است. استفاده از این شرایط به عهدهٔ خود انسان است و هر چه‌قدر شرایط نامساعدتر است، باید رشد بیشتری فراهم شود

اگر ما دنبال این نباشیم که طرف را آدم کنیم، می‌شود مشکل را حل کرد. ما نمی‌توانیم دیگران را آدم کنیم، اما می‌توانیم در کنار هر حیوانی، آدم شویم.

در این دوره، هر چه ترس و وحشت از اطرافیان بیشتر باشد، بروز پدیدهٔ «استقلال» در او به مانع برخورد می‌کند. بنابراین در این برنامه‌ها رها بودن مطرح نیست، بلکه وسیع بودن راه حرکت و احساس مسؤولیت و احساس این که همه در خدمت او هستند، به کودک جرئت تصمیم گیری و حسّ اعتمادِ به محیط می‌دهد.

ما نمی‌توانیم دیگران را آدم کنیم، اما می‌توانیم در کنار هر حیوانی، آدم شویم. ما قرار است آدم شویم. به من چه ارتباطی دارد بچه‌ام نمازش را می‌خواند یا حجابش را رعایت می‌کند، من می‌خواهم با او آدم شوم، ثابت کنم آدم هستم. می‌خواهد آدم بشود، می‌خواهد نشود. بعد از عاشورا هر ظلم و جنایت و جسارتی که بود به اسراء کردند، آیا توانستند آن‌ها را از آدم بودن خارج کنند؟

ما باورمان نیست، می‌گوید، برو بچه است، هیچی سرش نمی‌شود. می‌گویند؛ بچه احترام دارد، او خیلی احترام دارد، سیّد شماست، سیّد خانواده شماست. سیادت در وجود شان است، آیت خداست، پرتو خداست. ما به هم احترام نمی‌گذاریم. در سوره نور که می‌فرماید: وقتی رفتید خانه هیچ کس نبود، از طرف خدا به خودتان سلام کنید. سلام بر من، سلام بر بنده»

وقتی آدم به خودش سلام کند، دیگر احساس تنهایی نمی‌کند، احساس ضعف نمی‌کند. دیگر نمی‌گویید؛ آی چرا کسی به من زنگ نمی‌زند، چرا کسی من را آدم حساب نمی‌کند. تو خودت، خودت را آدم حساب کن، دیگر اصلاً کم نمی‌آوری. «چرا نوه‌هایم نمی‌آیند دیدنم؟، چرا بچه‌هایم نمی‌آیند دیدنم؟ چرا بچه‌هایم به من زنگ نمی‌زنند؟ سر نمی‌زنند، من را آدم حساب نمی‌کنند». تو خودت، خودت را آدم حساب کنی، نیاز نیست کسی بیاید مزاحمت بشود، چون شما دیگر خدا را داری.

«السلام علینا و علی عباد الله الصالحین»، به "مصلحین" کسی سلام نمی‌دهد! ما اصلاً منتظر مصلح نیستیم، منتظر ابا صالح هستیم.

همسری که از شوهرش شکایت می‌کند، یعنی شوهر توانسته بر او غلبه کند. این مسئله خانم را خسته کرده است! «بنشین، حلش کن؛ از این راه نشد، از آن راه برو. روش تو اشتباه است. چون قبل از این‌که خدا مسئله را بیافریند، راه حلش را آفریده است. تو کارت را بکن، تو وظیفه ات را انجام بده». اگر ما دنبال این نباشیم که طرف را آدم کنیم، می‌شود مشکل را حل کرد. ما نمی‌توانیم دیگران را آدم کنیم، اما می‌توانیم در کنار هر حیوانی، آدم شویم. ما قرار است آدم شویم. به من چه ارتباطی دارد بچه‌ام نمازش را می‌خواند یا حجابش را رعایت می‌کند، من می‌خواهم با او آدم شوم، ثابت کنم آدم هستم. می‌خواهد آدم بشود، می‌خواهد نشود.

هرچه قدر رشد بیشتر شود، انسان باید لذت را در زحمت ببیند نه در راحتی

پیامبر بزرگوار صلوات الله علیه ما فرموده اند: بهترین کارها سخت ترین آن‌هاست

بهترین راه برای بدبخت کردن یکی این است که مدام به او سرویس بدهیم. او را مصرف کننده بار بیاوریم. در هفت سال دوم بچه دیگر نباید مصرف کند، باید بتواند تولید کند، تولید فکر کند.

تلاش کند.» تلاش من، نه تلاش همسر، مشاور، پدر و مادر، فرزند. انسان ذاتاً دوست ندارد راحت طلب باشد. انسان به دنبال دردسر می‌گردد. «ای انسان تو دردسر سازی و سرت برای دردسر و مشکل درد می‌کند»

چه‌قدر بچه‌های شما دوست دارند پلیس بازی کنند؟ این هم یار پلیس بودن معنایش این است که بچه‌ها ذاتاً قانون را دوست دارند. پس هر چه‌قدر شما برای وسایل و اتاق و رختخواب و کارهای مربوط به او قانون بگذارید او خوشش می‌آید. کافی است که متناسب با سن او باشد. اگر تناسب را رعایت کنید، او حتماً لذت می‌برد. بیایید برنامه روزانه برای بچه‌های خود تدوین کنید.

در هفت سال دوم، حافظه بچه به اوج خودش می‌رسد. بچه همه چیز را خوب می‌تواند حفظ کند، اما هیچ کدام را نمی‌فهمد و بعد در هفت سال سوم آن‌ها را به کار می‌گیرد. هر چه این حافظه را از قرآن و مفاتیح و نهج‌البلاغه و صحیفه و... پر کنیم، در آینده به راحتی می‌توان آن‌ها را به کار گرفت. قدیمی‌ها بلد نبودند قرآن بخوانند، ولی قرآن و داستان‌های قرآنی زیادی بلد بودند. شعر زیاد بلد بودند، برخلاف ما که نه شعر، نه سرود، بلد نیستیم. در این مرحله بچه احکام یاد می‌گیرد، قرآن می‌آموزد. امام صادقعلیه‌السلام می‌فرمایند: در هفت سال دوم، ذهن بچه‌ها را پر از حرفهای ما و قران کنید که دیگر جایی برای حرف‌های غلط دیگران نماند. وقتی خزانه ذهنی اش پر شد، بعداً می‌آید در دبیرستان و دانشگاه آن‌ها را به کار می‌گیرد و زندگی خود را با آن می‌سازد.